लेबेनॉनमध्ये तीन दिवसांपूर्वी अर्थात १७ सप्टेंबर रोजी ठिकठिकाणी स्फोट झाल्यानंतर जगभरात चर्चा सुरू झाली. इस्रायल व हेझबोला यांच्यातील थेट युद्धानं लेबेनॉनमध्ये एकाच वेळी जवळपास २८०० पेजरमध्ये छुप्या पद्धतीने स्फोट घडवून आणले आणि अवघ्या जगासमोर इस्रायलची छुपी युद्धनीती उघड झाली. या अप्रत्यक्ष हल्ल्यामध्ये इस्रायलनं तब्बल २८०० हेझबोला सदस्यांना एकाच वेळी लक्ष्य केलं. यात १० ते १५ दहशतवादी ठार झाले असून २५०० हून जास्त जखमी झाले आहेत. पण इस्रायलकडे इतकी संहारक अस्र असूनही त्यांनी पेजरचाच पर्याय का निवडला? त्याहून महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे संपर्कासाठी इतकी माध्यमं असताना हेझबोलानंही पेजरचीच निवड का केली?
इस्रायलची गुप्तचर यंत्रणा असणाऱ्या मोसादनं अत्यंत शिताफीनं आणि कमालीच्या नियोजनबद्ध पद्धतीने हेझबोलाच्या दहशतवाद्यांना लक्ष्य केलं. मोसादनं हे पेजर बनवणाऱ्या तैवानमधील गोल्ड पोलो कंपनीला हाताशी धरून हे सारं घडवून आणल्याचं आता समोर येत आहे. मात्र, या कंपनीनं हे पेजर आपण बनवले नसून युरोपातील एका फर्मनं बनवल्याचा दावा केला आहे. हेझबोलाकडून सदस्यांमध्ये संपर्क साधण्यासाठी पेजर खरेदी केले जाणार असल्याचा सुगावा मोसादच्या अधिकाऱ्यांना लागला. त्यांनी पेजर बनवणाऱ्या कंपनीशी संगनमत करून या पेजरमध्ये विशिष्ट स्फोटकांची क्षमता असणाऱ्या मिनी चिप बसवल्या. या रिमोट ट्रिगर प्रणालीनं सज्ज होत्या.
हेझबोलानं आपल्या सदस्यांसाठी तब्बल ५ हजार पेजरची खरेदी केली. काही महिने त्यांनी या पेजरचा वापरही केला. किंबहुना, इस्रायलनं त्यांना या पेजरचा वापर करू दिला. त्यानंतर वेळ येताच १७ सप्टेंबर रोजी एकाच वेळी या पेजरमधील स्फोटकांचा स्फोट घडवून आणला. या सगळ्या पेजरवर एकाच वेळी एक संदेश पाठवण्यात आला. तो वाचण्यासाठी पेजरवरचं बटण संबंधित हेझबोला दहशतवाद्यानं दाबलं. नेमका त्याचवेळी स्फोट झाला. या स्फोटात काही दहशतवादी मारले गेले. अडीच हजार दहशतवादी जखमीही झाले. त्यात काही सामान्य नागरिकही जखमी झाल्याचं समोर आलं आहे.
पेजरच का?
दरम्यान, मोसाद आणि हेझबोला या दोन्ही संघटनांकडून पेजरचीच निवड का करण्यात आली? असा प्रश्न आता उपस्थित होत आहे. हेझबोलाच्या दृष्टीने विचार करता पेजर हे सुरक्षेच्या दृष्टीने इतर कोणत्याही संपर्कासाठीच्या इलेक्ट्रॉनिक माध्यमांपेक्षा अधिक श्रेयस्कर असल्याचा त्यांनी फायदा घेतला. पेजरच्या वापरामुळे अत्याधुनिक कम्युनिकेशन ट्रेसिंग यंत्रणांना या दहशतवाद्यांच्या हालचालींवर नजर ठेवणं कठीण होऊन बसेल, म्हणून हेझबोलाकडून पेजरची निवड करण्यात आल्याचं सांगितलं जात आहे.
What is a Pager: पेजर म्हणजे काय? लेबनानमध्ये पेजरचा स्फोट कसा काय झाला?
