तुम्हीही कार, मोटरसायकल, स्कूटर किंवा इतर कोणतेही वाहन चालवत असाल तर काळजी घ्या. वाहतूक नियमांचे उल्लंघन करणे तुम्हाला खूप महागात पडू शकते. खरं तर, मोटार वाहन (सुधारणा) कायदा, २०१९ लागू झाल्यापासून २३ महिन्यांत देशभरात वाहतुकीच्या उल्लंघनासाठी ७.६७ कोटींहून अधिक चलन जारी करण्यात आले आहेत.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
नवीन मोटार वाहन कायदा लागू होण्यापूर्वी २३ महिन्यांच्या कालावधीत वाहतूक चलनाची संख्या १,९६,५८,८९७ होती. नियम लागू झाल्यानंतर २३ महिन्यांच्या याच कालावधीत वाहतूक चालनाची संख्या ७,६७,८१,७२६ होती. रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्री नितीन गडकरी यांनी लोकसभेत लेखी उत्तरात ही माहिती दिली. नितीन गडकरी म्हणाले की, रस्ते अपघातांची संख्या कॅलेंडर वर्ष २०१९ मध्ये ४,४९,००२ वरून २०२० मध्ये ३, ६६, १३८ वर आली आहे. सुधारित कायद्याच्या अंमलबजावणीनंतर चलनाच्या संख्येत वाढ झाली आहे.
मोटार वाहन (सुधारणा) कायदा, २०१९ मंजूर झाल्यानंतर त्यावर बराच गदारोळ झाला होता. किंबहुना, कायद्यात इतर बदलांव्यतिरिक्त, वाहतुकीचे नियम मोडल्यास मोठ्या दंडाची तरतूद होती. नवीन कायद्यानुसार दारू पिऊन गाडी चालवल्याबद्दल दंडाची रक्कम २०० रुपयांवरून १०,००० रुपये करण्यात आली आहे. याशिवाय रॅश ड्रायव्हिंगचा दंड १००० रुपयांवरून ५००० रुपये करण्यात आला आहे. लायसन्सशिवाय वाहन चालवल्यास दंड ५०० रुपयांवरून ५००० रुपये करण्यात आला आहे. सीट बेल्ट किंवा हेल्मेट न लावल्याचा दंडही १०० रुपयांवरून १००० रुपये करण्यात आला आहे. दंडाची रक्कम दुचाकीच्या किमतीपेक्षा जास्त होती. यावर अनेक राज्यांनी हा नियम लागू न केल्याचे सांगितले होते.
वाहतूक नियम आणि दंड वाचा
| गुन्हा | आधीचा दंड | आताचा दंड |
| सामान्य (१७७) | १०० रूपये | ५०० रूपये |
| रेड रेग्युलेशन नियम (१७७ ए) चे उल्लंघन | १०० रूपये | ५०० रूपये |
| अधिकाराच्या आदेशाची अवज्ञा (१७९) | ५०० रूपये | २००० रूपये |
| परवान्याशिवाय अनधिकृत वाहन चालवणे (१८०) | १००० रूपये | ५००० रूपये |
| अपात्रता असूनही वाहन चालवणे (१८२) | ५०० रूपये | १०००० रूपये |
| परवान्याशिवाय वाहन चालवणे (१८१) | ५०० रूपये | ५००० रूपये |
| ओव्हर साइज वाहन (१८२ बी) | ५००० रूपये | |
| ओव्हर स्पीडिंग (१८३) | ४०० रूपये | १००० रूपये |
| धोकादायक ड्रायव्हिंग (१८४) | १००० रूपये | ५००० रूपये |
| दारू पिऊन गाडी चालवणे (१८५) | २००० रूपये | १०००० रूपये |
| रेसिंग आणि वेगाने गाडी चालवणे (१८९) | ५०० रूपये | ५००० रूपये |
| ओव्हरलोडिंग (१९४) | रु.२००० आणि रु.१०,००० प्रति टन अतिरिक्त | २० हजार रुपये आणि २ हजार रुपये प्रति टन |
| सीट बेल्ट (१९४ बी) | १०० रूपये | १००० रूपये |
| परमिटशिवाय वाहन चालवणे (१९२ ए) | ५ हजार रुपयांपर्यंत | १० हजार रुपयांपर्यंत |
| परवाना अटीचे उल्लंघन (१९३) | काहीच नाही | २५ हजार ते १ लाख रुपये |
| प्रवाशांचे ओव्हरलोडिंग (१९४ ए) | काहीच नाही | १००० रुपये प्रति पॅसेंजर |
| दुचाकीवर ओव्हरलोड | १०० रुपये | २ हजार रुपये आणि परवाना तीन महिन्यांसाठी रद्द |
| हेल्मेट घातले नसल्यास | १०० रुपये | १ हजार रुपये आणि परवाना तीन महिन्यांसाठी रद्द |
| इमर्जन्सी वाहनाला मार्ग देण्यात अयशस्वी (१९४ ई) | काहीच नाही | १०,००० रुपये |
| विम्याशिवाय वाहन चालवणे (१९६) | १००० रूपये | २००० रूपये |
| कागदपत्रे जोडण्याचा अधिकार्‍यांचा अधिकार (२०६) | काहीच नाही | १८३, १८४, १८५, १८९, १९०, १९४सी, १९४डी, १९४ई अंतर्गत वाहन चालविण्याचा परवाना रद्द केला जाईल |
| अधिकाऱ्यांच्या अंमलबजावणीद्वारे केलेले गुन्हे (२१० बी) | काहीच नाही | संबंधित कलमांतर्गत दोनदा दंड |
नवीन मोटार वाहन कायदा लागू होण्यापूर्वी २३ महिन्यांच्या कालावधीत वाहतूक चलनाची संख्या १,९६,५८,८९७ होती. नियम लागू झाल्यानंतर २३ महिन्यांच्या याच कालावधीत वाहतूक चालनाची संख्या ७,६७,८१,७२६ होती. रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्री नितीन गडकरी यांनी लोकसभेत लेखी उत्तरात ही माहिती दिली. नितीन गडकरी म्हणाले की, रस्ते अपघातांची संख्या कॅलेंडर वर्ष २०१९ मध्ये ४,४९,००२ वरून २०२० मध्ये ३, ६६, १३८ वर आली आहे. सुधारित कायद्याच्या अंमलबजावणीनंतर चलनाच्या संख्येत वाढ झाली आहे.
