भारतीय ऑटोमोबाइलची बाजारपेठ ही केवळ नव्या गाडय़ांवरच अवलंबून नसून यातील बराच मोठा वाटा जुन्या किंवा वापरलेल्या गाडय़ांचाही आहे. पाश्चात्त्य देशांमध्ये तर युज्ड कार्सची आर्थिक उलाढाल खूप मोठी आहे. दाराबाहेर नवीन कोरी करकरीत चार चाकी हवी, ही भारतीयांची धारणा हळूहळू बदलत आता दाराबाहेर जुनी का होई ना, पण गाडी हवी, इथपर्यंत पोहोचली आहे. पण जुन्या गाडय़ा घेताना काही गोष्टींची काळजी घेणं खूप महत्त्वाचं ठरतं..
आपल्या दारात नवीन कोरी करकरीत फियाट किंवा मारुती-८०० उभी राहावी, यासाठी एके काळी उच्चभ्रूच नाही, तर उच्च मध्यमवर्गही धडपडत होता. त्यांना कोणी तरी वापरलेली नाही, तर स्वत:ची नवीनच गाडी हवी होती. पण या नव्या गाडय़ा जुन्या होत गेल्या, कनिष्ठ मध्यमवर्गीयांच्या हातातही बऱ्यापैकी पैसा खुळखुळू लागला आणि आधी कोणी तरी वापरलेल्या, पण सुस्थितीत असलेल्या गाडय़ा एखाद्या बैठय़ा घरासमोर दिसायला लागल्या. पाश्चात्त्य देशांमध्ये अगदी सर्रास दिसणारी युज्ड कार संस्कृती आपल्याकडेही फोफावायला सुरुवात झाली.
सध्या तर या युज्ड कार संस्कृतीचा प्रसार प्रचंड प्रमाणात झाला आहे. इतका की, एखाद्या कारच्या शोरूममध्येच आता युज्ड कार्स घेण्यात रस असलेल्या ग्राहकांसाठी वेगळा कक्ष असतो. या गाडय़ा घेण्यासाठी बँकाही जास्त व्याजदराने कर्ज देऊ लागल्या आहेत. जसजसा युज्ड कारचा बोलबाला होऊ लागला आहे, तसतशी युज्ड कार घेताना नेमकी कोणती काळजी घ्यावी, याबाबत ग्राहकांच्या मनात अनेक प्रश्न उपस्थित होत आहेत. ही काळजी घेणं अत्यावश्यक आहेच. कारण वापरलेल्या असल्या, तरी या गाडय़ांच्या किमती ८० हजारांपासून पाच-आठ लाखांपर्यंत असू शकतात. तसंच या गाडय़ा वापरलेल्या असल्याने त्यांचं आयुर्मान आधीच कमी झालं असतं. पण खालील काळजी घेऊन ग्राहक सर्रास गाडी घेऊ शकतात.
युज्ड कार घेण्याआधी-
अशी गाडी घेण्याआधी काही गोष्टींचा विचार करणं अत्यावश्यक आहे. यात तुमचं बजेट, तुमची गरज आणि गाडीचं मायलेज यांचा विचार होणं गरजेचं आहे. गाडी घेण्याआधी तुमचं बजेट निश्चित होणं गरजेचं आहे. 
गाडी घेताना-
गाडी घेण्याआधी त्या गाडीची चाचणी घेऊन बघा. त्याशिवाय गाडी घेताना सर्व कायदेशीर कागदपत्रं व्यवस्थित तपासून घ्या. गाडी तुमच्या नावावर नोंदवली गेली आहे, परिवहन कार्यालयातील सर्व कामं झाली आहेत, याची खात्री करून घ्यायला हवी. तसंच गाडी घेताना थोडी घासाघीस होणं स्वाभाविक आहे. तुमच्या
कोणत्या वापरलेल्या गाडय़ांना मागणी?
