रस्त्यावर कार, दुचाकी किंवा कोणत्याही वाहनाने प्रवास करताना वाहतुकीचे नियम पाळणे अत्यंत आवश्यक आहे. रस्ते अपघात रोखण्यासाठी हे नियम बनवले आहेत. भारतात असे अनेक नियम आहेत, ज्यांची बहुतांश लोकांना माहिती नाही. अनेक वेळा सोशल मीडियाच्या माध्यमातूनही लोकांना चुकीची माहिती मिळते. हाफ स्लीव्ह शर्ट, लुंगी किंवा चप्पल घालून दुचाकी किंवा कार चालवू नका. असे केल्यास, चलन कापले जाईल आणि मोठा दंड भरावा लागेल. आजकाल तुम्हालाही असा मेसेज आला असेल. वास्तविक, असे मेसेज सोशल मीडियावर व्हायरल होताना दिसतात, त्यातील काही खरे तर काही खोटे असतात. पण चप्पल घालून गाडी चालवल्यास चलन कापले जाऊ शकते, असेही अनेकदा ऐकले आहे.
एवढेच नाही तर घाणेरडे विंडशील्ड आणि वाहनात अतिरिक्त बल्ब न ठेवल्यास दंड आकारण्यात येणार असल्याची बातमी पसरवली जात आहे. सोशल मीडियावर या बातम्यांवर लोक आपल्या प्रतिक्रिया देत आहेत. अशी माहिती खरी की खोटी याची लोकांना पर्वा नसते. लोक सहसा त्यांना तपासण्यासाठी वेळ घेत नाहीत. ते त्यांना सत्य म्हणून स्वीकारण्याचे कारण आहे. चला तर मग या बातम्यांमध्ये कितपत तथ्य आहे हे जाणून घेऊया.
(हे ही वाचा : Hyundai Creta टिकणार नाय? तब्बल ३२ सेफ्टी असलेली सर्वात सुरक्षित अन् स्वस्त कार देशात दाखल, किंमत… )
‘हे’ आहेत योग्य नियम
सुधारित मोटार वाहन कायदा (२०१९) नुसार हाफ शर्ट किंवा लुंगी घालून वाहन चालवल्यास दंडाची तरतूद नाही. याशिवाय वाहनात अतिरिक्त बल्ब न ठेवण्याचा किंवा गाडीची विंडशील्ड घाण असली तरी चालकाला दंड आकारण्याचा कोणताही नियम नाही.
सोप्या भाषेत सांगायचे तर, तुम्ही तुमच्या आवडीचा शर्ट, टी-शर्ट किंवा लुंगी घालून तुम्ही गाडी चालवू शकता. असे केल्याने वाहतूक पोलिस तुम्हाला दंड करू शकत नाहीत. वाहतूक पोलिसांनी तुमच्याकडून दंड आकारला तर तो बेकायदेशीर मानला जाईल आणि तुम्ही त्याविरुद्ध तक्रारही करू शकता.
सरकारनेच सांगितले सत्य
परिवहन मंत्री नितीन गडकरी यांनी चार वर्षांपूर्वी २०१९ मध्ये एक ट्विट करून अफवांकडे दुर्लक्ष करण्याचे आवाहन केले होते. मोटार वाहन कायद्यात हाफ शर्ट, लुंगी घालून वाहन चालवल्यास दंडाची तरतूद नाही, असे या ट्विटमध्ये सांगण्यात आले.
मात्र, गिअर बाईक चालवताना चप्पल किंवा सँडल घालणे प्रत्येकासाठी धोकादायक ठरु शकते. म्हणून चप्पल आणि सँडल घालून बाईक चालवणे हे ट्रॅफिक नियमांच्या विरोधात आहे. हा खूप जुना नियम असून सक्तीने लागू करण्यात येत नव्हता. पण आता जर चप्पल किंवा सँडल घालून बाईक चालवली तर दंड भरावा लागणार. चप्पल घालून वाहन चालवल्यास एक हजार रुपये दंडाची तरतूद आहे.
जबरदस्तीने चावी काढणे गुन्हा
नियम मोडणाऱ्यांच्या वाहनांच्या चाव्या वाहतूक पोलीस जबरदस्तीने काढून घेतात किंवा टायरमधून हवा सोडतात हे तुम्ही अनेकदा पाहिले असेल. तसे करणे हा देखील कायदेशीर गुन्हा आहे. मोटार वाहन कायद्यानुसार तुमचे वाहन जप्त करण्याचा अधिकार वाहतूक पोलिसांना नाही.