मोटार वाहन (सुधारणा) कायदा, २०१९ मंजूर झाल्यानंतर त्यावर बराच गदारोळ झाला होता. किंबहुना, कायद्यात इतर बदलांव्यतिरिक्त, वाहतुकीचे नियम मोडल्यास मोठ्या दंडाची तरतूद होती. नवीन कायद्यानुसार दारू पिऊन गाडी चालवल्याबद्दल दंडाची रक्कम २०० रुपयांवरून १०,००० रुपये करण्यात आली आहे. याशिवाय रॅश ड्रायव्हिंगचा दंड १००० रुपयांवरून ५००० रुपये करण्यात आला आहे. लायसन्सशिवाय वाहन चालवल्यास दंड ५०० रुपयांवरून ५००० रुपये करण्यात आला आहे. सीट बेल्ट किंवा हेल्मेट न लावल्याचा दंडही १०० रुपयांवरून १००० रुपये करण्यात आला आहे. दंडाची रक्कम दुचाकीच्या किमतीपेक्षा जास्त होती. यावर अनेक राज्यांनी हा नियम लागू न केल्याचे सांगितले होते.
वाहतूक नियम आणि दंड वाचा
| गुन्हा | आधीचा दंड | आताचा दंड |
| सामान्य (१७७) | १०० रूपये | ५०० रूपये |
| रेड रेग्युलेशन नियम (१७७ ए) चे उल्लंघन | १०० रूपये | ५०० रूपये |
| अधिकाराच्या आदेशाची अवज्ञा (१७९) | ५०० रूपये | २००० रूपये |
| परवान्याशिवाय अनधिकृत वाहन चालवणे (१८०) | १००० रूपये | ५००० रूपये |
| अपात्रता असूनही वाहन चालवणे (१८२) | ५०० रूपये | १०००० रूपये |
| परवान्याशिवाय वाहन चालवणे (१८१) | ५०० रूपये | ५००० रूपये |
| ओव्हर साइज वाहन (१८२ बी) | ५००० रूपये | |
| ओव्हर स्पीडिंग (१८३) | ४०० रूपये | १००० रूपये |
| धोकादायक ड्रायव्हिंग (१८४) | १००० रूपये | ५००० रूपये |
| दारू पिऊन गाडी चालवणे (१८५) | २००० रूपये | १०००० रूपये |
| रेसिंग आणि वेगाने गाडी चालवणे (१८९) | ५०० रूपये | ५००० रूपये |
| ओव्हरलोडिंग (१९४) | रु.२००० आणि रु.१०,००० प्रति टन अतिरिक्त | २० हजार रुपये आणि २ हजार रुपये प्रति टन |
| सीट बेल्ट (१९४ बी) | १०० रूपये | १००० रूपये |
| परमिटशिवाय वाहन चालवणे (१९२ ए) | ५ हजार रुपयांपर्यंत | १० हजार रुपयांपर्यंत |
| परवाना अटीचे उल्लंघन (१९३) | काहीच नाही | २५ हजार ते १ लाख रुपये |
| प्रवाशांचे ओव्हरलोडिंग (१९४ ए) | काहीच नाही | १००० रुपये प्रति पॅसेंजर |
| दुचाकीवर ओव्हरलोड | १०० रुपये | २ हजार रुपये आणि परवाना तीन महिन्यांसाठी रद्द |
| हेल्मेट घातले नसल्यास | १०० रुपये | १ हजार रुपये आणि परवाना तीन महिन्यांसाठी रद्द |
| इमर्जन्सी वाहनाला मार्ग देण्यात अयशस्वी (१९४ ई) | काहीच नाही | १०,००० रुपये |
| विम्याशिवाय वाहन चालवणे (१९६) | १००० रूपये | २००० रूपये |
| कागदपत्रे जोडण्याचा अधिकार्‍यांचा अधिकार (२०६) | काहीच नाही | १८३, १८४, १८५, १८९, १९०, १९४सी, १९४डी, १९४ई अंतर्गत वाहन चालविण्याचा परवाना रद्द केला जाईल |
| अधिकाऱ्यांच्या अंमलबजावणीद्वारे केलेले गुन्हे (२१० बी) | काहीच नाही | संबंधित कलमांतर्गत दोनदा दंड |