इस्रायलय आणि मोसादच्या दृष्टीने विचार केला तर पेजर हे एकाच वेळी मोठ्या संख्येनं हेझबोलाच्या दहशतवाद्यांना लक्ष्य करण्याचं एक प्रभावी माध्यम ठरलं. कारण हे पेजर वैयक्तिक वापरासाठी असल्यामुळे त्या त्या व्यक्तीलाच लक्ष्य करणं सोपं होतं. शिवाय, यामुळे लेबेनॉनमधील हेझबोलाच्या पूर्ण नेटवर्कलाच एक मोठं भगदाड पाडण्याची आणि त्यातून हेझबोलाला मुळापासून कमकुवत करण्याची संधी मोसादला उपलब्ध झाली. हेझबोलाकडून पेजर खरेदी केले जाणार असल्याचा सुगावा मोसादला आधीच लागल्यामुळे त्यांना पेजरमध्ये छोट्या आकारातली स्फोटकं आधीच फिट करणं शक्य झालं, असा कयास आता आंतरराष्ट्रीय स्तरावर बांधला जात आहे.
इस्रायलची गुप्तचर यंत्रणा असणाऱ्या मोसादनं अत्यंत शिताफीनं आणि कमालीच्या नियोजनबद्ध पद्धतीने हेझबोलाच्या दहशतवाद्यांना लक्ष्य केलं. मोसादनं हे पेजर बनवणाऱ्या तैवानमधील गोल्ड पोलो कंपनीला हाताशी धरून हे सारं घडवून आणल्याचं आता समोर येत आहे. मात्र, या कंपनीनं हे पेजर आपण बनवले नसून युरोपातील एका फर्मनं बनवल्याचा दावा केला आहे. हेझबोलाकडून सदस्यांमध्ये संपर्क साधण्यासाठी पेजर खरेदी केले जाणार असल्याचा सुगावा मोसादच्या अधिकाऱ्यांना लागला. त्यांनी पेजर बनवणाऱ्या कंपनीशी संगनमत करून या पेजरमध्ये विशिष्ट स्फोटकांची क्षमता असणाऱ्या मिनी चिप बसवल्या. या रिमोट ट्रिगर प्रणालीनं सज्ज होत्या.
हेझबोलानं आपल्या सदस्यांसाठी तब्बल ५ हजार पेजरची खरेदी केली. काही महिने त्यांनी या पेजरचा वापरही केला. किंबहुना, इस्रायलनं त्यांना या पेजरचा वापर करू दिला. त्यानंतर वेळ येताच १७ सप्टेंबर रोजी एकाच वेळी या पेजरमधील स्फोटकांचा स्फोट घडवून आणला. या सगळ्या पेजरवर एकाच वेळी एक संदेश पाठवण्यात आला. तो वाचण्यासाठी पेजरवरचं बटण संबंधित हेझबोला दहशतवाद्यानं दाबलं. नेमका त्याचवेळी स्फोट झाला. या स्फोटात काही दहशतवादी मारले गेले. अडीच हजार दहशतवादी जखमीही झाले. त्यात काही सामान्य नागरिकही जखमी झाल्याचं समोर आलं आहे.
पेजरच का?
दरम्यान, मोसाद आणि हेझबोला या दोन्ही संघटनांकडून पेजरचीच निवड का करण्यात आली? असा प्रश्न आता उपस्थित होत आहे. हेझबोलाच्या दृष्टीने विचार करता पेजर हे सुरक्षेच्या दृष्टीने इतर कोणत्याही संपर्कासाठीच्या इलेक्ट्रॉनिक माध्यमांपेक्षा अधिक श्रेयस्कर असल्याचा त्यांनी फायदा घेतला. पेजरच्या वापरामुळे अत्याधुनिक कम्युनिकेशन ट्रेसिंग यंत्रणांना या दहशतवाद्यांच्या हालचालींवर नजर ठेवणं कठीण होऊन बसेल, म्हणून हेझबोलाकडून पेजरची निवड करण्यात आल्याचं सांगितलं जात आहे.
What is a Pager: पेजर म्हणजे काय? लेबनानमध्ये पेजरचा स्फोट कसा काय झाला?
इस्रायलय आणि मोसादच्या दृष्टीने विचार केला तर पेजर हे एकाच वेळी मोठ्या संख्येनं हेझबोलाच्या दहशतवाद्यांना लक्ष्य करण्याचं एक प्रभावी माध्यम ठरलं. कारण हे पेजर वैयक्तिक वापरासाठी असल्यामुळे त्या त्या व्यक्तीलाच लक्ष्य करणं सोपं होतं. शिवाय, यामुळे लेबेनॉनमधील हेझबोलाच्या पूर्ण नेटवर्कलाच एक मोठं भगदाड पाडण्याची आणि त्यातून हेझबोलाला मुळापासून कमकुवत करण्याची संधी मोसादला उपलब्ध झाली. हेझबोलाकडून पेजर खरेदी केले जाणार असल्याचा सुगावा मोसादला आधीच लागल्यामुळे त्यांना पेजरमध्ये छोट्या आकारातली स्फोटकं आधीच फिट करणं शक्य झालं, असा कयास आता आंतरराष्ट्रीय स्तरावर बांधला जात आहे.
