Kisan Vikas Patra Tax Rules : पोस्ट ऑफिसचे किसान विकास पत्र (KVP) ही एक योजना आहे, ज्यामध्ये तुमची गुंतवणूक दुप्पट होण्याची खात्री आहे. शेतकऱ्यांच्या नावाने चालणाऱ्या पोस्ट ऑफिसच्या या योजनेत तुमचे पैसे मॅच्युरिटीवर दुप्पट होतात. सध्या या योजनेवर वार्षिक व्याज ७.५ टक्के आहे, जे पोस्ट ऑफिसच्या ५ वर्षांच्या एफडीच्या बरोबरीचे आहे. पण एफडीमध्ये गुंतवणुकीच्या तुलनेत त्याचे तोटेही अधिक आहेत. या योजनेत गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुम्ही त्याचे फायदे आणि तोटे देखील जाणून घेतले पाहिजेत.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
KVP: कराचा लाभ मिळणार नाही
किसान विकास पत्रामध्ये गुंतवणूक केल्यावर तुम्हाला मिळालेल्या व्याज उत्पन्नावर कर भरावा लागेल. तर प्राप्तिकर कायद्याच्या कलम ८० सी अंतर्गत तुम्हाला या योजनेत जमा केलेल्या रकमेवर कोणताही कर लाभ मिळणार नाही. म्हणजे तुम्ही केलेली गुंतवणूक प्राप्तिकराच्या कक्षेत राहील. तर ५ वर्षांच्या टॅक्स सेव्हर एफडी किंवा नॅशनल सेव्हिंग सर्टिफिकेट आणि पीपीएफ खात्यावर मिळणारे व्याज करमुक्त असेल. दुसरीकडे टॅक्स सेव्हर एफडी किंवा नॅशनल सेव्हिंग सर्टिफिकेट आणि पीपीएफ योजनांमध्ये जमा केलेल्या रकमेवर १.५० लाख रुपयांपर्यंतच्या रकमेवर प्राप्तिकर कायद्याच्या कलम ८० सी अंतर्गत कर सवलतीचा लाभ मिळतो. अनिवासी भारतीय आणि हिंदू अविभक्त कुटुंबे (HUF) KVP प्रमाणपत्रे खरेदी करण्यास पात्र नाहीत.
KVP: कर २ प्रकारे लागू होतात
किसान विकास पत्रात जमा केलेल्या रकमेवर मिळणारे व्याज करपात्र उत्पन्नात येते. त्यावर इतर उत्पन्नाप्रमाणे कर आकारला जातो. या व्याजावर दोन प्रकारे कर आकारला जातो. पहिला पर्याय म्हणजे रोख आधारावर कर आकारणी आणि दुसरा वार्षिक व्याजावरील कर आकारणी असते. पहिल्या पर्यायामध्ये मॅच्युरिटीवर मिळणारे व्याज तुमच्या उत्पन्नात जोडले जाते आणि नंतर टॅक्स स्लॅबनुसार कर कापला जातो. दुसऱ्या पर्यायात असताना दरवर्षी कर कापला जातो.
हेही वाचाः Money Mantra : पत्नीच्या नावावर सोने खरेदी करून कर बचत करता येते का? नियम काय सांगतो?
किती वर्षांत रक्कम दुप्पट होते?
किसान विकास पत्रामध्ये जमा केलेल्या रकमेवर तुम्हाला वार्षिक ७.५ टक्के दराने व्याज मिळत आहे आणि तुमचे पैसे ११५ महिन्यांत म्हणजे ९ वर्षे आणि ७ महिन्यांत दुप्पट होतात. किसान विकास पत्र योजनेंतर्गत १८ वर्षांपेक्षा जास्त वयाचा कोणताही प्रौढ व्यक्ती खाते उघडू शकतो. तर अल्पवयीन व्यक्तीच्या वतीने त्याचे पालक खाते उघडू शकतात. या योजनेत एकल किंवा संयुक्त खाते उघडण्याची सुविधा आहे. संयुक्त खात्यात जास्तीत जास्त ३ प्रौढ व्यक्तींचा समावेश केला जाऊ शकतो.
गुंतवणुकीसाठी किमान रक्कम
या योजनेतील गुंतवणुकीची किमान रक्कम १००० रुपये आहे, तर त्यात कमाल गुंतवणुकीसाठी कोणतीही मर्यादा निश्चित केलेली नाही. मात्र, ५० हजार रुपयांपेक्षा जास्त गुंतवणुकीसाठी पॅनकार्ड देणे बंधनकारक आहे. किसान विकास पत्रामध्ये गुंतवणूक करणाऱ्या लोकांना काही अटी आणि परिस्थितीत त्यांची खाती हस्तांतरित करण्याची सुविधा दिली जात आहे. किसान विकास पत्राच्या खातेधारकाच्या मृत्यूनंतर खाते त्याच्या नॉमिनी किंवा कायदेशीर वारसाकडे हस्तांतरित केले जाते. तसेच कोणत्याही संयुक्त खातेदाराचा मृत्यू झाल्यास आणि न्यायालयाच्या आदेशानुसार खाते हस्तांतरित केले जाते.
