ancient marine organisms impact on climate change
कुतूहल : सागरतळी हवामान बदलाचा आलेख

विविध कालखंडात आढळणाऱ्या अनेक प्रजातींच्या अभ्यासांतून छिद्रधारी संघातल्या सजीवांची सतत उत्क्रांती होत असते हे सिद्ध झाले आहे.

dolphins and porpoises evolution news in marathi
कुतूहल : सागरी सस्तन प्राण्यांची उत्क्रांती

गर्भाची वाढ म्हणजे उत्क्रांतीची संक्षिप्त आवृत्ती (रीकॅपिच्युलेशन) असते. देवमाशाच्या पिल्लांची गर्भावस्थेतली ही वाढ उत्क्रांतीच्या टप्प्याचा पुरावाच आहे.

Loksatta kutuhal Mineral stones found on the sea floor
कुतूहल: सागरतळाशी आढळणारे धातूंचे बटाटे

‘सोफिया’ नावाच्या जहाजातून वैज्ञानिक सफर करणाऱ्या स्वीडिश अभ्यासकांना सन १८६८ मध्ये सैबेरियाच्या उत्तरेला असणाऱ्या कारा समुद्राच्या तळाशी काळ्या रंगाचे, सच्छिद्र, गोलाकार…

Amazing coral reef system
कुतूहल : विस्मयकारक प्रवाळ भित्तिका

प्रवाळ हा एका वैशिष्ट्यपूर्ण सागरी अपृष्ठवंशीय प्राण्यांचा वर्ग आहे. या वर्गातले प्राणी आपल्या शरीराभोवती कॅल्शियम कार्बोनेटचे कवच बनवतात.

color of gems loksatta
कुतूहल: रत्नांचा रंग : सारा प्रकाशाचा खेळ

रत्नखनिजांना विशिष्ट रंग येतो तो त्यांचे रासायनिक संघटन काय आहे त्यावरून. म्हणजेच, रत्नखनिजाच्या रेणूंमध्ये कोणते मूलद्रव्य आहे, यावरून रत्न कोणते…

wadia Institute of geology focused on the study of himalayas
कुतूहल : हिमालयाच्या भूविज्ञानाचा अभ्यास

ही संस्था भारत सरकारच्या विज्ञान आणि तंत्रज्ञान विभागाच्या अंतर्गत स्वायत्त संस्था म्हणून काम पाहते. हिमालयातल्या भूवैज्ञानिक संसाधनांचा शोध घेण्याचे काम…

Narmada River Valley Is Home Of The Dinosaurs
कुतूहल : नर्मदातीरावरचे डायनोसॉर

रहिओलीला दोन वर्षे उत्खनन चालले. पुढचे संशोधन काही भारतीय आणि काही विदेशी पुराजीववैज्ञानिकांनी मिळून केले. ते १८ वर्षे चालले. मग…

principles of uniformitarianism in marathi
कुतूहल : भूतकाळाची गुहा उघडणारी गुरुकिल्ली

पुढे १८३३ मधे ब्रिटिश निसर्ग अभ्यासक चार्ल्स लायेल यांचा ‘भूविज्ञानाचे मूलभूत सिद्धान्त’ (प्रिन्सिपल्स ऑफ जिऑलॉजी) हा ग्रंथ प्रकाशित झाला. त्यात…

balkrushna deshpande
कुतूहल: खनिज तेलाच्या शोधात मोलाचे योगदान

बाळकृष्ण गंगाधर देशपांडे या महाराष्ट्रीय भूवैज्ञानिकाचे नाव ‘तेल आणि नैसर्गिक वायू महामंडळ’ या संस्थेत आजही मोठ्या आदराने घेतले जाते.

Loksatta kutuhal  The vitamins of modern industries
कुतूहल: आधुनिक उद्याोगांची ‘जीवनसत्त्वे’

मानवाच्या माहितीत ११८ मूलद्रव्ये आहेत. या मूलद्रव्यांमधे १७ अशा मूलद्रव्यांचा एक गट आहे, ज्यांना रसायनविज्ञानात ‘दुर्मीळ मूलद्रव्ये’ किंवा ‘दुर्मीळ मृत्तिका’ (रेअर…

Radhakrishnite, Mineral ,
कुतूहल : बायोटाइट, राधाकृष्णाइट, ह्यूलँडाइट

माणसाला माहिती असणाऱ्या खनिजांची संख्या सुमारे साडेपाच हजारांवर आहे. तथापि ही सर्वच खनिजे आपल्यासाठी उपयुक्त असतीलच असे नाही.

संबंधित बातम्या