रहदारीचे नियम मोडल्यास तुमच्या वाहनाचे चालान एएसआय स्तरावरील पोलिस अधिकारीच कापू शकतात. मोटार वाहन कायदा १९८८ नुसार, ASI, SI आणि निरीक्षक यांना स्पॉट दंड करण्याचा अधिकार आहे.
एवढेच नाही तर घाणेरडे विंडशील्ड आणि वाहनात अतिरिक्त बल्ब न ठेवल्यास दंड आकारण्यात येणार असल्याची बातमी पसरवली जात आहे. सोशल मीडियावर या बातम्यांवर लोक आपल्या प्रतिक्रिया देत आहेत. अशी माहिती खरी की खोटी याची लोकांना पर्वा नसते. लोक सहसा त्यांना तपासण्यासाठी वेळ घेत नाहीत. ते त्यांना सत्य म्हणून स्वीकारण्याचे कारण आहे. चला तर मग या बातम्यांमध्ये कितपत तथ्य आहे हे जाणून घेऊया.
(हे ही वाचा : Hyundai Creta टिकणार नाय? तब्बल ३२ सेफ्टी असलेली सर्वात सुरक्षित अन् स्वस्त कार देशात दाखल, किंमत… )
‘हे’ आहेत योग्य नियम
सुधारित मोटार वाहन कायदा (२०१९) नुसार हाफ शर्ट किंवा लुंगी घालून वाहन चालवल्यास दंडाची तरतूद नाही. याशिवाय वाहनात अतिरिक्त बल्ब न ठेवण्याचा किंवा गाडीची विंडशील्ड घाण असली तरी चालकाला दंड आकारण्याचा कोणताही नियम नाही.
सोप्या भाषेत सांगायचे तर, तुम्ही तुमच्या आवडीचा शर्ट, टी-शर्ट किंवा लुंगी घालून तुम्ही गाडी चालवू शकता. असे केल्याने वाहतूक पोलिस तुम्हाला दंड करू शकत नाहीत. वाहतूक पोलिसांनी तुमच्याकडून दंड आकारला तर तो बेकायदेशीर मानला जाईल आणि तुम्ही त्याविरुद्ध तक्रारही करू शकता.
सरकारनेच सांगितले सत्य
परिवहन मंत्री नितीन गडकरी यांनी चार वर्षांपूर्वी २०१९ मध्ये एक ट्विट करून अफवांकडे दुर्लक्ष करण्याचे आवाहन केले होते. मोटार वाहन कायद्यात हाफ शर्ट, लुंगी घालून वाहन चालवल्यास दंडाची तरतूद नाही, असे या ट्विटमध्ये सांगण्यात आले.
मात्र, गिअर बाईक चालवताना चप्पल किंवा सँडल घालणे प्रत्येकासाठी धोकादायक ठरु शकते. म्हणून चप्पल आणि सँडल घालून बाईक चालवणे हे ट्रॅफिक नियमांच्या विरोधात आहे. हा खूप जुना नियम असून सक्तीने लागू करण्यात येत नव्हता. पण आता जर चप्पल किंवा सँडल घालून बाईक चालवली तर दंड भरावा लागणार. चप्पल घालून वाहन चालवल्यास एक हजार रुपये दंडाची तरतूद आहे.
जबरदस्तीने चावी काढणे गुन्हा
नियम मोडणाऱ्यांच्या वाहनांच्या चाव्या वाहतूक पोलीस जबरदस्तीने काढून घेतात किंवा टायरमधून हवा सोडतात हे तुम्ही अनेकदा पाहिले असेल. तसे करणे हा देखील कायदेशीर गुन्हा आहे. मोटार वाहन कायद्यानुसार तुमचे वाहन जप्त करण्याचा अधिकार वाहतूक पोलिसांना नाही.
रहदारीचे नियम मोडल्यास तुमच्या वाहनाचे चालान एएसआय स्तरावरील पोलिस अधिकारीच कापू शकतात. मोटार वाहन कायदा १९८८ नुसार, ASI, SI आणि निरीक्षक यांना स्पॉट दंड करण्याचा अधिकार आहे.
