रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (आरबीआय) ने शुक्रवारी सांगितले की २०२१-२२ या आर्थिक वर्षात सर्व मूल्यांच्या बनावट नोटांचे प्रमाण वाढले आहे. सेंट्रल बँकेच्या अलीकडील अहवालानुसार, बनावट नोटांमध्ये वाढ झालेल्या सर्व नोटांपैकी ५०० रुपयांच्या नोटा सर्वाधिक आहेत. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत, आरबीआयला ५०० रुपयांच्या १०१.९ % अधिक बनावट नोटा सापडल्या आणि २००० रुपयांच्या बनावट नोटांमध्ये ५४.१६ % वाढ झाली.
५०० रुपयांच्या नोटेची सत्यता आपण कशी ओळखू शकतो?
- चलनी नोटेवर प्रकाश टाकल्यास, तुम्हाला विशेष ठिकाणी ५०० लिहिलेले दिसतील.
- चलनी नोटेवर ५०० देखील देवनागरीमध्ये लिहिलेले असतील
- महात्मा गांधींच्या फोटोची अभिमुखता आणि संबंधित स्थान उजवीकडे असते.
- ५०० रुपयांच्या नोटेवर भारत लिहिलेले असेल.
- चलनी नोट वाकल्यावर, सिक्युरिटी हेडचा रंग हिरवा ते इंडिगो असा बदलेल.
- गव्हर्नरची स्वाक्षरी, हमी कलम, वचन खंड, आणि आरबीआय चिन्ह चलनी नोटेच्या उजवीकडे आहेत.
- चलनी नोटांवर महात्मा गांधींचा फोटो आणि इलेक्ट्रोटाइप वॉटरमार्क आहे.
- नोटेवर लिहिलेल्या ५०० रुपयांचा रंग हिरवा ते निळा असा आहे.
- चलनी नोटेच्या उजव्या बाजूला अशोक स्तंभ आहे
- नोटांवर स्वच्छ भारत लोगो आणि घोषवाक्य छापलेले आहे.
तुम्हाला OK चा फुलफॉर्म माहित आहे का? जाणून घ्या यामागची रंजक तथ्ये
२००० रुपयांच्या बँक नोटांची संख्या गेल्या काही वर्षांमध्ये सातत्याने घसरत २१४ कोटी किंवा या वर्षाच्या मार्च अखेरीस चलनात असलेल्या एकूण चलनी नोटांच्या १.६ टक्क्यांवर पोहोचली आहे. मार्च २०२० अखेरीस, चलनात असलेल्या २००० रुपयांच्या नोटांची संख्या २७४ कोटी होती, जी चलनात असलेल्या एकूण चलनी नोटांच्या २.४ टक्के आहे. मार्च २०२१ पर्यंत ही संख्या २४५ कोटी किंवा चलनात असलेल्या एकूण बँक नोटांच्या २ टक्के इतकी कमी झाली आहे.
अहवालानुसार, चलनात असलेल्या ५०० रुपयांच्या नोटांची संख्या या वर्षाच्या मार्च अखेरीस ४,५५४.६८ कोटींवर गेली आहे, जी मागील वर्षीच्या कालावधीत ३,८६७.९० कोटी होती. २०२१ च्या वार्षिक अहवालानुसार ५०० रुपये मूल्याचा सर्वाधिक हिस्सा ३४.९ टक्के आहे. त्यानंतर १० रुपये मूल्याच्या बॅंक नोटांचा समावेश आहे, जो ३१ मार्च २०२२ पर्यंत चलनात असलेल्या एकूण बॅंक नोटांच्या २१.३ टक्के आहे. ५०० रुपयांच्या नोटांचा मार्च २०२१ अखेरीस ३१.१ टक्के आणि मार्च २०२० पर्यंत २५.४ टक्के वाटा होता. मूल्याच्या बाबतीत, मार्च २०२० ते मार्च २०२२ या काळात या नोटा ६०.८ टक्क्यांवरून ७३.३ टक्क्यांपर्यंत वाढल्या आहेत.
