Page 13 of नवनीत

मेंढपाळाला मेंढय़ांना होणाऱ्या काही सर्वसामान्य आजारांवर घरगुती उपाय माहीत असायला हवेत. हिरवा चारा जास्त खाल्ल्याने किंवा शिळे अन्न खाल्ल्याने पोटफुगी…

भारतात मेंढय़ांच्या विविध ३९ जाती आढळतात. भारतीय मेंढय़ांचे भौगोलिक प्रदेशानुसार चार विभाग केले आहेत.

बंदिस्त शेळीपालनात ५० शेळ्यांचा कळप फायदेशीर ठरतो. कळपामध्ये २५-३० माद्यांसाठी एक नर असावा. पारंपरिक शेळीपालनामध्ये शेळ्यांना रानात चरण्यासाठी मोकळे सोडल्यामुळे…

बंदिस्त शेळीपालनात शेळ्यांसाठी विशिष्ट पद्धतीने गोठा बांधून त्यातच त्यांच्या चारा-पाण्याची सोय करतात. गोठय़ाची जागा शक्यतो उंचावरची, उतार असलेली व पाण्याचा…

शेळ्या आपली भूक ६०-७० टक्के झाडपाल्यावर आणि २५-३० टक्के गवतावर भागवतात. शेळीच्या गाभण काळातील सुरुवातीचे तीन महिने गर्भाची वाढ सावकाश…

जगातील एकूण शेळ्यांपकी भारतात चौदा टक्के शेळ्या आहेत. दरवर्षी ३५-४० टक्के शेळ्या मांसोत्पादनासाठी वापरल्या जात असल्या तरी शेळ्यांची जुळे व…

मासे पकडण्यासाठी विविध जाळ्यांचा वापर करतात. १. ट्रॉलजाळे : हे जाळे खास समुद्रातील तळालगतचे मासे पकडण्यासाठी बनवलेले आहे. कवचधारी मासेसुद्धा…

मरळ, मागूर, झिंगा हे मांसभक्षक मासे व्यापारीदृष्टय़ा महत्त्वाचे असतात. अ)मरळ : पृष्ठपर व गुदपर लांब, शेपटीचा पर गोलाकार असलेले हे…

मत्स्य व्यवसाय चिकाटीचा पण सोप्या स्वरूपाचा व्यवसाय आहे. वेगवेगळ्या पद्धतींनी हा व्यवसाय करता येतो.

भारताचा गोडय़ा पाण्यातील मत्स्य उत्पादनात जगात दुसरा क्रमांक लागतो. गोडय़ा पाण्यातील मत्स्यव्यवसायाचा दर ६ टक्के एवढा आहे.

देशातील खाद्यान्नाचे उत्पादन कितीही वाढवले तरी वाढत्या लोकसंख्येस पोषक आहार पुरवणे फक्त शेतीद्वारे अशक्य आहे.