खरंच मला लग्न करायचंय?

पुण्यातील ‘अनुरूप’ विवाह संस्थेच्या संचालक असणाऱ्या गौरी कानिटकर यांना गेली १२ हून अधिक वर्षे वधू-वरांचे पालक व असंख्य जोडपी यांच्या समुपदेशनाचा दांडगा अनुभव आहे. त्या स्वत प्रशिक्षित समुपदेशक असून आतापर्यंत अनेक साप्ताहिकांतून व दैनिकांमधून त्यांनी सहज सोप्या शैलीत लेखन केले आहे. ‘लग्नाआधी’ हे त्यांचे पुस्तकही प्रकाशित झाले आहे. तसेच एका दूरचित्रवाणी वाहिनीवरील कार्यक्रमात पती-पत्नींमधील नातेसंबंध या विषयवरील तज्ज्ञ म्हणूनही त्यांनी काम पाहिले आहे.

आणखी वाचा

बाजाराचा तंत्र-कल : शेअर बाजाराला बाळसं की सूज?

Sushma Andhare : “माझी प्रिय भावजय” म्हणत सुषमा…

प्रेमासाठी काय पण! एका बॉयफ्रेंडसाठी दोन तरुणींचा झिंज्या उपटत तुफान राडा; VIDEO पाहून व्हाल हैराण

जर्मनीचा वॉरेन बफे : कार्ल हेलरडिंग

धंगेकर-रासने लढतीच्या दुसऱ्या फेरीत कोणाची बाजी?