KVP: कराचा लाभ मिळणार नाही
किसान विकास पत्रामध्ये गुंतवणूक केल्यावर तुम्हाला मिळालेल्या व्याज उत्पन्नावर कर भरावा लागेल. तर प्राप्तिकर कायद्याच्या कलम ८० सी अंतर्गत तुम्हाला या योजनेत जमा केलेल्या रकमेवर कोणताही कर लाभ मिळणार नाही. म्हणजे तुम्ही केलेली गुंतवणूक प्राप्तिकराच्या कक्षेत राहील. तर ५ वर्षांच्या टॅक्स सेव्हर एफडी किंवा नॅशनल सेव्हिंग सर्टिफिकेट आणि पीपीएफ खात्यावर मिळणारे व्याज करमुक्त असेल. दुसरीकडे टॅक्स सेव्हर एफडी किंवा नॅशनल सेव्हिंग सर्टिफिकेट आणि पीपीएफ योजनांमध्ये जमा केलेल्या रकमेवर १.५० लाख रुपयांपर्यंतच्या रकमेवर प्राप्तिकर कायद्याच्या कलम ८० सी अंतर्गत कर सवलतीचा लाभ मिळतो. अनिवासी भारतीय आणि हिंदू अविभक्त कुटुंबे (HUF) KVP प्रमाणपत्रे खरेदी करण्यास पात्र नाहीत.
KVP: कर २ प्रकारे लागू होतात
किसान विकास पत्रात जमा केलेल्या रकमेवर मिळणारे व्याज करपात्र उत्पन्नात येते. त्यावर इतर उत्पन्नाप्रमाणे कर आकारला जातो. या व्याजावर दोन प्रकारे कर आकारला जातो. पहिला पर्याय म्हणजे रोख आधारावर कर आकारणी आणि दुसरा वार्षिक व्याजावरील कर आकारणी असते. पहिल्या पर्यायामध्ये मॅच्युरिटीवर मिळणारे व्याज तुमच्या उत्पन्नात जोडले जाते आणि नंतर टॅक्स स्लॅबनुसार कर कापला जातो. दुसऱ्या पर्यायात असताना दरवर्षी कर कापला जातो.
हेही वाचाः Money Mantra : पत्नीच्या नावावर सोने खरेदी करून कर बचत करता येते का? नियम काय सांगतो?
किती वर्षांत रक्कम दुप्पट होते?
किसान विकास पत्रामध्ये जमा केलेल्या रकमेवर तुम्हाला वार्षिक ७.५ टक्के दराने व्याज मिळत आहे आणि तुमचे पैसे ११५ महिन्यांत म्हणजे ९ वर्षे आणि ७ महिन्यांत दुप्पट होतात. किसान विकास पत्र योजनेंतर्गत १८ वर्षांपेक्षा जास्त वयाचा कोणताही प्रौढ व्यक्ती खाते उघडू शकतो. तर अल्पवयीन व्यक्तीच्या वतीने त्याचे पालक खाते उघडू शकतात. या योजनेत एकल किंवा संयुक्त खाते उघडण्याची सुविधा आहे. संयुक्त खात्यात जास्तीत जास्त ३ प्रौढ व्यक्तींचा समावेश केला जाऊ शकतो.
गुंतवणुकीसाठी किमान रक्कम
या योजनेतील गुंतवणुकीची किमान रक्कम १००० रुपये आहे, तर त्यात कमाल गुंतवणुकीसाठी कोणतीही मर्यादा निश्चित केलेली नाही. मात्र, ५० हजार रुपयांपेक्षा जास्त गुंतवणुकीसाठी पॅनकार्ड देणे बंधनकारक आहे. किसान विकास पत्रामध्ये गुंतवणूक करणाऱ्या लोकांना काही अटी आणि परिस्थितीत त्यांची खाती हस्तांतरित करण्याची सुविधा दिली जात आहे. किसान विकास पत्राच्या खातेधारकाच्या मृत्यूनंतर खाते त्याच्या नॉमिनी किंवा कायदेशीर वारसाकडे हस्तांतरित केले जाते. तसेच कोणत्याही संयुक्त खातेदाराचा मृत्यू झाल्यास आणि न्यायालयाच्या आदेशानुसार खाते हस्तांतरित केले जाते.
