भावनिक राजकारण किती?

खरा ज्वलंत प्रश्न
‘एक ज्वलंत प्रश्न!’ हे शनिवारचे संपादकीय (११ ऑक्टोबर)  वाचले. मानवी शरीराचे मृत्यूनंतर देहदान करणे हा अन्त्यसंस्काराला सर्वोत्तम पर्याय ठरू शकतो. यामुळे आपल्या देशातील मेडिकलचे विद्यार्थी शिक्षण घेत असताना अमूल्य ज्ञान प्राप्त करू शकतात. तसेच एखाद्या दुर्धर आजाराचे गूढ उकलण्यास शास्त्रज्ञांना अशा देहदानाची निश्चितच मदत होईल. परंतु आपल्या समाजात असलेला पूर्वापार समजुतींचा पगडा दूर करणे सहजासहजी शक्य होणार नाही असे वाटते. उदाहरणार्थ, आपल्या देशात अंध व्यक्तींची संख्या मोठय़ा प्रमाणात असूनसुद्धा मृत्यूनंतर नेत्रदान करणारे नगण्य प्रमाणात आढळतात, हा खरा ज्वलंत प्रश्न आहे.
– केतन र. मेहेर, विरार (पूर्व)

‘वेगळेपणा’मागचे शहाणपण ओळखा
‘शहाणपण देगा देवा’ या पत्रात (लोकमानस, ११ ऑक्टो.) वेगळ्या विदर्भाच्या मागणीची तुलना पाकिस्ताननिर्मितीबरोबर करणे हे एक तर्कट आहे आणि पूर्व आणि पश्चिम जर्मनीच्या विलीनीकरणाची पाश्र्वभूमीही वेगळी आहे. स्कॉटलंडमधील लोकांना का वेगळे व्हावेसे वाटले किंवा तेलंगण का वेगळा झाला याचा विचार या पत्रात दिसत नाही. बेळगावला महाराष्ट्रात यायचे असेल, पण गोवा स्वतंत्र झाल्यावर त्यांना महाराष्ट्रात यायचे नव्हते.
वैदर्भीयांना जर महाराष्ट्रापासून वेगळे व्हायचे असेल तर तो अधिकार त्यांना का नसावा आणि एकच भाषा बोलणारी दोन राज्ये असली तर काय बिघडले? हिंदी भाषा अनेक राज्यांत बोलली जातेच की.
– रघुनाथ बोराडकर, कोथरूड, पुणे</strong>

या भडिमाराची दाद प्रचारकाळात नाहीच?
निवडणुकांच्या धामधुमीत भ्रमणध्वनींवर सतत एसएमएस येत आहेत, माझा नंबर ऊठऊ (डू नॉट डिस्टर्ब) मध्ये नोंदवलेला असूनही! हे गौडबंगाल काय आहे म्हणून मी माझ्या मोबाइल सेवा देणाऱ्या कंपनीमध्ये तक्रार दिली. त्यांची वागणूकसुद्धा संशयास्पद वाटली म्हणून हा पत्रप्रपंच. ३ तारखेला नोंदवलेल्या तक्रारीवर त्यांनी ‘१३ तारखेपर्यंत तक्रार निवारण होईल’ असे उत्तर दिले. नंतर लक्षात आले, १५ तारखेला मतदान आहे, म्हणजे एरवीही १३ तारखेस प्रचार संपणारच! दूरसंचार नियामक प्राधिकरणाच्या (ट्राय) नियमानुसार असे अनाहूत संदेश पाठवणाऱ्याला २५ हजार  रुपयांपर्यंत दंड होऊ शकतो, अशी माहितीसुद्धा त्यांनीच दिली. बघू सामन्यांचा वाली खरेच कुणी आहे का ते!
– अतुल कुमठेकर, पुणे

मंत्राग्नी नाही, तर ‘मोक्ष’ नाही?
‘एक ज्वलंत प्रश्न!’ हे शनिवारचे संपादकीय (११ ऑक्टो.) वाचले. साध्वी उमा भारती यांनी भारताची थोर परंपरा आणि िहदू संस्कारांचे महत्त्व अधोरेखित करून गंगा स्वच्छतेच्या निमित्ताने मानवाच्या आत्म्याच्या उन्नतीची महती स्पष्ट केली आहे.
 अन्त्यसंस्कार हे स्वर्गात एखादी सदनिका मिळण्यासाठी आवश्यक असावे आणि मृतदेह गंगार्पण केल्यास स्वर्गलोकात एक स्वतंत्र भूखंड, त्यावर टुमदार बंगला असे मोक्ष मिळण्याचे स्वरूप असावे. केदारनाथ खोऱ्यातील महाप्रलयात मरण पावलेल्या हजारो अभागी लोकांना असे मंत्राग्नीचे भाग्य लाभणे अप्राप्य होते. बेपत्ता झालेल्या आणि नंतर मृत घोषित करण्यात आलेल्या, त्याचप्रमाणे मेलेल्यांच्या पुढील प्रवासापेक्षा मागे राहिलेल्यांच्या जीवनासाठी काळजी घेणाऱ्या, अवयवदान किवा देहदान करणाऱ्यांना (स्वर्गप्राप्ती झालीच तर) ‘तिथे’ (झोपडय़ा बांधण्याची सोय नसल्यामुळे) आश्रयच मिळणारच नाही. त्या जीवांना पुन्हा ८४ लक्ष योनींचा प्रवास करावा लागतो. त्यांच्यावरील हा अन्याय दूर करून त्यांचे पुनर्वसन करण्यासाठी तिकडच्या सरकार/विरोधी पक्षात राहून संघर्ष करणाऱ्या उमा भारतींप्रमाणे कोणी वाली आहे काय, याबद्दल त्यांनीच आम्हा अज्ञ मानवांना काही स्पष्टीकरण करावे.   
– प्रमोद तावडे, डोंबिवली

राजकीय फायदा नाही, म्हणून पुरस्कार नाही?
भारतात पाच-पाच वष्रे एक भारतरत्न सापडत नाही. जगातले लोक याच भारतातून एखादा कैलास शोधून त्याला नोबेल देतात.. आता भारतदेखील यांना पद्म किंवा भारतरत्न देईल. आजपर्यंतचा हाच इतिहास आहे आपल्या पुरस्कारांचा. भारतात असे बरेच कैलास सत्यार्थी असतील जे खरोखरच भारतरत्न आहेत; पण त्यांना असे पुरस्कार देऊन आपला राजकीय फायदा होत नसेल तर त्यांना आपण असा पुरस्कार का द्यावा, या न्यायाने ते पुरस्कारापासून वंचित असावेत!
– श्रीकांत कुलकर्णी, सोलापूर