कर समाधान : पॅन घेतला असेल तर विवरणपत्र भरावे लागतेच असे नाही!

* प्रश्न : मी एका विद्यापीठात नोकरी करते. मला जून २०१६ मध्ये २,६५,०००० रुपयांची वेतन थकबाकी मिळाली. ही थकबाकी २०१३-१४ ते २०१५-१६ या आर्थिक वर्षांसाठी आहे. या काळात माझे उत्पन्न कमाल करमुक्त मर्यादेपेक्षा कमी होते. आता आर्थिक वर्ष २०१६-१७ मध्ये मिळालेल्या थकबाकीमुळे माझे उत्पन्न वाढले आहे आणि मला खूप जास्त कर भरावा लागत आहे. हा कर मी कसा वाचवू शकते? – संध्या कुलकर्णी, ईमेलद्वारे
उत्तर : मागील वर्षांचे उत्पन्न, या वर्षी एकदम मिळाल्यामुळे किंवा अग्रिम वेतन मिळाल्यामुळे, करदायित्व वाढते. अशा वाढीव कराचा बोजा करदात्यावर पडू नये यासाठी प्राप्तिकर कायद्याच्या कलम ८९ (१) प्रमाणे कर सवलतीची तरतूद आहे. ही कर सवलत घेण्यासाठी ‘फॉर्म १० ई’ हा ऑनलाइन दाखल करावा लागतो. हा फॉर्म भरल्यास या कलमानुसार कर सवलतीची रक्कम किती आहे हे कळेल. थोडक्यात, ज्या ज्या वर्षीची थकबाकी मिळाली आहे त्या त्या वर्षी किती कर भरला आहे आणि त्या वर्षी थकबाकी विचारात घेऊन किती कर भरावा लागला असता याचा फरक आणि या वर्षी थकबाकी विचारात घेऊन आणि थकबाकी विचारात न घेता किती कर भरावा लागतो यामधील फरक. असे दोन्ही फरक विचारात घेऊन कर सवलत किती ते काढता येते.

* प्रश्न : मला आर्थिक वर्ष २०१३-१४ सालासाठी प्राप्तिकर खात्याकडून विवरणपत्र भरले नसल्यासंबंधी सूचना आली आहे. माझे उत्पन्न करपात्र नाही. यामध्ये कलम १९४ अ नुसार उद्गम कर (टीडीएस) माझ्या पर्मनंन्ट अकाऊंट नंबर (पॅन) वर कापला गेला आहे असे नमूद करण्यात आले आहे आणि याचे उत्तर ऑनलाइन द्यावे असे सांगण्यात आले आहे. अशा सूचनेला मी कसे उत्तर द्यावे? – अक्षय कोलते, अहमदनगर</span>
उत्तर : आपला उद्गम कर (टीडीएस) कापला गेला आहे आणि आपण विवरणपत्र दाखल केले नाही यासाठी ही सूचना आली आहे. आता आपल्याला याचे उत्तर ऑनलाइन दाखल करावे लागेल. आपला ‘पॅन’ प्राप्तिकर खात्याच्या http://incometaxindiaefiling.gov.in या वेबसाइटवर, रजिस्टर नसेल तर, प्रथम आपले रजिस्ट्रेशन करून घ्यावे लागेल. त्यानंतर आपल्या ‘पॅन’वर लॉग इन करून उडटढछकअठउए मध्ये जाऊन विवरणपत्र का दाखल केले नाही याचे उत्तर निवडावे. आपल्या बाबतीत ते ‘करपात्र उत्पन्न नाही’ असे असेल आणि ते सबमिट करावे. हे दाखल झाल्यावर त्याची पावती Acknowledgement तयार होईल. या पावतीची प्रत आपल्या प्राप्तिकर अधिकाऱ्याकडे जमा करावी.