गेल्या काही वर्षांत वापरलेल्या गाडय़ांच्या मागणीत प्रचंड वाढ झाली आहे. या गाडय़ांमध्ये प्रामुख्याने ह्य़ुंदाई, मारुती आणि टाटा या कंपन्यांच्या गाडय़ांची संख्या जास्त आहे. त्यातही ह्य़ुंदाई सेंट्रो, अ‍ॅसेंट या गाडय़ांची चलती आहे. त्याशिवाय मारुती सुझुकी कंपनीच्या एसएक्स-४ पासून स्विफ्ट डिझायर अशा गाडय़ा वापरलेल्या गाडय़ांच्या बाजारात चांगल्या दरांत विकल्या जातात. तसंच अनेक ठिकाणी ह्य़ुंदाई आय-१०, 
गाडीची माहिती आणि निवड
बजेट आणि गरजा निश्चित झाल्या की, आपल्याला हवी ती गाडी निवडणं, ही कठीण बाब नाही. हे काम ऑनलाइन संकेतस्थळांनी आणखीनच सोप्पं करून ठेवलं आहे. तरीही तुमच्यासाठी ते थोडंसं कठीण आहेच. कारण गाडीची नेमकी काय माहिती घ्यायची आणि कशी घ्यायची, हे कळणं थोडं अवघड असतं. गाडीची निवड करताना विविध संकेतस्थळांना भेटी द्या. तुम्हाला आवडलेल्या आणि तुमच्या बजेटमध्ये असलेल्या निवडक आठ ते दहा गाडय़ांची यादी करा. संकेतस्थळावर दिलेली त्या गाडय़ांची सर्व माहिती नीट वाचा. फोटोही बारकाईने पाहा. तुम्ही निवडलेल्या गाडय़ांची परीक्षणंही नजरेखालून घालण्यास हरकत नाही. त्यामुळे तुम्हाला गाडीच्या अनेक बाबींची माहिती मिळू शकते. तसेच सद्यस्थितीत असलेली गाडी नेमकी विकत घेण्याजोगी आहे की नाही, याचीही तुलना तुम्ही करू शकता. पण एकच गाडी पाहून ती निवडण्याची घाई करू नका. त्यासाठी आठ ते दहा गाडय़ा नजरेखालून घालणं केव्हाही चांगलं आहे.
विक्रेता शोधा!
पूर्वी नातलगांपैकी एखादा गाडी विकायला काढत असेल, तर पटकन त्याला गिऱ्हाईक मिळत असे. गाडी विकणारा आणि विकत घेणारा, दोघेही एकमेकांच्या परिचयाचे असल्याने फार कष्ट पडत नव्हते. पण आता तुम्हाला युज्ड कार घ्यायची असेल, तर इंटरनेटसारखा दुसरा पर्याय नाही. त्याचबरोबर मारुती सुझुकी, ह्य़ुंदाई यांसारख्या कंपन्यांनी स्वत:च्या युज्ड कार शाखाही काढल्या आहेत. तुम्ही या कंपन्यांच्या शोरूममध्ये जाऊन त्या कक्षाकडून अशा गाडय़ांची माहिती आणि गाडय़ाही घेऊ शकता. त्याचप्रमाणे सध्या अशा जुन्या गाडय़ा विकण्यासाठी मदत करणारी अनेक संकेतस्थळे आहेत. या संकेतस्थळांवर तुमच्या शहरातील गाडी विकण्यास उत्सुक असलेल्या लोकांची माहिती मिळू शकते. तसेच काही वर्तमानपत्रांतील जाहिरातींवरूनही तुम्ही अशा जुन्या गाडय़ा शोधू शकता.
गाडीची कुंडली!
वापरलेली गाडी घेण्याआधी त्या गाडीची कुंडली, म्हणजेच इतिहास जाणून घेणं गरजेचं आहे. त्यात काही घटकांची तपासणी अत्यावश्यक आहे. यात गाडी किती अंतर धावली आहे, हे तपासून बघाच. साधारणपणे पेट्रोलवर धावणारी गाडी वर्षांला १२ हजार किलोमीटर धावते. तर डिझेलवर चालणाऱ्या गाडीचं प्रमाण हे 
रॉनी टायरवाला
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
