तुमचं लोकेशन आता कोणीही ट्रॅक करणार नाही? ‘असा’ ब्लॉक करा तुमचा फोन

तुमचे लोकेशन शोधण्यासाठी फोन विविध सिग्नल वापरते, ज्यामध्ये सेल टॉवर पिंग्ज, वाय-फाय ॲक्सेस पॉइंट्स, ब्लूटूथ आणि जीपीएस यांचा समावेश आहे. कधीकधी तुमच्या फोनला उपयुक्त सेवा देण्यासाठी तुमचे लोकेशन माहीत असणे आवश्यक असते, जसे की उबर ड्रायव्हरला तुम्हाला कुठे घ्यायचे हे सांगणे. पण, बऱ्याच प्रकरणांमध्ये ॲप्सना तुमचे लोकेशन ट्रॅक करण्याचे कोणतेही चांगले कारण नसते, ज्याचा वापर ॲप्स आणि सेवा किंवा अगदी हॅकर्सद्वारेदेखील केला जाऊ शकतो.

“फिटनेस ट्रॅकिंगपासून ते नेव्हिगेशनपर्यंत, प्रत्येक लोकेशन पिंग (location ping ) आपल्या दिनचर्यांबद्दल आणि तुम्ही कुठे जात आहात याबद्दलचा तपशील उघड करू शकते, ही माहिती चुकीच्या हातात पडल्यास धोकादायक ठरू शकते. वापरकर्त्यांनी फक्त आवश्यकतेनुसार लोकेशन ट्रॅकिंग चालू करावे; जसे की नेव्हिगेशनदरम्यान, आपत्कालीन परिस्थिती किंवा विश्वासू संपर्कांसह अपडेट शेअर करणे आणि नंतर लगेच ते बंद करावे.”

तज्ज्ञांनी इशारा दिला आहे की, गर्भपात क्लिनिकला भेट देणाऱ्या लोकांचा मागोवा घेण्यासाठी लोकेशन डेटा वापरला जाऊ शकतो किंवा “एक असंतुष्ट कर्मचारी लोकेशन शेअरिंगचा वापर तुमचा पाठलाग करण्यासाठी करू शकतो किंवा त्रासदायक जोडीदार तुमच्यावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी तुम्हाला लोकेशन शेअरिंग करण्यास भाग पाडू शकतो.

लोकेशन ट्रॅकिंग कमीत कमी वापरले जाईल याची खात्री करण्यासाठी येथे काही टिप्स आहेत:(Here are some tips to make sure location tracking is kept to a minimum)

अ‍ॅप परवानग्या (App permissions)

परवानग्या तपासण्यासाठी तुमच्या फोनच्या कंट्रोल पॅनेलवर जा.

आयफोन वापरकर्ते गोपनीयता आणि सुरक्षा (Data & Privacy section) टॅबवर जाऊ शकतात आणि नंतर वैयक्तिक ॲप्ससाठी सेटिंग्ज तपासण्यासाठी लोकेशन सर्व्हिसेसवर (Location Services) जाऊ शकतात. सायबर सुरक्षा तज्ज्ञांच्या मते, ॲप्सना नेहमी बॅकग्राउंडमध्ये तुमचे लोकेशन वापरू देणे चांगले नाही. त्याऐवजी तुमचे लोकेशन वापरण्यापूर्वी ॲपला प्रथम विचारण्यास सांगा, ॲप सुरू असतानाच ते वापरा किंवा कधीही तुमचे लोकेशन वापरू देऊ नका.

तुम्ही लोकेशन सर्व्हिसेसमध्ये असताना तुम्हाला छोटे बाण दिसतील, जे कोणत्या ॲप्सनी तुमचे लोकेशन वापरले आहे हे दर्शवितात. जांभळा म्हणजे अलीकडेच वापरले आहे, तर राखाडी म्हणजे गेल्या २४ तासांमध्ये वापरले आहे.

