गेल्या १५ दिवसांत पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती प्रत्येकी ९.२ रुपये प्रति लिटरने वाढल्या आहेत, परंतु तेल विपणन कंपन्यांनी (OMCs) कच्च्या तेलाच्या वाढत्या किमतींच्या अनुषंगाने किमतींमध्ये सुधारणा केल्यामुळे आणखी वाढ होण्याची अपेक्षा आहे. रोजच्या होणाऱ्या या दरवाढीमुळे ग्राहकांमध्ये चिंतेच वातावरण आहे. सगळ्याचं गोष्टींच्या दरवाढीमध्ये इंधनाच्या दरवाढीचीही भर पडली आहे.
आणखी किती होणार दरवाढ?
तज्ज्ञांनी नोंदवले आहे की ऑटो इंधनाच्या विक्रीवर सामान्य विपणन मार्जिन राखण्यासाठी ओएमसी साठी कच्च्या तेलाच्या किमतीत प्रति बॅरल १ डॉलरच्या वाढीसाठी पेट्रोल आणि डिझेलच्या किरकोळ किमतीत ०.५२-०.६० रुपयांनी वाढ करणे आवश्यक आहे. ब्रेंट क्रूडची किंमत ४ नोव्हेंबरपासून प्रति बॅरल सुमारे डॉलर २८.४ ने वाढून डॉलर १०८.९ प्रति बॅरल झाली आहे, जे ब्रेंट क्रूडच्या सध्याच्या किंमतीनुसार पेट्रोल आणि डिझेलवर प्रत्येकी ५.५-७.८ रुपये प्रति लिटरने आणखी वाढ होऊ शकते.
ओएमसीने, ४ नोव्हेंबर रोजी, १३७ दिवसांच्या कालावधीसाठी किमती सुधारणा थांबवल्या होत्या, ज्यात उत्तर प्रदेश, पंजाब, उत्तराखंड, मणिपूर आणि गोवा राज्यांच्या विधानसभा निवडणुकांचा समावेश होता.“कच्च्या तेलाच्या किमतींमध्ये सध्याच्या कर दरांमध्ये प्रत्येक डॉलर १ वाढीसाठी, पेट्रोल आणि डिझेलच्या किरकोळ किमतीत ६० पैशांनी वाढ झाली पाहिजे,” असे प्रशांत वसिष्ठ, उपाध्यक्ष आणि क्रेडिट रेटिंग एजन्सी ICRA चे सह-समूह प्रमुख म्हणाले.
केंद्र मात्र पेट्रोल आणि डिझेल या दोन्हींवरील उत्पादन शुल्कात कपात करून कच्च्या तेलाच्या वाढत्या किमतींचा ग्राहकांवर होणारा परिणाम कमी करण्याचा निर्णय घेऊ शकते. नोव्हेंबर २०२१ मध्ये पेट्रोलवरील उत्पादन शुल्कात प्रति लिटर ५ रुपये आणि डिझेलवरील उत्पादन शुल्कात १० रुपये प्रति लिटर कपात करूनही, केंद्रीय कर पेट्रोलवर प्रति लिटर ८ रुपये आणि डिझेलवर ६ रुपये प्रति लिटर पूर्वीच्या तुलनेत जास्त आहेत. दिल्लीतील पेट्रोलच्या किरकोळ किमतीच्या सुमारे ४३ टक्के आणि डिझेलच्या पंप किमतीच्या सुमारे ३७ टक्के वाटा सध्या केंद्र आणि राज्य कराचा आहे.
एलपीजी किंमतीत वाढ
ओएमसीनेही गेल्या आठवड्यात एलपीजीच्या किमतीत ५० रुपयांनी वाढ केल्याने राजधानीत स्वयंपाकाच्या इंधनाची किंमत १४.२ किलोच्या सिलिंडरमागे ९४९ रुपये झाली. विश्लेषकांनी नोंदवले आहे की कच्च्या तेलाच्या उच्च किमतींमुळे ओएमसीचा अजूनही सध्याच्या किमतीच्या पातळीमुळे एलपीजी विक्रीवर तोटा होत आहे.
इंधनाचे दर अचानक का वाढले?
केंद्राने पेट्रोलवर प्रति लिटर ५ रुपये आणि डिझेलवर १० रुपये प्रति लिटर कपातीची घोषणा केल्यानंतर, ४ नोव्हेंबरपासून १३७ दिवसांच्या कालावधीसाठी ओएमसींनी पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती स्थिर ठेवल्या होत्या. या कालावधीत आंतरराष्ट्रीय क्रूडच्या किमतीत झालेल्या वाढीचा संपूर्ण परिणाम आता ग्राहकांना दिसून येत आहे. १५ दिवसात १३ वेळा भाववाढीनंतर राजधानीत पेट्रोलचा दर १०४.६ रुपये प्रति लिटर आणि डिझेलचा दर ९५.५ रुपयांवर पोहोचला आहे. सामान्यतः, पेट्रोलियम उत्पादनांच्या आंतरराष्ट्रीय किमतींच्या १५ दिवसांच्या रोलिंग सरासरीनुसार, पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती दररोज सुधारित केल्या जातात.
रशिया-युक्रेन संघर्ष आणि सौदी अरेबियामधील तेल आणि वायूच्या पायाभूत सुविधांवरील हल्ल्यांमुळे कच्च्या तेलाच्या पुरवठ्यातील संभाव्य व्यत्ययाबद्दल आणखी चिंता निर्माण झाली आहे ज्यामुळे कच्च्या तेलाच्या किमती वाढल्या आहेत.
