-सीए डॉ दिलीप सातभाई
प्रत्येक आर्थिक वर्षात प्राप्तिकर कायद्याच्या विविध कलमांतर्गत मिळणाऱ्या वजावटी तसेच कर बचत गुंतवणुकी/खर्च पूर्ण करण्याची आर्थिक वर्ष २०२३-२४ करता ३१ मार्च २०२४ ही अंतिम तारीख आहे – आणि या आर्थिक वर्षात, २०२३-२४ मध्ये आता काही दिवसच बाकी आहेत. यंदाच्या वर्षी अंतिम तारीख रविवारी येते आहे व त्यामुळे सदर गुंतवणूक वा खर्च करण्यासाठी एक दिवसाची मुदत कमी मिळणार आहे. याशिवाय २९ मार्च – शुक्रवार रोजी बँक आणि शेअर बाजाराला सुट्टी आहे. ३० मार्च २०२४ रोजी शनिवारी बँका उघड्या राहणार आहेत – कारण हा पाचवा कामकाजाचा शनिवार आहे, परंतु शेअर बाजार आणि म्युच्युअल फंड हाऊस या दिवशी बंद राहणार आहेत. त्यामुळे, करबचत गुंतवणुकीची करावयाच्या निवड आणि गुंतवणुकीच्या पद्धतीवर अवलंबून राहून, यावर्षी कर-बचत प्रक्रिया पूर्ण करण्याची काही प्रकरणे सोडून अंतिम तारीख २८ मार्च २०२४ असण्याची शक्यता अधिक आहे.
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने २० मार्च २०२४ रोजी प्रसिद्धीपत्रकाद्वारे जाहीर केले की सरकारी व्यवसायाशी संबंधित बँकच्या शाखा म्हणजेच सरकारी एजन्सी बँका ३१ मार्च (रविवार) रोजी उघड्या राहतील तथापि त्या इतर कार्यासाठी कार्यरत राहतील की नाही हे स्पष्ट नाही. तथापि, आपण ज्या बँकेशी व्यवहार करू इच्छिता ती या यादीत असू शकते किंवा नाही हे पण निश्चित नाही. शिवाय, या बँका ३१ मार्च २०२४ रोजी सर्व सार्वजनिक व्यवहारांसाठी खुल्या असतील की केवळ सरकारी व्यवहारांसाठी हे स्पष्ट नाही. अनुभवाच्या आधारे या बँका फक्त कर संकलन करण्यासाठी सर्वसाधारणपणे उघड्या राहतात. याव्यतिरिक्त, बँकेत केलेला कोणताही व्यवहार – जरी आर्थिक वर्षाच्या शेवटच्या दिवशी केला असला तरीही सर्व्हर डाउन/तांत्रिक समस्यांमुळे रविवारी मध्यरात्रीनंतर उशीर होण्याचा धोका असतो. त्यामुळे ३१ मार्चपूर्वी करबचतीसाठी तुमचे आर्थिक व्यवहार पूर्ण करणे अधिक शहाणपणाचे ठरेल.
आणखी वाचा-Money Mantra: ब्लॉकचेन आणि क्रिप्टोकरन्सीचे काम काय?
प्राप्तिकर कायद्यातील उत्पन्नातून मिळणारी वजावट हवी असेल तर करदात्याने कर-बचत गुंतवणुकीचे पैसे/खर्च ३१ मार्च २०२४ रोजी किंवा त्यापूर्वी संबंधित संस्थेपर्यंत पोहोचले पाहिजेत तरच अशी वजावट शक्य आहे. एखादी व्यक्ती कलम ८०सी, ८०डी सारख्या कर-बचत कपातीच्या लाभाचा दावा करण्यास पात्र होण्यासाठी, पैसे वित्तीय संस्थेच्या खात्यात जमा झाले आहेत याची खात्री करणे महत्त्वाचे आहे. ३१ मार्च २०२४ रोजी किंवा त्यापूर्वीचे बँक खाते. आर्थिक वर्ष २०२३-२४ (AY २०२४-२५) साठी संबंधित कलमांतर्गत वजावटीसाठी पात्र होण्यासाठी कर-बचत गुंतवणूक किंवा खर्चासाठी गुंतवणूक तारीख ३१ मार्च २०२४ किंवा त्यापूर्वीची असणे आवश्यक आहे.
