गेल्या आठ वर्षांत भारतात सर्वात कमी पाऊस पडण्याची अपेक्षा आहे, असं सोमवारी रॉयटर्स या वृत्तसंस्थेला निवेदन देताना हवामान खात्याच्या दोन अधिकाऱ्यांनी सांगितले. एल निनोमुळे ऑगस्टनंतर सप्टेंबरमध्ये कमी पाऊस पडण्याची भीती आहे, जो एका शतकापेक्षा जास्त काळातील सर्वात कोरडा हंगाम असू शकतो. त्यामुळे महागाईही वाढू शकते, असंही हवामान शास्त्रज्ञांनी सांगितले.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
कमी पावसामुळे ‘या’ वस्तूंच्या किमती वाढू शकतात
उन्हाळी हंगामात पाऊस कमी पडल्याने साखर, डाळी, तांदूळ आणि भाजीपालाही महाग होऊ शकतो. या वस्तूंच्या किमती वाढल्याने अन्नधान्य महागाई (Overall food inflation) वाढू शकते. जी जानेवारी २०२० नंतरची उच्चांक ठरली आहे. भारताच्या ३ ट्रिलियन डॉलरच्या अर्थव्यवस्थेसाठी मान्सूनचा हंगाम अत्यंत महत्त्वाचा मानला जातो. त्या हंगामात भारतात सुमारे ७० टक्के पाऊस पडतो. भारतातील जवळपास निम्म्या लागवडीखालील जमिनीवर अजूनही सिंचनाचा अभाव असल्याचे पाहायला मिळत आहे.
आयएमडीच्या अधिकाऱ्यांनी काय सांगितले?
भारतीय हवामान खात्याच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले की, एल निनोमुळे ऑगस्टमध्ये पाऊस कमी झाला आणि त्याचा सप्टेंबरच्या पावसावरही नकारात्मक परिणाम होणार आहे. भारतातील जून ते सप्टेंबर दरम्यानचा मान्सून हंगाम किमान ८ टक्के पावसाच्या कमतरतेसह संपणार आहे. २०१५ नंतरचा हा सर्वात कमी पाऊस असेल, असंही ते म्हणालेत.
हेही वाचाः व्याजदर वाढीमुळे बँकांना मोठा फायदा, ठेवींची वाढ अनेक वर्षांतील सर्वोच्च पातळीवर पोहोचली
IMD ३१ ऑगस्टला अपडेट जारी करणार
भारतीय हवामान अधिकारी ३१ ऑगस्ट रोजी आपला सप्टेंबरचा अंदाज जाहीर करतील, अशी अपेक्षा आहे. २६ मे रोजीच्या त्याच्या मागील पूर्ण हंगामाच्या अंदाजानुसार, IMD ने एल निनो हवामान पद्धतीचा मर्यादित प्रभाव गृहीत धरून हंगामासाठी पावसाची तूट ४ टक्के वर्तवली होती. हवामान खात्याच्या अधिकाऱ्यांनी या महिन्याच्या सुरुवातीला सांगितले की, भारत शतकाहून अधिक काळातील सर्वात कोरड्या ऑगस्टच्या दिशेने जात आहे. सध्याचा मान्सून अनिश्चित राहिला आहे. जूनचा पाऊस सरासरीपेक्षा ९ टक्क्यांपेक्षा कमी आहे, परंतु जुलैचा पाऊस पुन्हा सरासरीपेक्षा १३ टक्के जास्त आहे.
हेही वाचाः प्रधानमंत्री जन धन योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीला नऊ वर्षे पूर्ण; नेमका फायदा काय झाला?
सप्टेंबरमध्ये सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस
आणखी एका आयएमडी अधिकाऱ्याने सांगितले की, नैऋत्य मान्सून हा वायव्य भारतातून वेळेवर किंवा १७ सप्टेंबरच्या सामान्य तारखेच्या थोडा आधी माघार घेण्यास सुरुवात करेल. मान्सूनच्या विलंबाने माघार घेतल्याने गेल्या वर्षी चार सप्टेंबरमध्ये सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस पडला होता. दुसरीकडे उत्तर आणि पूर्वेकडील राज्यांमध्ये सप्टेंबरमध्ये सामान्यपेक्षा कमी पाऊस पडू शकतो. गहू आणि हरभरा या हिवाळ्यातील पेरणी केलेल्या पिकांसाठी सप्टेंबरचा पाऊस महत्त्वाचा असतो.
