आचार्य चाणक्य यांनी नीतिशास्त्र नावाच्या ग्रंथात व्यक्ती यशस्वी होण्यासाठी आणि समाजात प्रतिष्ठा मिळवण्यासाठी अनेक गोष्टी सांगितल्या आहेत. चाणक्य यांनी धोरणांच्या माध्यमातून मानवाचे आणि समाजाचे कल्याणही सांगितले आहे. अशा स्थितीत चाणक्यांच्या नीतिनुसार लोक कोणाच्याही स्नेह आणि प्रेमाला कसे पात्र नाहीत हे लोकांना कळतं. अशा लोकांनी नेहमी स्वतःमध्ये बदल घडवून आणण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे.
श्लोक
आचार्य चाणक्य यांनी नीति शास्त्रातही एक श्लोक सांगितला आहे. श्लोक आहे- ‘अयं निजः परो वेति गणना, लच्छूचेतसम, उद्दारचरितानां तू वसुधैव कुटुंबकम्’. या श्लोकाचा अर्थ असा आहे की ज्या व्यक्तीचे हृदय मोठे आहे, त्यांच्यासाठी संपूर्ण पृथ्वी एका कुटुंबासारखी आहे. त्याच बरोबर संकुचित मनाचे लोकही स्वतःच्या आणि परक्यातील फरकात अडकतात.
आणखी वाचा : Chanakya Niti: सुखी वैवाहिक जीवन हवे असेल तर पती-पत्नीने करावे हे काम, प्रेम कधीच संपणार नाही!
सर्वांचे हित साधावे
आचार्य चाणक्य यांच्या मते माणसाने नेहमी सर्वांच्या हिताचा विचार केला पाहिजे. माणसाने नेहमी खूप उदार हृदयाचे असले पाहिजे. कारण जेव्हा माणसाचे मन मोठे असते तेव्हा सगळे प्रेमाने बोलतात. समाजात आदरासोबतच सर्वांना प्रेमही मिळते. उदार आणि मोठ्या मनाचे लोक परोपकार करण्यात कधीही मागे हटत नाहीत. अशी माणसे सर्वांच्या मदतीसाठी नेहमी पुढे असतात, त्यामुळे प्रत्येकाने नेहमी मोठ्या मनाची व्यक्ती असावी. खरंतर प्रत्येकालाच अशी माणसं आवडतात आणि त्यांना आपलं बनवतात.
आणखी वाचा : Chanakya Niti: मोठमोठ्या संकटातही या लोकांची मदत मागू नका, ते शत्रूपेक्षाही वाईट असतात!
अशा लोकांना प्रेम मिळत नाही
आचार्य चाणक्य यांच्या म्हणण्यानुसार जो व्यक्ती संकुचित मनाचा असतो, त्याची विचारसरणीही लहान असते. अशी व्यक्ती स्वतःच्या आणि अनोळखी व्यक्तीमध्ये अडकून राहते. तसेच असे लोक काहीही करण्यापूर्वी त्याच्या फायद्यांचा विचार करतात. यामुळेच अशा लोकांना समाजात वेगळे स्थान मिळते. अशा लोकांकडे प्रत्येकजण द्वेषाने पाहतो. एवढेच नाही तर अशा लोकांना आयुष्यभर एकटे राहावे लागते. चाणक्यांच्या मते, संकुचित मन असलेले लोक कोणाचेही खास बनू शकत नाहीत.
श्लोक
आचार्य चाणक्य यांनी नीति शास्त्रातही एक श्लोक सांगितला आहे. श्लोक आहे- ‘अयं निजः परो वेति गणना, लच्छूचेतसम, उद्दारचरितानां तू वसुधैव कुटुंबकम्’. या श्लोकाचा अर्थ असा आहे की ज्या व्यक्तीचे हृदय मोठे आहे, त्यांच्यासाठी संपूर्ण पृथ्वी एका कुटुंबासारखी आहे. त्याच बरोबर संकुचित मनाचे लोकही स्वतःच्या आणि परक्यातील फरकात अडकतात.
आणखी वाचा : Chanakya Niti: सुखी वैवाहिक जीवन हवे असेल तर पती-पत्नीने करावे हे काम, प्रेम कधीच संपणार नाही!
सर्वांचे हित साधावे
आचार्य चाणक्य यांच्या मते माणसाने नेहमी सर्वांच्या हिताचा विचार केला पाहिजे. माणसाने नेहमी खूप उदार हृदयाचे असले पाहिजे. कारण जेव्हा माणसाचे मन मोठे असते तेव्हा सगळे प्रेमाने बोलतात. समाजात आदरासोबतच सर्वांना प्रेमही मिळते. उदार आणि मोठ्या मनाचे लोक परोपकार करण्यात कधीही मागे हटत नाहीत. अशी माणसे सर्वांच्या मदतीसाठी नेहमी पुढे असतात, त्यामुळे प्रत्येकाने नेहमी मोठ्या मनाची व्यक्ती असावी. खरंतर प्रत्येकालाच अशी माणसं आवडतात आणि त्यांना आपलं बनवतात.
आणखी वाचा : Chanakya Niti: मोठमोठ्या संकटातही या लोकांची मदत मागू नका, ते शत्रूपेक्षाही वाईट असतात!
अशा लोकांना प्रेम मिळत नाही
आचार्य चाणक्य यांच्या म्हणण्यानुसार जो व्यक्ती संकुचित मनाचा असतो, त्याची विचारसरणीही लहान असते. अशी व्यक्ती स्वतःच्या आणि अनोळखी व्यक्तीमध्ये अडकून राहते. तसेच असे लोक काहीही करण्यापूर्वी त्याच्या फायद्यांचा विचार करतात. यामुळेच अशा लोकांना समाजात वेगळे स्थान मिळते. अशा लोकांकडे प्रत्येकजण द्वेषाने पाहतो. एवढेच नाही तर अशा लोकांना आयुष्यभर एकटे राहावे लागते. चाणक्यांच्या मते, संकुचित मन असलेले लोक कोणाचेही खास बनू शकत नाहीत.
