किशोरावस्थेपासूनच परावलंबीपणाची सवय लागते, लावली जाते. नंतर ती भल्याभल्यांना सोडणे कठीण जाते. म्हणूनच आपल्यासमोर एखादा प्रश्न उभा राहिला की आपण निर्णय घेऊ शकत नाही. वास्तविकता स्वीकारायला जड जाते. परिस्थिती आहे तशीच स्वीकारावी लागते आणि त्यातून मार्ग कसा काढता येईल याचा शोध घ्यावा लागतो. त्यासाठी आत्मविश्वासाची गरज असते, जो आपल्याजवळ असतोच असे नाही. म्हणूनच दुसरे कुणी तरी येऊन आपले प्रश्न सोडवावेत अशी आपली अपेक्षा असते. गोंधळलेले आपण कुणाच्या तरी आश्रयाला धावतो. दैववादी बनतो. मनुष्येतर प्राण्यांमध्ये असे नसते. जन्मानंतर काही काळ माता-पिता पिल्लांची काळजी घेतात आणि नंतर आपापल्या मार्गानी निघून जातात. आपल्याला हे जमणार नसले तरी आई-बापांनी मुला-बाळांत आणि मुला-बाळांनी आई-बापांत किती काळ गुंतून राहायचे हे ठरविले पाहिजे.
असंख्य अपेक्षांच्या ओझ्याखाली वृद्धावस्था हरवून बसलेल्या ज्येष्ठांनी आता ठरवले पाहिजे. निवृत्तीपूर्वी मी अमुक अमुक होतो हे ज्यांना विसरता येत नाही त्यांची वृद्धावस्था कधीही सुखकर होत नाही. म्हणूनच मी स्वेच्छानिवृत्त होताच माझ्या नावामागे असणारी ‘प्राध्यापक’ ही उपाधी काढून टाकली आहे.
– सोमनाथ देशमाने, अहमदनगर
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा