योगशास्त्रात ‘वासना’ हा शब्द ‘लंगिक’ या अर्थाने मर्यादित न राहता इच्छा/ आकांक्षा या दृष्टीने वापरला जातो. किंबहुना मोक्षप्राप्तीसाठी ‘वासनाक्षय’ केल्याने संचित कर्माची शिल्लक कमी करायला मदत होते, असे संत मंडळी सांगतात. ‘मना वासना चुकवी येरझारा/ मना कामना सांडी रे द्रव्यदारा’ असे समर्थ म्हणतात. ‘वासना’ चुकविली तर येरझारा चुकणार आहेत. व्यावहारिक जगातल्या सगळ्या कटकटी, अभिलाषा, राग, लोभ, हव्यास कमी करण्याचा मनापासून प्रयत्न करू या. अलिप्तता, निल्रेपता वरून लादून जमणार नाही. त्यासाठी विवेक व वैराग्याची बीजे अंत:करणातूनच रुजली गेली पाहिजे.
आज आपण ध्यानात्मक गटातील सर्वात सोपे आसन ‘सुखासन’ घालून थोडे विचारांपासून दूर राहण्याचा प्रयत्न करू या.
बठक स्थितीतील विश्रांती अवस्था घ्या. दोन्ही पाय एकमेकांना जोडून घ्या. पाय लांबच ठेवा. आता सावकाश उजवा पाय गुडघ्यात दुमडून उजवे पाऊल डाव्या मांडीच्या आतील भागाला लावून ठेवा. आता डावा पाय गुडघ्यात दुमडून डावी टाच उजव्या पायाच्या पुढे ठेवा. आता दोन्ही हातांचे तळवे गुडघ्यांवर द्रोणमुद्रा अथवा ज्ञानमुद्रेमध्ये ठेवा.
अगदी सहज शक्य झाले तर नेहमीप्रमाणे मांडी घालून बसा. डोके, मान, पाठ एका सरळ रेषेत, कुठेही अनावश्यक ताण येऊ न देता शिथिल ठेवा. संपूर्ण शरीर शिथिल ठेवा. हात, कोपर यांतही अनावश्यक ताण काढून टाका. लक्ष श्वासावर एकाग्र करा. गुडघे जमिनीला टेकलेले असावेत नाही तर बठकीचा आधार घ्या.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