माझा पोर्टफोलियो : पोर्टफोलिओला महारत्नाची जोड

जीएम सोयाबीन विना तेलबिया मिशन संकटात

महिला, शेतकऱ्यांवर आश्वासनांची खैरात; मविआचा ‘महाराष्ट्रनामा’ जाहीर

आई म्हणाली, ‘‘प्रियांका शोधला आहेस का कुणी एखादा? असेल तर सांगून टाक. लगेच करूया लग्न.’’ खरंतर मलाही आवडलं असतं लव्ह मॅरेज करायला. पण मित्र अनेक असले ना तरी ‘नवरा मटेरिअल’ नाही सापडलं कोणात. प्रत्येक मित्रातलं काही ना काहीतरी नाहीच आवडलं. कोणी खोटारडा वाटला, तर कोणाला भावना समजतच नाहीत, असं वाटलं. कोणी फार दिखाऊ वाटला, तर कुणाचं आणखी काही आणि मजा म्हणजे मत्रेयीच्या घरीही सेम परिस्थिती. मत्रेयीची आणि माझी मत्री शाळेपासूनची! परवाच आम्ही दोघी गप्पा मारत होतो. लग्न करण्यासाठीची मानसिक तयारीच झाली नाहीये आमच्या दोघींची. आईला सांगितलं तर म्हणाली, ‘‘कधी होणार तुमची मानसिक तयारी? एव्हाना आमची दुसऱ्या डिलीवरीची तयारी सुरू झाली होती. आमच्या वेळी कोणी असे आमचे फालतू लाड नाही करायचे!’’
मला ना तर हे ‘आमच्या वेळी’ .. असे शब्द ऐकले की आपोआप कान आतून बंदच होतात. सारखं काय पालुपद? दिवस बदललेत ना! किती मस्त चाललंय आत्ताचं आयुष्य? सकाळी आई छान डबा करून देते. आरामात उठायचं. फक्त स्वत:चं आवरायचं आणि जायचं ऑफिसला. लग्नानंतर इतका आराम तर नाहीच मिळणार. आणि सगळ्यांच्या मज्र्या सांभाळायच्या. शी! हे काय आयुष्य आहे का?
 रविवारी संध्याकाळी आम्ही सगळे, आमचा ग्रुप कॉलेजमधला, जमलो होतो. अर्थातच लग्नाचा विषय निघाला. सगळ्यांच्याच घरातून प्रेशर होतं. विराज म्हणाला, ‘‘मुली काय आगाऊ असतात गं!’’
स्तिमित म्हणाला, ‘‘अरे परवाच एका मुलीला भेटायला गेलो होतो तर म्हणाली, ‘मला रोज सकाळी अंजारूनगोंजारून उठवणारा नवरा हवाय.’ आता हिला रोज असं उठवायचं म्हणजे..’’ श्रीया म्हणाली, ‘‘अरे मग उठवायचं, त्यात काय एव्हढं?’’
स्वप्ना म्हणाली, ‘‘मी करत असलेलं काम त्याला आवडले पाहिजे. तसंच तो फॅमिलीला महत्त्व देणारा हवा आणि त्याच्या लग्नाआधीच्या मत्रिणी मला नाही चालणार लग्नानंतर.’’
‘‘परवा एका मुलीला भेटलो, तिला विचारलं की तुला काय आवडतं, तर म्हणाली ‘फिरायला, भटकायला खूप आवडतं.’ हे काय उत्तर आहे का?’’ वैभव खरंखुरा वैतागला होता.
निखिल म्हणाला, ‘‘अहो बाई स्वयंपाकाचे काय? आम्हाला जेवायला लागतं रोज!’’
‘‘हो का? मग आम्ही काही उपाशी नाही राहत. तुम्ही पण शिकून घ्या जेवण बनवायला. आम्ही पण करतो ना नोकऱ्या,’’ आर्या जवळ जवळ ओरडलीच.
‘‘आधीच्या ब्रेक-अपबद्दल सांगायलाच हवं त्याने. हल्ली प्रत्येकाचा एखादा तरी ब्रेक-अप असतोच. आणि आधीचं काहीही असो, लग्नानंतर एकनिष्ठ असायला हवं त्यानं,’’ इति वंदना. या मुद्दय़ाला मात्र सगळ्यांनी माना डोलावल्या. आम्ही सगळेच जण तावातावाने बोलत होतो. पण कुठेतरी अंतर्मुखही झालो होतो..
सगळ्यांचंच तसं मुलगा-मुलगी ‘बघणं’ सुरू होतं. रसिका सांगत होती, ‘‘भेटले ना मी ७/८ मुलांना. पण नाही कोणी क्लिक झालं!’’ (आईला समजतच नाही ‘क्लिक होणं’ म्हणजे काय ते! ती मला विचारात होती त्याचा अर्थ. पण असं कसं सांगणार? तो अनुभवच घ्यायला हवं. ‘मैं हूं ना’मध्ये नाही का शाहरुख खान म्हणतो, किसी लडकी को देखते ही अपने पिछे व्हायोलीन बजनी चाहिए.)
‘‘परवा तर एका मुलाला भेटायला गेले तर तो सारखं त्याच्या मोबाइलशीच खेळत होता. आणि स्वत:बद्दलच बोलत होता. त्याचं माझ्याकडे लक्षच नव्हतं. अशा मुलाला मी ‘हो’ म्हणायचं का? आई म्हणते काय हरकत आहे? त्याला म्हणायचं की आता माझ्याबद्दल बोलूया का? पण हे त्याला कळायला नको का? शिकलेला मुलगा आहे ना तो ! आईला तर सगळीच मुलं चांगली वाटतात. प्रत्येकच मुलाबद्दल म्हणते, याच्यात काय वाईट आहे? परवा तर एका मुलाच्या डोक्यावरच्या केसांनी बाय बाय केलं होतं. म्हणजे डोक्यावर केस कमी होते. आईला म्हटलं की अंकल वाटतोय तो माझा. गेल्या आठवडय़ात एका मुलाच्या घरी गेलो होतो तर माझे आईबाबा आणि त्याचे आईबाबा नुसती एकमेकांच्या ओळखीच्या लोकांबद्दलच बोलत बसले. तो मुलगा आणि मी बसलो होतो सगळ्यांच्या तोंडाकडे बघत. किती चमत्कारिक व्हायला होतं अशा वेळी.’’ रसिका थांबायलाच तयार नव्हती. म्हणाली,  ‘‘शिवाय तिला सांगितलंय मी की तू शोध माझ्यासाठी मुलगा. मला नाही जमणार ते. तिला ते खूप जास्त आवडलं. सगळ्यांना सांगते की, ‘अहो आमचीच जबाबदारी नाही का तिला चांगला नवरा मिळवून द्यायची.’ तिला मी आज्ञाधारक वगरे वाटते.’’
माझ्या मनात विचारांचं काहूर माजलंय. मला चालेल का त्याचा एखादा ब्रेक-अप असेल तर? मी तर तशीही खूप पझेसिव्ह आहे. नवरा-बायको नात्यात पारदर्शकता मला महत्त्वाची वाटते. शिवाय तो समजूतदार हवा. चांगला शिकलेला हवा. आíथक परिस्थिती चांगली हवी. यापलीकडे माझ्या विचारांची मजल जात नाही.
त्या दिवशी आई म्हणाली, ‘‘लिहून काढ बघू तुला कसा नवरा हवा ते! आणि तुला तू स्वत:ला कशी वाटतेस तेही लिही. (हे काय आता भलतंच).. आणि हेही लक्षात ठेव की लग्नात तडजोड ही करावीच लागते. सगळं काही मनासारखं नाही मिळणार तुला.’’
हे वाक्य पण मी इतक्या वेळेला ऐकलंय, पण कोणीच मला अर्थ नाही सांगत त्याचा. लग्नाचा अर्थ तरी समजलाय का मला?
खरंच किती अवघड गोष्ट आहे लग्न म्हणजे! परवा आईने विचारले तेव्हा हसण्यावारी नेले मी. पण खरंच कसा हवाय मला नवरा? आम्ही सगळेजण म्हटलं तर किती फुटकळ बोलत होतो. पण असं वाटलं की हे प्रश्न पण महत्त्वाचे नाहीयेत का? शिवाय खरंच काय आहे लग्न म्हणजे? लग्नाचं माझ्या आयुष्यात काय स्थान आहे?
माझ्या कितीतरी मत्रिणींची लग्नं झाली आहेत. पण एकदोघी सोडल्या तर बाकीच्या समाधानी नाहीत लग्नाबाबत. मला या सगळ्याची भीती वाटते. माझं घर सोडून दुसऱ्या घरी कायमचं राहायला जायचं हे किती विचित्र आहे? संभ्रमात आहे मी. कोणाशी बोलू ?
परवा मावशी आली होती. ती म्हणाली, ‘‘अगं लग्न म्हणजे जुगार गं बाई. दान मनासारखं पडलं तर ठीक. नाहीतर..’’
अशी घाबरवणारी माणसंही कमी नाहीत. नक्कीच कुठल्यातरी तज्ज्ञ माणसाकडे जायला पाहिजे. आईने तर हातच वरती केले आहेत. आता मलाच काहीतरी हालचाल करायला हवी..!