एखादी व्यक्ती कोणत्या जातीची आहे हे प्रमाणित करणारा सरकारी दस्त ऐवज म्हणजे जातीचा दाखला किंवा जात प्रमाणपत्र. शासकीय सेवेत अथवा महाविद्यालयात राखीव जागांसाठी अर्ज करण्यासाठी अनेकदा जात प्रमाणपत्र द्यावे लागेल. हे प्रमाणपत्र काढण्यासाठी साधारण काय कागदपत्रे लागतील त्याची माहिती आवश्यक अनेकांना नसते.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
अनुसूचित, इतर मागासवर्गीय व इतर मागासवर्गीय जातींसाठी कागदपत्रांमध्ये थोडाफार फरक पडण्याची शक्यता आहे, पण सर्वसाधारणपणे खालील कागदपत्रे जात प्रमाणपत्रसाठी आवश्यक ठरतात…
> ओळखीचा पुरावा मतदार ओळखपत्र / पारपत्र (पासपोर्ट) / वाहनचालक दाखला / आर एस बी वाय कार्ड / आधार कार्ड /निमशासकीय ओळखपत्र / पॅन कार्ड
> पत्त्याचा पुरावा मतदार ओळखपत्र / पारपत्र (पासपोर्ट)/ वाहनचालक दाखला / आधार कार्ड / वीज देयक/ पाणीपट्टी पावती / ७/१२ आणि ८ अ चा उतारा / भाडेपावती / दूरध्वनी देयक / शिधापत्रिका / वीज देयक / मालमत्ता करपावती.
> जात प्रमाणपत्रासाठी शपथपत्र (प्रपत्र २)
नक्की वाचा >> नवनीत राणांची खासदारकी जाणार?; जात प्रमाणपत्र मुंबई हायकोर्टाकडून रद्द
स्वत: अथवा जवळच्या नातेवाईकांच्या जातीचा पुरावा म्हणून कोणते कागदपत्र ग्राह्य धरले जातात –
१. अर्जदार, अर्जदाराचे वडील अथवा आजोबांच्या प्राथमिक शाळा प्रवेश नोंदवहीचा उतारा, अर्जदार अथवा अर्जदाराच्या वडिलांचा शाळा सोडल्याचा दाखला.
२. अर्जदार, अर्जदाराचे वडील अथवा जवळच्या नातेवाईकाचा जन्म नोंदवहीचा उतारा.
३. अर्जदाराचे वडील अथवा जवळच्या नातेवाईकाच्या जात/समाजाचा उल्लेख असणारा शासकीय सेवा नोंदवहीचा उतारा.
४. सामाजिक न्याय विभागाने जारी केलेले जात प्रमाणित करणारे कागदपत्र.
५. अर्जदाराचे वडील अथवा जवळच्या नातेवाईकासाठी छाननी समितीने जारी केलेले वैधता प्रमाणपत्र.
६. ग्रामपंचायत नोंद अथवा महसूल नोंदीची प्रत.
७. जात अधिसूचित होण्याच्या तारखेपूर्वीच्या निवासाचे साधारण ठिकाण आणि जातीसंदर्भातील कागदोपत्री पुरावे.
८. सक्षम प्राधिकरणाने जारी केलेले अन्य संबंधित कागदोपत्री पुरावे.
नक्की वाचा >> समजून घ्या : करोना विषाणूची उत्पत्ती नक्की कुठे झाली?
> लागू असल्यास जोडावयाची अतिरिक्त कागदपत्रे.
> वडिलांच्या जातीचा पुरावा उपलब्ध नसल्यास नातेवाईकाचे जात प्रमाणपत्र आणि नातेवाईकासोबतच्या नात्याचा तपशील देणारे वंशावळीचे शपथपत्र (प्रपत्र३)
> विवाहित महिला असल्यास खाली दोन कागदपत्रे आवश्यक असतात :
१. विवाहापूर्वीच्या जातीचा पुरावा.
२. विवाहाचा पुरावा-विवाह नोंदणी प्रमाणपत्र आणि राजपत्रातील नाव बदलासंदर्भातील अधिसूचना. अर्जदाराने अन्य राज्य/जिल्ह्यमधून स्थलांतर केले असल्यास त्या राज्य/जिल्ह्यतील अर्जदाराच्या वडिलांच्या नावे जारी केलेले जात प्रमाणपत्र.
