भारतीय हवाई दलात जाण्याची मनीषा बाळगणाऱ्या युवकांना लष्कराच्या हवाई विभागात अथवा नौदलाच्या हवाई विभागात दाखल होण्याचा राजमार्ग खुला आहे. त्याविषयी..
अवकाशात भरारी घेण्याची ऊर्मी बाळगणारे युवक भारतीय हवाई दलात जाण्यासाठी प्रचंड उत्सुक असतात. मात्र, त्या अनुषंगाने द्याव्या लागणाऱ्या परीक्षेत गुणवत्ता यादीत स्थान मिळाले तरी अशी भरारी घेण्याची संधी प्रत्येकाला मिळतेच, असे नाही. भारतीय हवाई दलात त्या तुलनेत जागा कमी असतात. त्यामुळे उत्तीर्ण होऊन हवाई दलात संधी न मिळालेल्या बहुतेकांना मग पायदळाचा पर्याय निवडणे अपरिहार्य ठरते. पायदळात अधिकारी पदावर दाखल झाल्यावरही अवकाशात भरारी घेण्याचे स्वप्न साकार करता येते, हवाई दलासारखी किंबहुना त्याहून अधिक धाडसी कामगिरी करण्याची संधी असते. कारण, भारतीय हवाई दलाप्रमाणे लष्कर आणि नौदलाचे स्वतंत्र हवाई दल अस्तित्वात आहे. या दोन्ही हवाई दलांचा परस्परांशी तसा कोणताही थेट संबंध नसतो. म्हणजे, भारतीय हवाई दलात जाण्यास धडपड करणारे परंतु, अपेक्षित गुणवत्तेअभावी जाऊ न शकलेल्या अधिकाऱ्यांना लष्करी हवाई दल खुणावत असते. नौदलाच्या हवाई सेवेत वैमानिक होण्यासाठी मात्र वेगळी प्रक्रिया आहे.
पायदळ, हवाई दल आणि नौदल ही सैन्यदलाची मुख्य तीन अंगे. या प्रत्येक दलाच्या अंतर्गत अनेक उपविभाग आहेत. त्यापैकीच पायदळातील उपविभाग म्हणजे लष्कराचे हवाई दल (आर्मी एव्हिएशन). भारतीय हवाई दल म्हटले की, प्रचंड वेगात जाणारी लढाऊ विमाने आणि हेलिकॉप्टर डोळ्यासमोर येतात. पण, लष्कराच्या हवाई दलाचे स्वरूप भिन्न आहे. या दलाकडे लढाऊ विमाने नसतात. त्याची संपूर्ण भिस्त केवळ हेलिकॉप्टरवरच आहे. सीमेवर तैनात लष्कराची जीवनवाहिनी म्हणून ती अहोरात्र कार्यरत असतात. नैसर्गिक आपत्तीच्या प्रसंगात ती नेटाने कामगिरी बजावतात. स्थापनेला २६ वर्षे पूर्ण झाली असली तरी या दलास हेलिकॉप्टर वैमानिकांचा तुटवडा भासत आहे. ही कमतरता भरून काढण्यासाठी लष्कराने नाशिक येथे खास कोम्बॅक्ट आर्मी एव्हिएशन स्कूलची स्थापना केली. या ठिकाणी तरुण लष्करी अधिकाऱ्यांना वर्षभराचे हवाई प्रशिक्षण दिले जाते. या प्रशिक्षणानंतर त्यांना वैमानिकाचा दर्जा प्राप्त होतो. लष्कराच्या हवाई दलात केवळ पायदळातील अधिकाऱ्यांना संधी मिळते. कारण, त्यांना पायदळाच्या गरजा व मोहिमांचे आकलन असते.
या स्कूलचा दहावा दीक्षान्त सोहळा अलीकडेच पार पडला. लष्कराच्या वेगवेगळ्या उपविभागांत कार्यरत ३५ अधिकाऱ्यांची तुकडी हे प्रशिक्षण पूर्ण करून वैमानिक म्हणून या दलात दाखल झाली. विशेष म्हणजे, स्कूलच्या इतिहासात प्रथमच यंदाच्या वैमानिकांच्या यादीत एकाच वेळी तब्बल आठ मराठी अधिकाऱ्यांचा समावेश होता. यातील काही जणांनी भारतीय हवाई दलात जाण्यासाठी आधी धडपड केली होती. परंतु, तेव्हा गुणवत्ता यादीत अपेक्षित स्थान न मिळाल्याने त्यांना पायदळात जावे लागले. तेथून संबंधितांनी अवकाशात भरारी घेण्याचे स्वप्न साकार केले आहे. त्यात आशीष खेरडे (अमरावती), विकास बांदेकर, अर्जुन सावंत व राहुल चव्हाण (मुंबई), दीपक नेटके, मयूरेश बारभाई (पुणे), शुभम कुलकर्णी (नाशिक) आणि अविनाश सोमवंशी (उस्मानाबाद) या कॅप्टन पदावर कार्यरत अधिकाऱ्यांचा समावेश आहे.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा