डिजिटल इंडियामध्ये आजकाल प्रत्येक जण कॅशलेस पेमेंट करण्यास प्राधान्य देतो. कॅशलेसचा विचार केल्यास UPI आणि डेबिट कार्ड, क्रेडिट कार्डचे नाव सर्वात वर येते. क्रेडिट कार्ड हे युजर्सना अनेक फायदे प्रदान करते, ज्यामुळे अनेकांना ते वापरण्याचा मोह आवरता येत नाही. परंतु २०२३ मध्ये क्रेडिट कार्डावरील डिफॉल्टमध्ये मोठ्या प्रमाणात वाढ झाली आहे, असं TransUnion सिबिल (CIBIL)च्या अलीकडील अहवालात दिसून आले. याचा अर्थ लोकांनी क्रेडिट कार्डावरून पैसे खर्च केले आहेत, परंतु ते मुदतीच्या तारखेपूर्वी भरले नाहीत. अशा प्रकारे विलंब म्हणजे कर्जाची परतफेड न करणं समजलं जातं.
तसेच देशातील वैयक्तिक कर्ज विभागामध्ये असुरक्षित कर्ज भरणाऱ्यांची संख्या २१ एप्रिल २०२३ पर्यंत ३२.९ टक्क्यांपर्यंत वाढली आहे, जी एका वर्षापूर्वी केवळ ३१.४ टक्क्यांच्या तुलनेत होती. भारतीय रिझर्व्ह बँकेच्या (RBI) आर्थिक स्थिरता अहवाल (FSR) नुसार, क्रेडिट कार्ड विभागातील सार्वजनिक क्षेत्रातील कर्जदारांची सकल नॉन परफॉर्मिंग मालमत्ता (NPAs) १८ टक्के आहे, तर खासगी क्षेत्रातील बँकांचा GNPA १.९ टक्के आहे.
कारण काय आहे?
क्रेडिट डिफॉल्टमध्ये वाढ होण्याची अनेक कारणे आहेत, ज्यात राहणीमानाचा वाढता खर्च, नोकऱ्यांचे नुकसान आणि आर्थिक मंदी यांचा समावेश आहे. देशातील डिजिटल कॉमर्सच्या वाढत्या लोकप्रियतेमुळे आणि ऑनलाइन व्यवहारांच्या जलद वाढीमुळे ग्राहकांना काहीही खरेदी करणे आणि वित्तपुरवठा करणे पूर्वीपेक्षा सोपे होत आहे, ज्यामुळे ते पैशांचा मागोवा न ठेवता अधिक खर्च करतात. जेव्हा क्रेडिट कार्डाचे बिल भरण्याची वेळ येते, तेव्हा त्यांच्याकडे पुरेसे पैसे नसतात आणि मग ते डिफॉल्टर होतात.
हेही वाचाः आर्थिक वर्ष २०२३-२४ च्या पहिल्या तिमाहीत कोळसा उत्पादनात वाढ; एकूण २२३.३६ दशलक्ष टन विक्रमी उत्पादन
खाते कसे दुरुस्त करावे?
जर तुम्हालाही या समस्येचा सामना करावा लागत असेल तर खाली दिलेल्या काही पर्यायांच्या मदतीने तुम्ही तुमचे क्रेडिट खाते सुधारू शकता-
बॅलन्स ट्रान्सफर: बॅलन्स ट्रान्सफर ही एक प्रकारची पुनर्वित्त सुविधा आहे, जी कर्जदाराला कमी व्याजदरासह एका क्रेडिट कार्डची थकबाकी सुविधा दुसऱ्याकडे हस्तांतरित करण्यास सक्षम करते.
स्नोबॉल पद्धत: ही रणनीती कार्डधारकांना कर्जाच्या ओझ्यापासून मुक्त होण्यास मदत करते, जर त्यांच्याकडे अनेक क्रेडिट कार्ड कर्जे असतील. येथे कार्डधारक थकित रकमेच्या आधारे कर्जाला प्राधान्य देऊ शकतो.
ईएमआय: कार्डधारक त्यांची थकबाकी असलेली रक्कम EMI मध्ये रूपांतरित करणेदेखील निवडू शकतात. त्यांच्या परतफेडीच्या क्षमतेनुसार ते एकतर संपूर्ण क्रेडिट कार्ड बिल किंवा विशिष्ट मर्यादा ओलांडणारे कार्ड व्यवहार EMI मध्ये रूपांतरित करू शकतात.