* प्रश्न: माझा प्रश्न असा आहे की, पर्मनंट अकाऊंट नंबर (पॅन) घेतला असेल तर विवरणपत्र भरावेच लागेल का? – सदाशिव राजे
उत्तर : आपले उत्पन्न कमाल करमुक्त उत्पन्नाच्या मर्यादेपेक्षा जास्त नसेल तर विवरणपत्र भरणे बंधनकारक नाही. हे उत्पन्न खालीलप्रमाणे :
वर्गवारी उत्पन्न                                                        मर्यादा*
अति ज्येष्ठ नागरिक
(ज्यांचे वय ८० वर्षांपेक्षा जास्त आहे)              ५,००,००० रुपये
ज्येष्ठ नागरिक (ज्यांचे वय ६० वर्षांपेक्षा
जास्त आहे आणि ८० वर्षांपेक्षा कमी आहे)       ३,००,००० रुपये
इतर नागरिक                                                 २,५०,००० रुपये
* हे उत्पन्न कलम ८० च्या वजावटीपूर्वी आहे
याशिवाय ज्यांचे भारताबाहेर बँक खाते किंवा मालमत्ता आहे किंवा अशा बँक खात्यात किंवा मालमत्तेत आर्थिक स्वारस्य असेल अशा निवासी भारतीयांना विवरणपत्र भरणे बंधनकारक आहे; जरी त्यांचे उत्पन्न वरील मर्यादेपेक्षा कमी असले तरी. पुढील वर्षांपासून (आर्थिक वर्ष २०१६-१७ पासून) कलम १०(३८) नुसार शेअर्सवरील दीर्घ मुदतीचा भांडवली नफा, जो करमुक्त आहे, तोसुद्धा वरील उत्पन्नाच्या मर्यादेत गणला जाईल.

* प्रश्न : मी फेब्रुवारी २०१२ मध्ये एक घर विकत घेतले होते. यासाठी मी गृहकर्ज घेतले होते. चार वर्षांनंतर म्हणजे फेब्रुवारी, २०१६ मध्ये मी ते घर विकले. या विक्रीतून मी माझे गृहकर्ज फेडले आणि आणखीन एक घर विकत घेतले. माझा प्रश्न असा आहे की, मला मी मागील चार वर्षांत प्राप्तिकरात घेतलेल्या सवलती परत कराव्या लागतील का? – विजय शिंदे, ईमेलद्वारे
उत्तर : आपण प्राप्तिकरात कलम २४ प्रमाणे गृहकर्जावरील व्याज आणि कलम ८० क नुसार मुद्दल परतफेडीची वजावट उत्पन्नातून घेतली होती. गृहकर्जावरील व्याजाची वजावट ही परत करावी लागणार नाही; परंतु कलम ८० क नुसार, ज्या वर्षांत घर विकत घेतले त्या वर्षांपासून पाच वर्षांत विकले, तर या कलमानुसार घेतलेल्या वजावटी, ज्या वर्षांत घर विकले, त्या वर्षीचे उत्पन्न म्हणून समजले जाते.

* प्रश्न: माझा प्रश्न असा आहे की, पर्मनंट अकाऊंट नंबर (पॅन) घेतला असेल तर विवरणपत्र भरावेच लागेल का? – सदाशिव राजे
उत्तर : आपले उत्पन्न कमाल करमुक्त उत्पन्नाच्या मर्यादेपेक्षा जास्त नसेल तर विवरणपत्र भरणे बंधनकारक नाही. हे उत्पन्न खालीलप्रमाणे : B
वर्गवारी                                                            उत्पन्न मर्यादा*
अति ज्येष्ठ नागरिक
(ज्यांचे वय ८० वर्षांपेक्षा जास्त आहे)               ५,००,००० रुपये
ज्येष्ठ नागरिक (ज्यांचे वय ६० वर्षांपेक्षा
जास्त आहे आणि ८० वर्षांपेक्षा कमी आहे)        ३,००,००० रुपये
इतर नागरिक                                                  २,५०,००० रुपये
* हे उत्पन्न कलम ८० च्या वजावटीपूर्वी आहे
याशिवाय ज्यांचे भारताबाहेर बँक खाते किंवा मालमत्ता आहे किंवा अशा बँक खात्यात किंवा मालमत्तेत आर्थिक स्वारस्य असेल अशा निवासी भारतीयांना विवरणपत्र भरणे बंधनकारक आहे; जरी त्यांचे उत्पन्न वरील मर्यादेपेक्षा कमी असले तरी. पुढील वर्षांपासून (आर्थिक वर्ष २०१६-१७ पासून) कलम १०(३८) नुसार शेअर्सवरील दीर्घ मुदतीचा भांडवली नफा, जो करमुक्त आहे, तोसुद्धा वरील उत्पन्नाच्या मर्यादेत गणला जाईल.

* लेखक मुंबईस्थित सनदी लेखाकार असून, वाचक त्यांना pravin3966@rediffmail.com या ई-मेलवर आपले प्रश्न पाठवू शकतील.