मागील लेखातून आपण राष्ट्रपती आणि उपराष्ट्रपती पदासाठीची पात्रता, अटी, कार्यकाळ, महाभियोग प्रक्रिया, अधिकार आणि त्यांची कार्ये याबाबत माहिती घेतली. या लेखातून आपण पंतप्रधान पदासाठीची पात्रता, अटी, कार्ये आणि त्यांच्या अधिकारांबाबत जाणून घेऊ या. पंतप्रधान भारतीय संसदीय व्यवस्थेचे शासन प्रमुख असतात. भारतीय संविधानात पंतप्रधानांच्या नियुक्तीसाठी विशेष अशी कोणतीही तरतूद करण्यात आलेली नाही. अनुच्छेद ७५ नुसार राष्ट्रपती पंतप्रधानाची नियुक्ती करतील, केवळ इतकेच नमूद करण्यात आले आहे. असे असले तरी राष्ट्रपती कोणालाही पंतप्रधानपदी नियुक्त करू शकत नाहीत. ज्या पक्षाच्या नेत्याकडे बहुमत आहे, अशा व्यक्तीलाच राष्ट्रपती पंतप्रधानपदी नियुक्त करू शकतात. ज्यावेळी कोणत्याही पक्षाला बहुमत नसते, त्यावेळी सर्वात मोठ्या राजकीय पक्षाच्या नेत्याला राष्ट्रपती पंतप्रधान म्हणून नियुक्त करतात. मात्र, पुढच्या एक महिन्यात त्याला संसदेत बहुमत सिद्ध करणे आवश्यक असते.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा