नेपाळ भूकंपग्रस्तांसाठी जगभरातील स्वयंसेवकांची धडपड

शतकांची पुराणवास्तू ८० सेकंदांत जमीनदोस्त..
काठमांडूत ऐतिहासिक महत्त्वाची गणली जाणारी, अनेक शतकांची ऐतिहासिक पुराणवास्तू गेल्या आठवडय़ात झालेल्या भीषण शक्तिशाली भूकंपात अवघ्या ८० सेकंदांत जमीनदोस्त झाली आहे. काठमांडू खोऱ्यातील एकूण ५७ स्मारके उद्ध्वस्त झाली असल्याची माहिती पुराणवास्तू विभागाचे संचालक भेश दहाल यांनी दिली.आमचे पथक सध्या या हानीचा विस्तृत तपास करत असल्याचे त्यांनी सांगितले. ‘नेपाळ टाइम्स’ या वृत्तपत्राने दहाल यांच्या हवाल्याने हे वृत्त दिले आहे. गेल्या १०० वर्षांत अनेक मंदिरे, वाडे नैसर्गिक आपत्तीत नष्ट झाले असले तरी त्यांची पुनर्बाधणीही सातत्याने करण्यात आली आहे. भक्तपूर, पाटण, काठमांडू, कीर्तीपूर, बंगमती, खोकाना, संखू आदी परिसरांतील ऐतिहासिक स्मारकांचा भूकंपाने घास घेतला असल्याचे स्पष्ट झाले आहे. काठमांडूमधीलच १९ व्या शतकातील नऊ मजल्यांचा ‘धरहरा टॉवर’  आणि दरबार चौक या भूकंपात पूर्णपणे नष्ट झाला असून या दोन्ही ठिकाणांना जागतिक वारसा असलेल्या वास्तूंचाही दर्जा देण्यात आला होता.‘स्वोता राधाकृष्ण मंदिर’ एखाद्या पत्त्याच्या बंगल्याप्रमाणेच खाली आले.

मदत मिळवण्यासाठीही घ्यावे लागताहेत कष्ट..
भूकंपग्रस्त नेपाळमध्ये जगभरातून मदत येत असली, तरी ती मिळवण्यासाठीही लोकांना कष्ट घ्यावे लागत आहेत. पाच रात्री उघडय़ावर पावसात घालवल्यानंतर ६० वर्षे वयाच्या एका वृद्धेला अखेर डोक्यावर झाकण्यासाठी प्लास्टिकचा एक मोठा तुकडा मिळाला.सुखमाया तमांग या वृद्धेने उंचसखल अशा पहाडी मार्गावरून सुमारे २० किलोमीटर अंतर पायाखाली घातले, तेव्हा कुठे वातावरणापासून स्वत:चा बचाव करण्यासाठी ‘इमर्जन्सी किट’ तिला मिळू शकली. पुन्हा हाच प्रवास तिला करावा लागला. ज्यांची दुर्गम पहाडी भागातील घरे धराशायी झाली, असे तिच्यासह शेकडो वृद्ध आणि गरीब लोक आणीबाणीच्या परिस्थितीत उभारण्याचे तंबू घेण्यासाठी या भागात येऊन गेले. तमांग हिच्या गोरखा जिल्ह्य़ात असलेल्या लहानशा खेडय़ापर्यंत दणकट ट्रक आणि एसयूव्हीसारखे वाहनही पोहचू शकत नाही. संकटाच्या या काळात हेलिकॉप्टर्स अपुरी आहेत आणि पावसामुळे त्यांचीही उड्डाणे कमी झाली आहेत. त्यामुळे घरापासून सर्वात जवळ असलेल्या बलुआ येथे पायी जाण्याशिवाय तिला पर्याय नव्हता. माझ्याजवळ घर नाही, अन्नही नाही, काहीच उरलेले नाही. मी खुल्या आकाशाखाली झोपते आहे. येथे येण्यासाठी मी चार तास पायी चालले आणि दोन दिवसांपासून मदत मिळण्याची वाट पाहते आहे, असे तिने सांगितले.भूकंपानंतर पाच दिवसांनी संयुक्त राष्ट्रसंघाचे मदतीचे ट्रक्स येथे येऊन पोहचले. पावसामुळे दलदल झालेल्या आणि रस्ते वाहून गेलेल्या भागातूनही निग्रही चालकांनी हे ट्रक्स इथपर्यंत आणले. मदतीचा हा ओघ पाहून बलुआ खेडय़ातील बुजुर्ग शेखर नाथ निओपानी आश्चर्याने थक्क झाले होते. एरवी विभाजित असलेले लोकही एकत्र येत असल्याबद्दल आणि परदेशी लोक आमच्यासाठी मदत घेऊन येत असल्याबद्दल आपल्याला आश्चर्य वाटत असल्याचे ते म्हणाले.

पाच दिवसांनी महिलेला ढिगाऱ्याबाहेर काढले
नेपाळला बसलेल्या भूकंपाच्या तडाख्यात कोसळलेल्या इमारतीच्या एका ढिगाऱ्याखालून १२८ तासांनी म्हणजेच तब्बल पाच दिवसांनी एका महिलेला जिवंत बाहेर काढण्यात यश आले आहे.नेपाळचे लष्कर आणि पोलीस आणि इस्राएलच्या मदत पथकाने संयुक्त कारवाई करून कृष्णा देवी खडका या महिलेस जिवंत बाहेर काढले. गोंग्गाबू अतिथिगृहाच्या इमारतीच्या ढिगाऱ्याखालून कृष्णा देवी यांना बाहेर काढण्यात आले.भूकंपाच्या तडाख्यानंतर एका अल्पवयीन युवकाला पाच दिवसांनी जिवंत बाहेर काढण्यात आले. त्यानंतर आता कृष्णा देवी यांनाही जिवंत बाहेर काढण्यात आले आहे.पर्वतराजींमधील अत्यंत दुर्गम भागांत पोहोचण्याचा प्रयत्न मदतकार्य पथकातील कर्मचारी करीत आहेत, मात्र मुसळधार पाऊस आणि दरडी कोसळण्याच्या प्रकारांमुळे मदतकार्यात अडथळे निर्माण होत आहेत.