इएलएलएसएस म्युच्युअल फंडामध्ये गुंतवणूक करण्याची आणि कलम ८०सी अंतर्गत लाभाचा दावा करणाऱ्यांनी याची खात्री करणे आवश्यक आहे की पैसे संबंधित म्युच्युअल फंडाकडे ३१ मार्च २०२४ रोजी किंवा त्यापूर्वी पोहोचले आहेत. याचा अर्थ इएलएलएसएस म्युच्युअल फंड योजनेच्या युनिट्सच्या वाटपाची तारीख किंवा एनएव्ही तारीख ३१ मार्च किंवा त्यापूर्वीची असावी. शेवटच्या क्षणी कोणतीही अडचण टाळण्यासाठी २८ मार्चपूर्वी गुंतवणूक पूर्ण करणे चांगले आहे.
तुम्ही चेकद्वारे गुंतवणूक करत असल्यास, पैसे २९ मार्च २०२४ रोजी किंवा त्यापूर्वी डेबिट झाले असल्याची खात्री करा. चेक वेळेवर म्हणजे ३१ मार्चपूर्वी क्लिअर न झाल्यास, तुम्ही कर-बचत गुंतवणूक प्रक्रिया वेळेवर पूर्ण करण्याची संधी गमावू शकता.
आणखी वाचा-Money Mantra: एनपीए म्हणजे काय? एनपीए झाल्यास कर्जदाराचे अधिकार कोणते?
पोस्ट ऑफिस स्मॉल सेव्हिंग स्कीम किंवा इएलएलएसएस म्युच्युअल फंडातील गुंतवणुकीसाठी चेकद्वारे पेमेंट केले असल्यास, निधीची प्राप्ती होण्यास तीन दिवस लागू शकतात. शेवटच्या क्षणी गुंतवणूक वेळेवर केली जाईल याची खात्री करण्यासाठी इंटरनेट बँकिंग किंवा युपीआय सारख्या इतर पद्धती वापरून गुंतवणूक करणे अधिक चांगले आहे.
म्युच्युअल फंड गुंतवणुकीसाठी, तुमच्या गुंतवणुकीला लागू होणारी एनएव्ही म्युच्युअल फंडाच्या बँक खात्यात ज्या दिवशी जमा होईल त्या दिवशी दिली जाईल. निधीची प्राप्ती सर्व खरेदी व्यवहार आणि खरेदीसाठी लागू आहे. विविध योजनांमध्ये बदल करून व्यवहार. हा नियम १ फेब्रुवारी २०२१ पासून लागू आहे त्यामुळे पैसे वेळेवर जमा झाले आहेत आणि इएलएलएसएस म्युच्युअल फंडातील युनिट्सचे वाटप ३१ मार्च २०२४ पूर्वी होईल याची खात्री करण्यासाठी गुंतवणूकदारांनी त्यांच्या संबंधित फंड हाऊसकडे तपासले पाहिजे
अनेक व्यक्ती ज्यांच्याकडे पैशांची कमतरता आहे त्यांना त्यांच्या विद्यमान म्युच्युअल फंडातील गुंतवणूक कर-बचतीच्या उद्देशाने इएलएलएसएस म्युच्युअल फंडांमध्ये बदलण्याची इच्छा असू शकते. १ फेब्रुवारी २०२३ पासून, इक्विटी योजनांसाठी पेआउट नियम बदलले आहेत; लिक्विड आणि डेट योजनांसाठी हे बदललेले नाहीत. सध्या, इक्विटी म्युच्युअल फंड योजनांमधून इतर कोणत्याही म्युच्युअल फंड योजनेत स्विच-आउट होण्यासाठी टी+२ व्यावसायिक दिवस लागतात, जर स्विच-आउट अर्ज दुपारी ३ वाजेपूर्वी दाखल केला गेला असेल. म्हणून, कर-बचतीचा लाभ मिळविण्यासाठी इएलएलएसएस म्युच्युअल फंडामध्ये स्विच-इन २६ मार्च २०२४ पर्यंत प्राप्त होणे आवश्यक आहे. जर म्युच्युअल फंड इक्विटी स्कीममधून इएलएलएसएस स्कीममध्ये स्विचिंग २६ मार्च रोजी केले असेल तर एनएव्ही तारीख किंवा वाटप तारीख २८ मार्च असण्याची शक्यता आहे हे लक्षात घ्यायला हवे.
