सगळ्यात जोखमीची गुंतवणूक कोणती? या प्रश्नाचे उत्तर भल्याभल्यांना सापडणार नाही. वित्तीय गुंतवणुकीच्या जगात या गुंतवणुकीच्या जोखमीला तोंड दिल्याशिवाय, नुकसानीच्या शक्यतेशी खेळल्याशिवाय पर्याय नाही. या जोखमीच्या व्यवस्थापनावर कित्येक व्यवसाय, जोखीम व्यवस्थापन अर्थात रिस्क मॅनेजमेंट कंपन्या उभ्या आहेत. उत्तम परतावा मिळवण्यासाठीच या गुंतवणुकीच्या जगातील तज्ज्ञ आणि सामान्य गुंतवणूकदार आटापिटा करत असतात. पण खरे तर जोखीम म्हणजे नक्की काय? रिस्क म्हणजे नक्की काय? गुंतवणूकदाराला त्या गुंतवणुकीवरील व्याज किंवा परतावा कमी मिळणे ही जोखीम वाटते. ही झाली वित्तीय गुंतवणुकीची जोखीम. यासाठी सोने नाणे, जमीन जुमला यात गुंतवणूक केली तरी चोरी, कुटुंब कलहातून नुकसान अशा अनेक प्रकारची जोखीम असते. या व्यतिरिक्त व्यक्तीला सहसा लक्षात न येणाऱ्या इतरही बाबी आहेत. तीन प्रकारच्या असुरक्षिता आणि जोखमीला तोंड द्यावे लागते. यातील एक म्हणजे, क्षमता जोखीम किंवा ‘कपॅसिटी रिस्क’. एखाद्या व्यक्तीची उत्पन्नक्षमता तिच्या बुद्धिमत्ता, शिक्षण, शारीरिक मानसिकी क्षमता, आरोग्य यावर अवलंबून असते. परंतु आजारपण, मृत्यू किंवा इतर कारणाने त्याच्या क्षमतेवर परिणाम होऊ शकतो. दुसरी जोखीम म्हणजे मुद्दलाची जोखीम किंवा ‘कॅपिटल रिस्क’. म्हणजे चुकीचे निर्णय, अतिव्याजाचे लोभापायी, फसवणूक, दिवाळखोरी यामुळे कमावलेले धन नष्ट होणे. तिसऱ्या जोखमीचा प्रकार म्हणजे महागाई, युद्ध अस्थिरतेमुळे येणारी अतिमहागाई, अतिदीर्घायुष्य यासारख्या कारणांनी विशिष्ट अडाखे चुकल्याने जमापुंजी अपुरी पडणे.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