हे अँड्रॉइड फोनसाठी थोडे वेगळे आहे, कारण विविध डिव्हाइस उत्पादकांकडून अनेक वेगवेगळ्या आवृत्त्या उपलब्ध आहेत. सर्वसाधारणपणे सेटिंग्जमध्ये जा आणि नंतर लोकेशन आयकॉनवर टॅप करा, जे तुम्हाला सर्व ॲप्ससाठी ते चालू किंवा बंद करू देते.

आयफोन गोपनीयता (iPhone privacy)

अ‍ॅपलकडे थर्ड पार्टी ट्रॅकिंग कमी करण्यासाठी इतर साधने आहेत, ज्यात लोकेशन माहिती समाविष्ट असू शकते. आयफोनच्या गोपनीयता आणि सुरक्षा सेटिंगमध्ये (Data & Privacy section) ट्रॅकिंग टॅब अंतर्गत, ॲप्सना ट्रॅक करण्याची विनंती करण्यास अनुमती द्या असे टॉगल आहे. हे बंद केल्याने कोणत्याही नवीन ॲपच्या विनंत्या स्वयंचलितपणे नाकारल्या जातील आणि त्यांना तुमच्या फोनच्या जाहिरात आयडिटेंडीफायरला (ad identifier) प्रवेश करण्यापासूनदेखील रोखते.

जाहिरात आयडी (Advertising ID)

गोपनीयतातज्ज्ञ तुमच्या गूगल किंवा ॲपल डिव्हाइसच्या इन-हाऊस जाहिरात ओळखकर्त्याला (Advertising identifier) ब्लॉक करण्याची शिफारस करतात, जे चांगल्या जाहिरातीच्या ग्राहकांना अधिक चांगल्या प्रकारे लक्ष्य करणासाठी बहुतेक डिव्हाइसेसवर थर्ड पार्टी ट्रॅकिंग वापरते.

आयफोनवर, गोपनीयता सेटिंगवर जा आणि नंतर Apple Advertising वर स्क्रोल करा आणि नंतर Personalized Ads बंद करा. नवीन अँड्रॉइड फोनवर गोपनीयता सेटिंगवर जा, नंतर Ads वर जा, जिथे तुम्ही जाहिरात आयडी हटवावर टॅप करू शकता.

पीन पॉईंट किंवा जनरल लोकेशन (Pinpoint or general)

तुम्ही अँड्रॉइड वापरत असलात तरी किंवा आयओएस, दोन्हीमध्ये वायरलेस सिग्नल आणि जायरोस्कोप, अ‍ॅक्सिलरोमीटर आणि बॅरोमीटरसारख्या ऑनबोर्ड सेन्सरमधील डेटा एकत्रित करून तुमचे लोकेशन अचूकपणे ओळखण्याची सेटिंग्ज आहेत. उदाहरणार्थ, तुम्ही एखाद्या इमारतीत जीपीएस सिग्नल ब्लॉक करत असाल तर फोनची स्थिती अंदाज लावण्यास हे मदत करते.

हे फंक्शन वापरण्याचे एक कारण म्हणजे तुम्ही ज्याला भेटत आहात, त्याला तुम्ही नेमके कुठे आहात हे दाखवणे. गूगल म्हणते की, त्याचे सिग्नल रँडम आहेत, म्हणून ते विशिष्ट व्यक्ती किंवा खात्याशी संबंधित असू शकत नाहीत. कोणत्याही परिस्थितीत तुम्हाला प्रत्येक ॲपला हे कळू नये असे वाटत असेल म्हणून तुम्ही तुमच्या फोनला फक्त त्याचे जनरल लोकेशन शेअर करण्यास सांगू शकता.

अँड्रॉइड फोनवर, सर्व ॲप्ससाठी लोकेशन ॲक्युरसी सेटिंग बंद करा. आयफोनवर, वैयक्तिक ॲप्ससाठी ते चालू किंवा बंद करा.

