Alpha beta gamma differences
कुतूहल : किरणोत्सारी खनिजे

किरणोत्सारी मूलद्रव्यांपैकी ऊर्जा निर्मितीसाठी जास्तीत जास्त वापरले जाणारे मूलद्रव्य म्हणजे युरेनियम. पण क्वचित काही ठिकाणी थोरियमचाही वापर केला जातो.

Loksatta kutuhal First Director of Geological Institute Darashaw Wadia
कुतूहल: भूविज्ञान संस्थेचे पहिले संचालक

सुरत येथील एका पारशी परिवारात दाराशॉ यांचा जन्म १८८३ मधे झाला. त्यांचे वडील रेल्वेमध्ये स्टेशनमास्तर होते. त्यामुळे वडिलांच्या बदल्या होत. म्हणून…

Loksatta kutuhal Stone of Ghrishneshwar temple
कुतूहल: घृष्णेश्वर मंदिराचा पाषाण

महाराष्ट्रातल्या प्रमुख पर्यटनस्थळांमध्ये अजिंठा आणि वेरुळ या दोन ठिकाणांचा समावेश करावाच लागेल. त्यातही वेरुळला बारा ज्योतिर्लिंगांपैकी घृष्णेश्वराचे मंदिर असल्यामुळे विशेष महत्त्व…

Loksatta kutuhal Black rock caves
कुतूहल: काळ्या कातळातील लेणी

महाराष्ट्राचे सुमारे ८० टक्के क्षेत्रफळ काळ्या कातळाने व्यापलेले आहे. इंग्रजीत या खडकाला बेसाल्ट म्हणतात. महाराष्ट्राच्या बाहेर हा खडक मध्य प्रदेश,…

Loksatta kutuhal story of the discovery of dinosaurs
कुतूहल: डायनोसॉरच्या शोधाची कथा

प्रचंड मोठी हाडे खडकांमधून बाहेर पडतात हे सुमारे दोन ते अडीच हजार वर्षांपूर्वीसुद्धा आपल्या पूर्वजांना माहिती होते. पण ते डायनोसॉरचे जीवाश्म…

founder of GSI Thomas Oldham news in marathi
कुतूहल : ‘भूवैज्ञानिक सर्वेक्षण’चे पहिले अधीक्षक टॉमस ओल्डहॅम

भारतीय भूवैज्ञानिक सर्वेक्षण (जिऑलॉजिकल सर्व्हे ऑफ इंडिया) या विभागाची स्थापना १८५१ मध्ये झाली. त्याचे पहिले अधीक्षक म्हणून आयरिश भूवैज्ञानिक टॉमस…

loksatta kutuhal interesting facts about the first dinosaur of india
कुतूहल : भारतातील पहिलावहिला डायनोसॉर

भारतीय भूवैज्ञानिक सर्वेक्षण विभागाचे अधीक्षक टॉमस ओल्डहॅम यांनी ते जीवाश्म आणि स्लीमॅन यांना आधी मिळालेले जीवाश्म, सर्वेक्षण विभागाच्या अधिकृत संग्रहात…

Loksatta kutuhal Founder of the Paleontological Institute
कुतूहल: पुराजीवविज्ञान संस्थेचे संस्थापक

बिरबल साहनी जगद्विख्यात वनस्पतीवैज्ञानिक होते. त्यांच्या संशोधनाचा विषय वनस्पतींचे जीवाश्म हा असल्याने वनस्पतीविज्ञान आणि भूविज्ञान या दोन्ही विज्ञानशाखांमधे त्यांना गती होती.

Loksatta kutuhal Why only two rivers flow west
कुतुहल: दोनच नद्या पश्चिमेकडे का वाहतात?

भारतीय द्वीपकल्पातील सर्व प्रमुख नद्या पूर्ववाहिनी आहेत आणि त्या बंगालच्या उपसागराला मिळतात. अपवाद आहे तो फक्त नर्मदा आणि तापी या दोन…

Loksatta kutuhal Historic buildings Hard to find without stones
कुतूहल: पाषाणांशी जडले नाते…

जाते, पाटा-वरवंटा, दक्षिणेकडे वापरला जाणारा रगडा अशा दगडांच्या वस्तू आता शहरी भागांत दिसत नसल्या तरी ग्रामीण भागांत आजही वापरात आहेत.

loksatta kutuhal advantages and disadvantages of artificial intelligence
कुतूहल : कृत्रिम बुद्धिमत्तेची दुधारी तलवार

सुमारे १०० वर्षांपूर्वी वीजशक्तीने जगातील उद्योग, कृषी, परिवहन अशा जवळपास सर्व क्षेत्रांत क्रांती केली, तसेच काहीसे कृत्रिम बुद्धिमत्तेमुळे आता घडत आहे.

संबंधित बातम्या