डिजिटल युगाकडे वाटचाल करीत भारताने एक नवी क्रांती आणली आहे. विशेषत: जेव्हा आपण डिजिटल पेमेंटबद्दल चर्चा करतो तेव्हा आपणाला लोकांनी या नव्या डिजिटलप्रणालीचा वापर करणं स्वीकारल्याचं पाहायला मिळतं. सध्या संपूर्ण जगभरात जास्तीत जास्त डिजिटल पेमेंट पद्धतीचा वापर करणाऱ्या लोकांमध्ये भारतीयांचं मोठं योगदान असल्याचे म्हटले जाते.

पण या डिजिटल क्रांतीमध्ये इंजिनीअर्सचे खूप मोठे योगदान आहे. कारण त्यांनी अशी काही अ‍ॅप्स तयार केली आहेत, ज्यामुळे डिजिटल पेमेंट करणे खूप सोपे झाले. यापैकी एक अ‍ॅप म्हणजे QR कोड. क्यूआर कोड स्कॅन करून तुम्ही हवे तेवढे पैसे एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी पाठवू शकतात. या अ‍ॅपच्या माध्यमातून दररोज लाखो लोक पैशाचा व्यवहार करतात. भाजीवाल्यापासून ते पेट्रोलपंप आणि मोठमोठ्या मॉलमध्ये लोक QR कोडद्वारे पैसे भरतात. पण हा QR कोड नेमका आहे तरी काय आणि तो कसे काम करतो याबाबत जाणून घेण्याचा प्रयत्न तुम्ही कधी केला आहे का? नसेल तर आज आम्ही तुम्हाला याबाबतची माहिती सांगणार आहोत.

आणखी वाचा
Is blackcurrant and chia seed water really beneficial for health Get expert advice l काळ्या मनुक्यांचे आणि चिया सीड्सचे पाणी आरोग्यासाठी खरंच फायदेशीर आहे का? जाणून घ्या तज्ज्ञांचा सल्ला
काळ्या मनुक्यांचे आणि चिया सीड्सचे पाणी आरोग्यासाठी खरंच फायदेशीर आहे का? जाणून घ्या तज्ज्ञांचा सल्ला
8th September Rashi Bhavishya & Marathi Panchang
८ सप्टेंबर पंचाग: मेष, कुंभसह ‘या’ पाच राशींच नशीब बदलणार इंद्र योग; सुखाच्या सरी बरसणार तर कोणाचे कष्ट वाढणार; वाचा तुमचे भविष्य
Nisargalipi Fascinating World of Aquatic Plants
निसर्गलिपी : पाणवनस्पतींची मोहक दुनिया
how to make Chana Koliwada Recipe in Marathi
Chana Koliwada : कुरकुरीत ‘चना कोळीवाडा’ कसा बनवायचा माहिती आहे का? मग ‘ही’ सोपी रेसिपी लगेच लिहून घ्या…
BSA Star Gold 650
BSA Star Gold 650 : नव्या रेट्रो मोटारसायकलची वैशिष्ट्ये आहेत खास, जाणून घ्या काय आहे किंमत?
Makhana Chivda recipes
उपवासाच्या दिवशी फक्त ५ मिनिटांत झटपट बनवा मखाण्याचा चिवडा; पटकन नोट करा साहित्य आणि कृती
Loksatta samorchya bakavarun Securities and Exchange Board of India Business Investors
समोरच्या बाकावरून: गोष्टी दिसतात, तशा नसतात!
Onion Mahabank is not viable even easier viable storage of onion is possible
कांदा महाबँक व्यवहार्य नाही, त्यापेक्षा ‘हे’ व्यवहार्य पर्याय स्वीकारावेत

हेही वाचा- लॅपटॉपवर सतत काम केल्यावर डोळ्यांवर काय होतो परिणाम? ‘या’ उपाययोजना करून डोळ्यांच्या समस्येवर करा मात

QR कोड म्हणजे काय?

क्यूआर कोडचा फुलफॉर्म आहे ‘क्विक रिस्पॉन्स कोड’ ( Quick Response Code). हा मशीन रीडेबल लेबल्ससारखा असतो, जे संगणकाला इतर कोणत्याही मजकुरापेक्षा लवकर आणि सहज समजते. आजकाल सर्व अनेक ठिकाणी QR कोड वापरले जातात. विशेषतः प्रॉडक्ट ट्रॅक करण्यासाठी त्याचा वापर मोठ्या प्रमाणात केला जातो. तसेच जाहिराती, बिलबोर्ड आणि बिझनेस विंडोमध्येही या कोडचा वापर मोठ्या प्रमाणात केल्याचे पाहायला मिळते. सर्वात महत्त्वाची बाब म्हणजे 2D बारकोड हा जगातील सर्वाधिक वापरला जाणारा कोड ठरला आहे. कधीकधी याचा वापर प्रॉडक्टचा डेटा स्टोअर करण्यासाठी केला जातो. परंतु QR कोड डेटा स्टोअर करण्यासाठी एन्कोडिंग मोडचा वापर केला जातो.

कसे काम करतो QR कोड ?

बारकोड ज्या प्रकारे काम करतो त्याच प्रकारे QR कोडदेखील काम करतो. परंतु ते दिसायला एकमेकांपेक्षा थोडे वेगळे असतात. QR कोडमध्ये बारकोडसारख्या रेषा नसतात तर यामध्ये अनेक डॉट्स असतात. QR कोड दोन प्रकारचे असतात, पहिला स्टॅटिक QR कोड आणि दुसरा डायनॅमिक QR कोड. स्टॅटिक क्यूआर कोड स्थिर असतो, म्हणजेच एकदा तो जनरेट केला तर तो पुन्हा बदलता येत नाही. तर दुसरा, डायनॅमिक क्यूआर कोड गतिशील असतो, म्हणजेच त्यामधील माहिती पुनःपुन्हा अपडेट करता येऊ शकते.