तुमचे गूगल अकाउंट (Your Google account)

तुमच्या डिव्हाइससाठी ॲप परवानग्यांसह तुमचे गूगल अकाउंट तपासणेदेखील चांगली कल्पना आहे. २०१८ मध्ये असोसिएटेड प्रेसने दिलेल्या बातमीनुसार, कंपनीने लोकांचा लोकेशन डेटा ट्रॅक करणे सुरू ठेवल्याने, कंपनीने “लोकेशन हिस्ट्री” नावाचे फीचर बंद करून अशा ट्रॅकिंगचा पर्याय निवडल्यानंतरही गूगलला लोकेशन ट्रॅकिंग पद्धतींबद्दल अधिक पारदर्शक रहावे लागले.

myaccount.google.com वर जा आणि नंतर डेटा आणि गोपनीयता (Data & Privacy section) विभागात जा, जिथे तुम्हाला लोकेशन हिस्ट्री कंट्रोल्स आढळतील. अलीकडील बदलांनुसार, इतिहास तीन महिन्यांनंतर हटवला जाईल, जरी तुम्ही ती डीफॉल्ट सेटिंग बदलू शकता.

ब्राउझर (Browser)

सफारी किंवा क्रोमसारखे लोकप्रिय स्मार्टफोन वेब ब्राउझर तुमचे लोकेशन शेअर करू शकतात, म्हणून डकडकगो (DuckDuckGo,), फायरफॉक्स फोकस किंवा इकोसियासारखे ब्राउझर वापरून पाहा, जे तुमच्याबद्दल माहिती साठवत नाहीत.

जर गोपनीयतेवर लक्ष केंद्रित करणाऱ्या ब्राउझरला तुमच्या आयपी ॲड्रेसद्वारे तुमचे लोकेशन ॲक्सेस करायचे असेल, तर ते प्रथम विचारतील. हे तुम्हाला तुमच्या कुकीज आणि इतर वेब ब्राउझिंग डेटा सहजपणे हटवू देईल.

फाईंड माय डिव्हाइस (Find my device)

हरवलेली डिव्हाइस पुन्हा मिळवण्यासाठी ॲपलच्या फाईंड माय किंवा गूगलच्या फाईंड माय डिव्हाइस वैशिष्ट्यांसह फोन किंवा टॅब्लेटदेखील ट्रॅक केले जाऊ शकतात. जर तुम्हाला वाटत असेल की, “कोणीतरी तुमच्या ॲपल किंवा गूगल खात्यात प्रवेश मिळवला आहे, तर तुम्ही हे वैशिष्ट्य बंद करू शकता.

सिग्नल ब्लॉक करा (Block the signal)

काही सायबरसुरक्षा वेबसाइट एअरप्लेन मोड वापरण्याची शिफारस करतात, परंतु ते नेहमीच सर्व सिग्नल बंद करत नाही, म्हणून तुम्ही त्यावर अवलंबून राहू नये.

सिग्नल-ब्लॉकिंग फॅराडे पाउच (signal-blocking Faraday pouch) हा एक चांगला पर्याय असेल. फॅराडे पाउच ही एक खास बॅग आहे, जी सेल्युलर आणि जीपीएस सिग्नल ब्लॉक करते, ज्यामुळे तुमचा फोन किंवा डिव्हाइस ट्रॅक किंवा हॅक होण्यापासून रोखले जाते; परंतु तो खरोखर सर्व सिग्नल जॅम करत आहे याची खात्री करण्यासाठी त्याची चाचणी नक्की करा.

ट्रेड ऑफ (Tradeoffs)

स्मार्टफोन्स आणि स्मार्टवॉचसारख्या इतर उपकरणांसाठी आपले लोकेशन ट्रॅक करण्याचे इतके संभाव्य मार्ग आहेत की, “संपूर्ण चेकलिस्ट प्रदान करणे कठीण आहे.