
‘आजची तिथी’ आणि ‘आत्ताची तिथी’ या दोन वेगळ्या गोष्टी आहेत. ‘आजची तिथी’ ही संकेताने ठरते तर ‘आत्ताची तिथी’ सूर्य-चंद्रामधल्या कोनीय…
‘आजची तिथी’ आणि ‘आत्ताची तिथी’ या दोन वेगळ्या गोष्टी आहेत. ‘आजची तिथी’ ही संकेताने ठरते तर ‘आत्ताची तिथी’ सूर्य-चंद्रामधल्या कोनीय…
अमावास्येची समाप्ती आणि पौर्णिमेची समाप्ती या दोन घटनांचे बिंदू चंद्राच्या भ्रमणकक्षेत एकमेकांच्या ठीक समोर येतात. यांमधल्या अंतराचे समान भाग करूनही…
पूर्ण वाटोळा चंद्र ही घटना क्षणभरच टिकते, रात्रभर नव्हे. आणि ज्या क्षणी तो पूर्णत्वाला पोहोचतो त्याच क्षणी पौर्णिमा संपते, शुक्ल…
आज फाल्गुन अमावास्या. शालिवाहन शक १९४६ चा शेवटचा दिवस. उद्यापासून शालिवाहन शक १९४७ सुरू होणार. नव्या वर्षानिमित्त तुम्हां सर्वांना हार्दिक शुभेच्छा.
दिवस आणि वर्षाच्या व्याख्येसाठी सूर्याच्या भ्रमणाचा आधार आणि महिन्याच्या व्याख्येसाठी चंद्राच्या भ्रमणाचा असं अनेक कालगणनांमध्ये आढळतं. ते आहे तर्कसुसंगत आणि…
दिवसाची, महिन्याची आणि वर्षाची सुरुवात सूर्यास्ताला, आठवड्यातल्या वारांना त्यांच्या क्रमावरून पडलेलीच नावं, महिनाही चांद्र आणि वर्षही चांद्रच अशी कालगणना असू…
संकष्टीचा उपास सोडण्याची वेळ, श्रीकृष्णजन्माची वेळ आणि नरकचतुर्दशीच्या अभ्यंगस्नानाची वेळ यातलं समान सूत्र ‘काळाचे गणित’ सोडवताना लक्षात येतं.
पंचांगातला ‘चंद्रदर्शन’ असा उल्लेख आणि ईद या दोन्ही गोष्टी एकाच खगोलीय घटनेवर आधारित आहेत. आणि त्याच खगोलीय घटनेमुळे या पक्षाला…
चंद्रभ्रमणावर आधारित कालगणना शक्य आहे. पण ‘या चंद्रोदयापासून पुढच्या चंद्रोदयापर्यंत एक दिवस’ एवढं सोपं नाही ते प्रकरण. त्याच्या ‘कला-कलाने’ घ्यावं…
वरवर पाहता क्षुल्लक वाटणारी एखादी गोष्ट दीर्घकाळ घडत राहिली तर प्रचंड मोठा परिणाम दिसून येतो. ‘थेंबे थेंबे तळे साचे’ म्हणतात…
सूर्याचा पूर्व ते पश्चिम हा प्रवास सर्वांच्या परिचयाचा, रोज घडणारा. पण सूर्यनारायण उत्तर ते दक्षिण असाही प्रवास करतात! आता हेदेखील…
आज साधा सोपा १ फेब्रुवारी २०२५ आहे. दिवस क्रमांक अमुक हा काय नवा प्रकार आहे? आणि तेदेखील एवढी मोठी संख्या?…