मुंबईः गेल्या सहा वर्षांत शहरी महिलांच्या रोजगारात १० टक्क्यांनी वाढ झाली असून, २०२३-२४ मध्ये महिलांचा श्रमिकांमधील सहभाग २८ टक्क्यांवर पोहचला आहे. तथापि २० ते २४ वयोगटातील तरुण महिलांमधील बेरोजगारीचे प्रमाण याकाळात १० टक्क्यांवरून ७.५ टक्के असे घसरले असून, त्यापेक्षा तरुण पुरुष बेरोजगारीचे प्रमाण जास्त असणे हा नवीन चिंताजनक पैलू पुढे आला असल्याचे एका पाहणी अहवालाने शुक्रवारी स्पष्ट केले.

चेन्नईच्या ग्रेट लेक्स इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंटने प्रसिद्ध केलेल्या अहवालाने भारतातील शहरी महिलांना रोजगाराच्या विकसित होत असलेल्या संधींवर प्रकाश टाकला आहे. मात्र शिक्षित महिलांच्या कौशल्य व शैक्षणिक दर्जाला साजेशा नसलेल्या हलक्या नोकऱ्या आणि एकूण रोजगार निर्मितीची गती देखील अपेक्षेप्रमाणे नसल्याने नव्याने उभ्या राहणाऱ्या गंभीर सामाजिक आव्हानांचा इशारा देखील अहवालाने दिला आहे.

सामाजिक नियमांनुसार कुटुंबातील पुरुष हा कमावता असावा लागतो. तथापि रोजगार निर्मितीतील अपुरी वाढ आणि नव्याने निर्माण होणाऱ्या नोकऱ्यांमध्ये महिलांना सामावून घेण्याचा वाढता कल पाहता, पुरुष बेरोजगारीतही व्यस्त प्रमाणात वाढ होत आहे. यातून पुढे अनेक भयंकर सामाजिक परिणाम संभवतात.
अहवालावर भाष्य करताना, ग्रेट लेक्स इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंटच्या अर्थशास्त्राच्या प्राध्यापिका डॉ. विद्या महांबरे म्हणाल्या, शहरी महिलांचा कामगार वर्गात सहभाग वाढत असला तरी, कमाई, करिअरमध्ये वाढ आणि घरगुती जबाबदाऱ्यांमध्ये अद्याप खऱ्या अर्थाने लिंगभाव समानता त्यायोगे प्रतिबिंबीत होताना दिसून येत नाही. खरा बदल घडून येण्यासाठी, प्रथम आपल्याला सर्वांसाठी अधिक रोजगाराच्या संधी निर्माण करण्याची आवश्यकता आहे.

या बातमीसह सर्व प्रीमियम कंटेंट वाचण्यासाठी साइन-इन करा
Skip
या बातमीसह सर्व प्रीमियम कंटेंट वाचण्यासाठी साइन-इन करा

विद्यापीठांत मुलींच्या नोंदणीत २६ टक्क्यांची वाढ

उच्च शिक्षणात महिलांच्या सहभागात उत्साहवर्धक वाढ होत असून, देशातील विद्यापीठांमध्ये २०२३ ते २०२४ शैक्षणिक वर्षात एकूण विद्यार्थ्यांची नोंदणी सुमारे १२ टक्क्यांनी वाढली, परंतु मुलींच्या नोंदणीत वर्षागिक २६ टक्के वाढ झाली असून, याच कालावधीत मुलांच्या नोंदणीत ३.६ टक्के वाढ झाल्याचे ‘टीमलीज एडटेक’च्या अहवालाने म्हटले आहे. उल्लेखनीय म्हणजे नोकरीभिमुख शिक्षणक्रमांमध्ये मुलींचा सहभाग दुप्पट झाला आहे, ज्यात वार्षिक स्वरूपात १२४ टक्क्यांहून अधिक उल्लेखनीय वाढ झाली आहे. अशा शिक्षणक्रमांमध्ये मुलांच्या नोंदणीतही सुमारे ६६ टक्क्यांची वाढ झाली आहे.