’‘बॉर्डर एन्क्लेव्ह्ज’ म्हणजे सीमावर्ती भागात एका देशाच्या प्रदेशात बेटासारखी असलेली दुसऱ्या देशाचा भूभाग. हे भूभाग चारही बाजूंनी दुसऱ्या देशाच्या प्रदेशाने वेढलेले असतात. भारत आणि बांगलादेशमध्ये असे एकूण १६२ भूभाग आहेत. त्यातील ५१ बांगलादेशी भूभाग भारतीय प्रदेशात आहेत. त्यांचे एकूण क्षेत्रफळ ७,११० एकर आहे, तर १११ भारतीय भूभाग बांगलादेशच्या हद्दीत आहेत. त्यांचे एकूण क्षेत्रफळ १७,१५८ एकर आहे.
’स्वातंत्र्यप्राप्तीपासून हे भाग दोन्ही देशांतील सीमा आखण्यातले अडसर बनले होते. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या जून २०१५ मधील बांगलादेश दौऱ्यात एकमेकांच्या हद्दीत असलेले भाग त्या-त्या देशात विलीन करण्याचे ठरले. त्या सीमा कराराला भारतीय संसदेच्या दोन्ही सभागृहांनी मान्यता दिल्यानंतर अंमलबजावणीचा मार्ग मोकळा झाला. ३१ जुलै २०१५च्या मध्यरात्री १२ वाजता या कराराची प्रत्यक्ष अंमलबजावणी झाली.
’नव्या करारानुसार त्या भागातील जनतेला आहे तेथेच राहून त्या देशाचे नागरिकत्व घेण्याचा किंवा मायदेशात परत येण्याचा पर्याय दिला आहे.
’भारतीय हद्दीतील ५१ बांगलादेशी भूभागांमध्ये १४,८५६ लोक राहतात. त्या सर्वानी भारतीय नागरिकत्व पत्करून येथेच राहण्याचा निर्णय घेतला आहे.
’बांगलादेशी भूमीतील १११ भारतीय भूभागांमध्ये ३७,३६९ लोक राहतात. त्यातील ९७९ भारतीयांनी भारतात येण्यासाठी अर्ज केला आहे. अन्य लोक तेथेच राहून बांगलादेशी नागरिकत्व स्वीकारू इच्छितात.
’नागरिकांच्या देवाणघेवाणीची प्रक्रिया नोव्हेंबपर्यंत पूर्ण होईल.
’त्यामुळे आता तेथे नागरी सुविधा पुरवता येऊ शकतील आणि या भूभागांच्या विकासातील अडसर दूर झाला आहे.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
