10 of the rarest animals in the world: आपण सर्वांनीच कधीना कधी मुक्या प्राण्यांना जवळ घेऊन त्यांच्याशी मैत्री केली आहे. पण, जगात असेही काही प्राणी आहेत जे भयानक असून दिसायलाही विचित्र आहेत. तसंच यावरून पृथ्वीवर असलेल्या विविध जैवविविधतेचाही अंदाज आपल्याला येतो. काही प्राणी इतके दुर्मीळ आहेत की आता त्यांच्या काही प्रजातीच शिल्लक आहेत. त्यामुळे बहुतेकदा नामशेष होण्याच्या उंबरठ्यावर असलेले हे प्राणी घनदाट जंगलांमध्ये, एकाकी बेटांवर किंवा खोल महासागरांमध्ये लपलेले आहेत. जगातील अशा १० प्राण्यांबद्दल जाणून घेऊयात, जे पुढच्या पिढ्यांना फक्त फोटोत पाहायला मिळतील.
वाक्विटा (फोकोएना सायनस)
जगातील सर्वात दुर्मीळ सागरी सस्तन प्राणी, वाक्विटा हा मेक्सिकोतील कॅलिफोर्नियाच्या उत्तर आखातातील एक लहान प्राणी आहे. जंगलात या प्रजातीच्या २० पेक्षा कमी प्रजाती शिल्लक राहिल्याने, मासेमारीच्या जाळ्यात अपघाती अडकल्यामुळे वाक्विटा नामशेष होण्याच्या मार्गावर आहे.
हिरोला (बीट्रागस हंटरी)
हंटर्स हार्टबीस्ट म्हणूनही ओळखले जाणारे, हिरोला हे केनिया-सोमालिया सीमेवर आढळणारे एक अत्यंत धोक्यात आलेले काळवीट आहे. अंदाजे फक्त ५००-१,००० लोकसंख्या असलेल्या, अधिवासाचा नाश आणि शिकारीमुळे त्याचे अस्तित्व धोक्यात आले आहे.
रेड रिव्हर जायंट सॉफ्टशेल टर्टल (राफेटस स्विनहोई)
गोड्या पाण्यातील या कासवाची प्रजाती जगातील दुर्मीळ कासवांपैकी एक मानली जाते, ज्याच्या फक्त चार प्रजाती ज्ञात आहेत, त्या सर्व कैदेत आहेत.
ग्रेटर बांबू लेमर (प्रोलेमर सिमस)
मादागास्करचा मूळ रहिवासी असलेला हा अत्यंत धोक्यात आलेला लेमर जगण्यासाठी बांबूच्या जंगलांवर अवलंबून आहे. जंगलतोड आणि बेकायदा खाणकामामुळे अधिवास नष्ट झाल्यामुळे त्याची लोकसंख्या मोठ्या प्रमाणात कमी झाली आहे.
स्पून-बिल्ड सँडपायपर (कॅलिड्रिस पायग्मिया)
हा दुर्मीळ किनारी पक्षी ईशान्य रशियामध्ये प्रजनन करतो आणि आग्नेय आशियात स्थलांतर करतो. अधिवास नष्ट झाल्यामुळे आणि शिकारीमुळे, त्याची लोकसंख्या १,००० पेक्षा कमी झाली आहे.
नॉर्दर्न बाल्ड आयबिस (गेरोन्टिकस एरेमिटा)
एकेकाळी युरोप, मध्य पूर्व आणि उत्तर आफ्रिकेत पसरलेले, नॉर्दर्न बाल्ड आयबिसच्या आता जंगलात २०० पेक्षा कमी प्रजाती शिल्लक आहेत, याचे मुख्य कारण अधिवासाचा नाश आणि शिकार आहे.
हैनान गिब्बन (नोमास्कस हैनानस)
जगातील दुर्मीळ प्राणी, हैनान गिब्बन, फक्त चीनमधील हैनान बेटावर आढळतो. फक्त २३ प्राणी शिल्लक असल्याने, अधिवास नष्ट झाल्यामुळे जगणे अधिकाधिक कठीण झाले आहे
गूटी नीलम टारंटुला (पोइसिलोथेरिया मेटॅलिका)
भारत आणि श्रीलंकेतील मूळचा हा आकर्षक निळा टारंटुला जंगलतोड आणि बेकायदा पाळीव प्राण्यांच्या व्यापारामुळे मोठ्या प्रमाणात दुर्मीळ झाला आहे.
हिम बिबट्या (पँथेरा अनसिया)
इतर काही दुर्मीळ प्रजातींपेक्षा जास्त प्रसिद्ध असले तरी शिकार आणि अधिवास नष्ट झाल्यामुळे हा हिम बिबट्या अजूनही धोक्यात आहे. जंगलात त्याचे दर्शन दुर्मीळ आहे.
नेल्सनचा लहान कान असलेला श्रू (क्रिप्टोटिस नेल्सोनी)
मेक्सिकोमध्ये आढळणारा हा लहान सस्तन प्राणी वृक्षतोड आणि शेतीमुळे अधिवास नष्ट झाल्यामुळे त्रस्त झाला आहे.
या प्राण्यांचे भवितव्य सतत संवर्धन प्रयत्न, अधिवास संरक्षण आणि जागतिक जागरूकता यावर अवलंबून आहे. सरकार आणि स्वयंसेवी संस्था या प्रजाती कायमच्या नष्ट होण्यापासून रोखण्यासाठी एकत्र काम करत आहेत. काही प्रजातींमध्ये पुनर्प्राप्तीची चिन्हे दिसून आली आहेत, तर काही प्रजाती अजूनही अस्तित्वात आहेत, ज्यामुळे त्यांच्या अस्तित्वासाठी त्वरित पावले उचलणे महत्त्वाचे आहे.
जागरूकता निर्माण करून आणि संवर्धन उपक्रमांना पाठिंबा देऊन, आपण भविष्यातील पिढ्यांसाठी या दुर्मिळ प्राण्यांचे संरक्षण करण्यास मदत करू शकतो.
