लक्षणीय तेजीनंतर भारतीय शेअर बाजार सध्या नवनवी शिखरं पादाक्रांत करीत आहे, असे विश्लेषकांचे मत आहे. परंतु मागील वर्षांच्या मूल्यांकनांशी तुलना केली असता सध्याचे मूल्यांकन अजूनही तुलनेने कमी आहे. मागील वर्षांच्या मूल्यांकनांच्या तुलनेत सध्याचे मूल्यांकन कमी दिसते. जानेवारी २०२२ मध्ये सेन्सेक्स ५८,००० च्या आसपास होता. त्याचे १२ महिन्यांचे पीई गुणोत्तर तेव्हा २८ पट राहिले होते. त्यानंतर १८ जुलै रोजी सेन्सेक्स थेट ६७,००० वर पोहोचला. एप्रिल २०२१ मध्ये सेन्सेक्स ४८,७८० वर होता. नंतर त्याचे पीई गुणोत्तर ३३.५ पट होते. मनी कंट्रोलने यासंदर्भात वृत्त दिलं आहे.
किंमत ते कमाईचे प्रमाण (P/E ) काय आहे?
पीई गुणोत्तर ही कदाचित शेअर बाजारातील चर्चेतील सर्वात लोकप्रिय आर्थिक आकडेवारी आहे. P/E गुणोत्तर म्हणजेच किंमत ते कमाईचे प्रमाण हे एखाद्या कंपनीच्या शेअरची किंमत आणि तिची EPS (प्रति शेअर कमाई) यांच्यातील संबंध असतो. एखाद्या कंपनीचे मूल्य कमी केलेले आहे की जास्त आहे हे निश्चित करण्यासाठी याचा वापर केला जातो. आर्थिक विश्लेषक आणि गुंतवणूकदार सामान्यतः कंपनीची वाढ आणि कंपनीच्या तुलनेसाठी कंपनीसाठी स्टॉकची सापेक्ष रक्कम निर्धारित करण्यासाठी याचा वापर करतात. उच्च पीई गुणोत्तर हे गुंतवणूकदार भविष्यात उच्च विकास दराची अपेक्षा करत असल्याचं दर्शवतात. मुख्यत्वेकरून त्याचा सारांश उपाय म्हणून विचार केला जाऊ शकतो, जो प्रामुख्याने जोखीम वैशिष्ट्ये, वाढीची शक्यता, भागधारक अभिमुखता, तरलतेची डिग्री आणि कॉर्पोरेट प्रतिमा हे घटक प्रतिबिंबित करतो.
हेही वाचाः विश्लेषणः पूर अन् पावसात कारचं नुकसान झालंय, मग तुम्ही कोणत्या प्रकारचा विमा निवडणार?
एक स्वतंत्र बाजार विश्लेषक असलेल्या हेमांग जानी म्हणाल्या, जानेवारी २०२२ च्या उच्चांकी मूल्य सध्याच्या तुलनेत तितकेसे विस्तारलेले नव्हते. १२ महिन्यांचा फॉरवर्ड पीई १९.५ पट आहे. सेन्सेक्सच्या स्वतःच्या दीर्घ कालावधीच्या सरासरी (LPA) पेक्षा हे ५ टक्के कमी आहे. २०२२-२३ या आर्थिक वर्षात सेन्सेक्सचा कमाईवरील हिस्सा (EPS) सुमारे २२ टक्क्यांनी वाढला आहे. तो २,६८८ रुपये झाला आहे. बाजारापेक्षा ही चांगली कामगिरी आहे, कारण या कालावधीत बाजाराने सुमारे १५ टक्के परतावा दिला आहे. जानेवारी २०२२ च्या तुलनेत हे मूल्यांकन कमी असल्याचे दिसून येते. सापेक्ष मूल्यांकन अद्याप प्रीमियमवर आहे. MSCI इंडिया MSCI इमर्जिंग मार्केट्सवर १०० टक्के प्रीमियमवर व्यापार करीत आहे. त्या तुलनेत एलपीए ७० टक्के आहे. या प्रकरणात सरासरी प्रीमियम मागील १० वर्षांचा आहे, असंही जानी सांगतात.
हेही वाचाः टाटा समूह ब्रिटनमध्ये गिगा कारखाना उभारणार, सुनक म्हणाले…”हा अभिमानाचा…”
मिडकॅप्स आणि स्मॉल कॅप्स
बीएसई मिडकॅप आणि स्मॉलकॅप निर्देशांकांमध्येही असाच कल दिसून येतो. गेल्या ४ महिन्यांत दोन्ही २४ टक्क्यांनी वाढले आहेत. सध्या ते अनुक्रमे २५ पट आणि २६.७ पटाच्या घरात व्यापार करीत आहेत. सप्टेंबर २०२१ पर्यंत त्यांचे १२ महिन्यांचे पीई गुणोत्तर अनुक्रमे ३५ पट आणि ४२ पट होते. एप्रिल २०२१ मध्ये मिडकॅप निर्देशांक सुमारे २०,३०० होता. त्यानंतर स्मॉलकॅप निर्देशांक २१,६७० वर होता. हे अनुक्रमे ५७ पट आणि ७७ पट पीई गुणोत्तर आहे. उच्च पीई गुणोत्तराचे कारण म्हणजे कोरोना महामारीमुळे उत्पन्नात झालेली घट. जानी म्हणाले, “मिडकॅपचे मूल्यांकन लार्जकॅपपेक्षा जास्त असते. जेव्हा व्याजदर उच्च स्तरावर पोहोचतो आणि अर्थव्यवस्थेत स्थिरता येते, तेव्हा गुंतवणूकदार गुंतवणुकीत स्वारस्य दाखवतो.
आता हीच गोष्ट अर्थव्यवस्थेच्या बाबतीत दिसून येते.खरं तर म्युच्युअल फंडांच्या मिडकॅप योजनांमध्ये एसआयपीद्वारे बरीच गुंतवणूक दिसून आली आहे. मिडकॅप आणि स्मॉल कॅप क्षेत्रातील तेजी कायम राहण्याची शक्यता विश्लेषकांनी व्यक्त केली आहे. गुंतवणूकदारांनी त्यांचे सर्व फंड एकाच वेळी गुंतवू नये. त्याऐवजी तो इक्विटी पोर्टफोलिओ तयार करण्यासाठी दृष्टिकोन स्वीकारण्याची गरज असल्याचं मत आनंद राठीचे विश्लेषक अमर राणू यांनी मांडलं आहे. “या संपूर्ण प्रक्रियेदरम्यान गुंतवणूकदारांनी त्यांच्या वैयक्तिक जोखीम प्रोफाइल विचारात घेऊन त्यांच्या मालमत्ता वाटपाची काळजी घेणे आवश्यक आहे. या दृष्टिकोनाचे पालन करून आणि त्यांच्या जोखीम सहनशीलतेचा विचार करून गुंतवणूकदार अधिक संतुलित आणि सुसंरचित इक्विटी पोर्टफोलिओ तयार करू शकतात,” असंही राणू सांगतात.