प्रतिशब्द : सोनं महागलंय? Price Setting – किंमत निर्धारण

मुळात किमतीचा एकमार्गी चढ का सुरू आहे? याचे उत्तर म्हणजे कुटुंबासाठी अडीअडचणीत, संकटसमयी मोलाचे ठरणारे सोने ही अशी मालमत्ता आहे जिला संकटमय वातावरण मानवत नाही. रशिया-.युक्रेन, त्यातच इस्रायल-हमास असे भू-राजकीय तणाव, भरीला जर या वर्षी व्यापार युद्ध, महायुद्ध, आयात शुल्कात बदल इत्यादी काही नवीन मूलभूत अरिष्टकारणं जोडली गेली, तर सोने एक लाखाचा टप्पा निश्चितच गाठेल, असे ऑगमाँटच्या संशोधनप्रमुख डॉ. रेनीशा चैनानी सांगतात. अमेरिकेच्या अध्यक्षपदी पुन्हा आलेल्या डोनाल्ड ट्रम्प यांचे जे काही सुरू आहे, ते पाहता या अरिष्टकारणांबाबत निःसंदिग्धतेला वावही राहिलेला नाही. त्यांनी जाहीर केलेल्या जशास तसे आयात शुल्काच्या धोरणाच्या अंमलबजावणीची २ एप्रिल ही तारीख जशी जवळ येत आहे, तसतसे सोनेही अधिकाधिक लकाकत चालले आहे.

केवळ मोठा आयातदार असल्याने सोन्याच्या जागतिक किमतीवर आपल्याला प्रभाव मिळविता येणार नाही. तर ‘प्राइस टेकर’ ऐवजी ‘प्राइस-सेटर’ बनायचे झाल्यास, सोने आणि त्याच्याशी संलग्न आर्थिक, वाणिज्यिक, सांस्कृतिक, सामाजिक परिमाणांमध्ये आमूलाग्र बदल गरजेचा ठरेल. देशाच्या सराफ धंद्याच्या परिसंस्थेसमोरील काही आव्हानांवर मात केल्यास किंमत निर्धारणाचे हे स्वप्न साध्य होऊ शकते. त्यासाठी सर्व सहभागी घटकांची बांधिलकी आणि राजकीय इच्छाशक्ती, दूरगामी धोरण सुधारणादेखील आवश्यक आहेत. केवळ मोठ्या मागणीमुळे देश ‘प्राइस सेटर’ बनू शकणार नाही. भारतीय महिलांकडील सुवर्णधन जर एकत्रित २५ हजार टनांवर असेल. पश्चिमेकडील पाच विकसित राष्ट्रांच्या तिजोरीतील राखीव साठ्यांपेक्षा अधिक सोने आपल्या घराघरांत, मंदिर-देवस्थानांमध्ये कुलूपबंद राहणारच असेल, तर दरसाल महागडी सोने आयात सुरूच राहील. कुटुंबाच्या प्रतिष्ठेचे प्रतीक असलेले हे सोने राष्ट्राच्या संपन्नतेसाठी कामी आले तरच त्याचे शाश्वत मूल्य आणि मोलही आपल्या आवाक्यात राखता येईल. अशी सर्वांसाठी हितकारक सर्वसमावेशी मजबूत परिसंस्था देशात तयार करू पाहायचे तर मुळात सोन्याकडे पाहण्याच्या सरकारच्या दृष्टिकोनात बदल घडायला हवा.

तथापि ग्राहक, गुंतवणूकदारांचा दृष्टिकोन काय असावा? जसे आपण हप्ता कितीही वाढला तरी मुदत संपल्यानंतर आरोग्यविमा, वाहन विम्याचे नूतनीकरण विनातक्रार करतो, त्याचप्रमाणे आपल्या गुंतवणुकीसाठी विम्याचे कवच असलेल्या सोने खरेदीसमयी आपण किमतीकडे का पाहावे? सोने खरेदीची वेळ कधीही चुकीची असत नाही. खरे तर, चुकीच्या काळातच सोने तुमच्या मदतीला येते आणि संकटाच्या घडीलाच विम्याचा खर्च सर्वात जास्त असतो. जगाला सध्या सर्वात जास्त भीतीने ग्रासले आणि मध्यवर्ती बँका ज्या तऱ्हेने सोन्याचा साठा वाढवत चालल्या आहेत, ती गोष्टच खरेदीची हीच सर्वोत्तम वेळ असल्याचेही निक्षून सांगणारी आहे. गोल्ड ईटीएफ आणि गोल्ड फंडांतील वाढता ओघ ते दर्शवतच आहे.