नक्की वाचा >> समजून घ्या : Long Covid म्हणजे काय आणि त्यावर कशी मात करता येते?
जात प्रमाणपत्र कुठे कामी येतं?
> स्पर्धा परिक्षांमध्ये वयासंदर्भातील सूट मिळवण्यासाठी
अनुसूचित, इतर मागासवर्गीय व इतर मागासवर्गीय जातींसाठी कागदपत्रांमध्ये थोडाफार फरक पडण्याची शक्यता आहे, पण सर्वसाधारणपणे खालील कागदपत्रे जात प्रमाणपत्रसाठी आवश्यक ठरतात…
> ओळखीचा पुरावा मतदार ओळखपत्र / पारपत्र (पासपोर्ट) / वाहनचालक दाखला / आर एस बी वाय कार्ड / आधार कार्ड /निमशासकीय ओळखपत्र / पॅन कार्ड
> पत्त्याचा पुरावा मतदार ओळखपत्र / पारपत्र (पासपोर्ट)/ वाहनचालक दाखला / आधार कार्ड / वीज देयक/ पाणीपट्टी पावती / ७/१२ आणि ८ अ चा उतारा / भाडेपावती / दूरध्वनी देयक / शिधापत्रिका / वीज देयक / मालमत्ता करपावती.
> जात प्रमाणपत्रासाठी शपथपत्र (प्रपत्र २)
नक्की वाचा >> नवनीत राणांची खासदारकी जाणार?; जात प्रमाणपत्र मुंबई हायकोर्टाकडून रद्द
स्वत: अथवा जवळच्या नातेवाईकांच्या जातीचा पुरावा म्हणून कोणते कागदपत्र ग्राह्य धरले जातात –
१. अर्जदार, अर्जदाराचे वडील अथवा आजोबांच्या प्राथमिक शाळा प्रवेश नोंदवहीचा उतारा, अर्जदार अथवा अर्जदाराच्या वडिलांचा शाळा सोडल्याचा दाखला.
२. अर्जदार, अर्जदाराचे वडील अथवा जवळच्या नातेवाईकाचा जन्म नोंदवहीचा उतारा.
३. अर्जदाराचे वडील अथवा जवळच्या नातेवाईकाच्या जात/समाजाचा उल्लेख असणारा शासकीय सेवा नोंदवहीचा उतारा.
४. सामाजिक न्याय विभागाने जारी केलेले जात प्रमाणित करणारे कागदपत्र.
५. अर्जदाराचे वडील अथवा जवळच्या नातेवाईकासाठी छाननी समितीने जारी केलेले वैधता प्रमाणपत्र.
६. ग्रामपंचायत नोंद अथवा महसूल नोंदीची प्रत.
७. जात अधिसूचित होण्याच्या तारखेपूर्वीच्या निवासाचे साधारण ठिकाण आणि जातीसंदर्भातील कागदोपत्री पुरावे.
८. सक्षम प्राधिकरणाने जारी केलेले अन्य संबंधित कागदोपत्री पुरावे.
नक्की वाचा >> समजून घ्या : करोना विषाणूची उत्पत्ती नक्की कुठे झाली?
> लागू असल्यास जोडावयाची अतिरिक्त कागदपत्रे.
> वडिलांच्या जातीचा पुरावा उपलब्ध नसल्यास नातेवाईकाचे जात प्रमाणपत्र आणि नातेवाईकासोबतच्या नात्याचा तपशील देणारे वंशावळीचे शपथपत्र (प्रपत्र३)
> विवाहित महिला असल्यास खाली दोन कागदपत्रे आवश्यक असतात :
१. विवाहापूर्वीच्या जातीचा पुरावा.
२. विवाहाचा पुरावा-विवाह नोंदणी प्रमाणपत्र आणि राजपत्रातील नाव बदलासंदर्भातील अधिसूचना. अर्जदाराने अन्य राज्य/जिल्ह्यमधून स्थलांतर केले असल्यास त्या राज्य/जिल्ह्यतील अर्जदाराच्या वडिलांच्या नावे जारी केलेले जात प्रमाणपत्र.
नक्की वाचा >> समजून घ्या : Long Covid म्हणजे काय आणि त्यावर कशी मात करता येते?
जात प्रमाणपत्र कुठे कामी येतं?
> स्पर्धा परिक्षांमध्ये वयासंदर्भातील सूट मिळवण्यासाठी
