Nominee Rules : गुंतवणूक ही आपले जीवन सुधारण्यासाठी आणि वाईट परिस्थितीतही खर्चाचे ओझे कमी करण्यासाठी केलेली एक तरतूद आहे. गुंतवणुकीच्या या चांगल्या सवयीने भारतीयांना आर्थिक मंदीसारख्या कठीण काळात सुरक्षित ठेवले आहे आणि कुटुंबांना आर्थिक सुरक्षिततेची भावना दिली आहे. पण गुंतवणूक करताना त्याच्याशी संबंधित सर्व नियमांची अचूक आणि योग्य माहिती असणे आपल्यासाठी खूप महत्त्वाचे आहे. यापैकी एक अतिशय महत्त्वाचा नियम गुंतवणुकीच्या नॉमिनीशी संबंधित आहे. अलीकडेच SEBI ने गुंतवणूकदाराचा मृत्यू झाल्यास द्यावयाच्या माहितीशी संबंधित नियमांमध्ये बदल केले आहेत, जे ०१ जानेवारी २०२४ पासून लागू होतील. त्यामुळेच तुम्हा सर्वांसाठी हे KYC नियम जाणून घेणे खूप महत्त्वाचे आहे.
माहिती आणि पडताळणी प्रक्रिया सुलभ होणार
सेबीने गुंतवणूकदारांच्या मृत्यूची माहिती देण्याची आणि त्याची पडताळणी करण्याची प्रक्रिया सुलभ करण्यासाठी नियम बदलले आहेत. या अंतर्गत संयुक्त खातेदार, नॉमिनी, कायदेशीर सल्लागार किंवा कुटुंबातील सदस्याला मृत्यू प्रमाणपत्र आणि पॅन क्रमांक मिळाल्यानंतर एक दिवस ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन पडताळणी करावी लागेल. यानंतर नॉमिनीच्या ओळखपत्राची प्रत, मृत व्यक्तीचे नाते आणि संपर्क तपशील द्यावा लागेल. जर काही कारणास्तव मृत्यूची सूचना दिल्यानंतर सर्व आवश्यक कागदपत्रे प्राप्त झाली नाहीत, तर गुंतवणूकदाराची केवायसी स्थिती रोखून ठेवावी लागेल.
संयुक्त खात्याच्या बाबतीत काय होणार?
कंपनीला KYC मधील बदलाची माहिती द्यावी लागेल आणि सर्व कागदपत्रे अपलोड करावी लागतील. तसेच मृताच्या खात्यातून किंवा पोर्टफोलिओमधून डेबिट करण्याची सुविधा बंद करावी लागेल. संयुक्त खात्याच्या बाबतीत खाते सक्रिय राहील.
हेही वाचाः भारतीय आठवड्यातून किती तास काम करतात? आंतरराष्ट्रीय कामगार संघटनेकडून आकडेवारी प्रसिद्ध
कंपन्यांना काय करावे लागेल?
सिस्टीममध्ये दाखल केलेली कागदपत्रे तपासण्याची प्रक्रिया सुरू करावी लागणार आहे. तसेच या संदर्भातील माहिती गुंतवणूकदाराशी संबंधित लोकांकडून गोळा करावी लागेल. मृत्यू प्रमाणपत्राची पडताळणी झाल्यानंतर कंपनीला खाते पूर्णपणे बंद करावे लागेल आणि ही माहिती सर्व पक्षांना द्यावी लागेल. कागदपत्रांमध्ये काही कमतरता आढळल्यास केवायसीमध्ये बदल करावे लागतील आणि ही माहिती मृत व्यक्तींशी संबंधित लोकांना द्यावी लागेल.
मृतांच्या नातेवाईकांना काय करावे लागेल?
केवायसी पूर्ण झाल्याची माहिती मिळाल्यावर त्यांना मृत व्यक्तीच्या खात्याशी संबंधित कोणतेही व्यवहार करावे लागणार नाहीत. केवायसी स्थिती होल्डवर असल्याचे सांगितल्यास त्यांना इतर आवश्यक कागदपत्रे प्रदान करावी लागतील.