कुतूहल News

Narmada River Valley Is Home Of The Dinosaurs
कुतूहल : नर्मदातीरावरचे डायनोसॉर

रहिओलीला दोन वर्षे उत्खनन चालले. पुढचे संशोधन काही भारतीय आणि काही विदेशी पुराजीववैज्ञानिकांनी मिळून केले. ते १८ वर्षे चालले. मग…

principles of uniformitarianism in marathi
कुतूहल : भूतकाळाची गुहा उघडणारी गुरुकिल्ली

पुढे १८३३ मधे ब्रिटिश निसर्ग अभ्यासक चार्ल्स लायेल यांचा ‘भूविज्ञानाचे मूलभूत सिद्धान्त’ (प्रिन्सिपल्स ऑफ जिऑलॉजी) हा ग्रंथ प्रकाशित झाला. त्यात…

Loksatta kutuhal The politics of rare earth minerals
कुतूहल: दुर्मीळ मृत्तिका खनिजांचे राजकारण

आपण ज्या मूलद्रव्यांना ‘दुर्मीळ मृत्तिका’ म्हणतो, त्या मूलद्रव्यांची खनिजे २०१० मध्ये अचानक प्रकाशझोतात आली. त्यापूर्वी त्या खनिजांच्या खाणींमधील आणि त्यांच्यावर अवलंबून…

Loksatta kutuhal Harrison Schmidt the first geologist to reach the moon
कुतूहल: चंद्रावर पाय ठेवणारा पहिला भूवैज्ञानिक

चंद्रावर गेलेल्या शेवटच्या मोहिमेतले, प्रत्यक्ष चांद्रभूमीवर पाऊल ठेवलेले एक चांद्रवीर वैज्ञानिक आहेत. त्यांचे नाव आहे हॅरिसन श्मिट आणि त्यांचा विषय आहे…

Mineral, Mineral Scientist , Mineral Name,
कुतूहल : खनिजांच्या नावांची कथा…

अमेरिकेतली स्मिथसनाइट इन्स्टिट्यूट ही जगातल्या नावाजलेल्या संशोधन संस्थांपैकी एक आहे. पण एका खनिजवैज्ञानिकाच्या मृत्युपत्राद्वारे आलेल्या संपत्तीतून ही संस्था उभी राहिली, हे…

Seismometer , Earthquake , Earthquake intensity,
कुतूहल : भूकंपाची मोजणी

भूकंपमापक (साइस्मॉमीटर) हे एक अत्यंत संवेदनशील यंत्र आहे. या यंत्राच्या एका भागाला भूकंपलेखक (साइस्मॉग्राफ) म्हणतात.

earthquake kutuhal article
कुतूहल : भूकंप

भूकंप ही एक नैसर्गिक आपत्ती आहे. भूकंप घडून येण्याचे कारण समजण्यासाठी आपण हे लक्षात घ्यायला हवे, की पृथ्वी मूलत: तीन…

geologist Gajanan Rajaram Udas information in marathi
कुतूहल : आण्विक खनिजे शोधणारा भूवैज्ञानिक

घरातले वातावरण देशभक्तीने भारलेले असल्याने महाविद्यालयीन शिक्षण सोडून उदास यांनी १९४२च्या आंदोलनात उडी घेतली. त्यात त्यांना चार महिन्यांची सक्तमजुरीची शिक्षाही…

Uraninite and monazite assessment in marathi
कुतूहल: युरेनिनाइट आणि मोनाझाइट

जगातल्या सर्व युरेनियमच्या साठ्यांचा आढावा आंतरराष्ट्रीय अणुऊर्जा संघटना (इंटरनॅशनल अटॉमिक एनर्जी एजन्सी) नियमितपणे घेत असते.

Alpha beta gamma differences
कुतूहल : किरणोत्सारी खनिजे

किरणोत्सारी मूलद्रव्यांपैकी ऊर्जा निर्मितीसाठी जास्तीत जास्त वापरले जाणारे मूलद्रव्य म्हणजे युरेनियम. पण क्वचित काही ठिकाणी थोरियमचाही वापर केला जातो.