कमी पावसामुळे ‘या’ वस्तूंच्या किमती वाढू शकतात
उन्हाळी हंगामात पाऊस कमी पडल्याने साखर, डाळी, तांदूळ आणि भाजीपालाही महाग होऊ शकतो. या वस्तूंच्या किमती वाढल्याने अन्नधान्य महागाई (Overall food inflation) वाढू शकते. जी जानेवारी २०२० नंतरची उच्चांक ठरली आहे. भारताच्या ३ ट्रिलियन डॉलरच्या अर्थव्यवस्थेसाठी मान्सूनचा हंगाम अत्यंत महत्त्वाचा मानला जातो. त्या हंगामात भारतात सुमारे ७० टक्के पाऊस पडतो. भारतातील जवळपास निम्म्या लागवडीखालील जमिनीवर अजूनही सिंचनाचा अभाव असल्याचे पाहायला मिळत आहे.
आयएमडीच्या अधिकाऱ्यांनी काय सांगितले?
भारतीय हवामान खात्याच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले की, एल निनोमुळे ऑगस्टमध्ये पाऊस कमी झाला आणि त्याचा सप्टेंबरच्या पावसावरही नकारात्मक परिणाम होणार आहे. भारतातील जून ते सप्टेंबर दरम्यानचा मान्सून हंगाम किमान ८ टक्के पावसाच्या कमतरतेसह संपणार आहे. २०१५ नंतरचा हा सर्वात कमी पाऊस असेल, असंही ते म्हणालेत.
हेही वाचाः व्याजदर वाढीमुळे बँकांना मोठा फायदा, ठेवींची वाढ अनेक वर्षांतील सर्वोच्च पातळीवर पोहोचली
IMD ३१ ऑगस्टला अपडेट जारी करणार
भारतीय हवामान अधिकारी ३१ ऑगस्ट रोजी आपला सप्टेंबरचा अंदाज जाहीर करतील, अशी अपेक्षा आहे. २६ मे रोजीच्या त्याच्या मागील पूर्ण हंगामाच्या अंदाजानुसार, IMD ने एल निनो हवामान पद्धतीचा मर्यादित प्रभाव गृहीत धरून हंगामासाठी पावसाची तूट ४ टक्के वर्तवली होती. हवामान खात्याच्या अधिकाऱ्यांनी या महिन्याच्या सुरुवातीला सांगितले की, भारत शतकाहून अधिक काळातील सर्वात कोरड्या ऑगस्टच्या दिशेने जात आहे. सध्याचा मान्सून अनिश्चित राहिला आहे. जूनचा पाऊस सरासरीपेक्षा ९ टक्क्यांपेक्षा कमी आहे, परंतु जुलैचा पाऊस पुन्हा सरासरीपेक्षा १३ टक्के जास्त आहे.
हेही वाचाः प्रधानमंत्री जन धन योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीला नऊ वर्षे पूर्ण; नेमका फायदा काय झाला?
सप्टेंबरमध्ये सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस
आणखी एका आयएमडी अधिकाऱ्याने सांगितले की, नैऋत्य मान्सून हा वायव्य भारतातून वेळेवर किंवा १७ सप्टेंबरच्या सामान्य तारखेच्या थोडा आधी माघार घेण्यास सुरुवात करेल. मान्सूनच्या विलंबाने माघार घेतल्याने गेल्या वर्षी चार सप्टेंबरमध्ये सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस पडला होता. दुसरीकडे उत्तर आणि पूर्वेकडील राज्यांमध्ये सप्टेंबरमध्ये सामान्यपेक्षा कमी पाऊस पडू शकतो. गहू आणि हरभरा या हिवाळ्यातील पेरणी केलेल्या पिकांसाठी सप्टेंबरचा पाऊस महत्त्वाचा असतो.
