सध्या मराठा आरक्षणाच्या निमित्ताने एकूणच विविध धर्मांमधील मागासलेपण आणि जातीव्यवस्था यांची चर्चा नव्याने संपूर्ण देशभरात सुरू झाली आहे. जातिव्यवस्थेसाठी भारताचे नाव नेहमीच घेतले जाते. त्यातही हिंदू धर्मातील जातीव्यवस्था आणि संलग्न विषय नेहमीच चर्चेत असतात. परंतु एकूणच भारतीय समाजाच्या खोलवर परीक्षणानंतर भारतात प्रत्येक धर्मात जातव्यवस्था आहे हे लक्षात येते, याला मुस्लीम धर्मही अपवाद नाही. प्रारंभिक कालखंडात मुस्लीम समाजाच्या इतिहासात, एखाद्या व्यक्तीचा दर्जा ठरवण्याच्या दृष्टिकोनातून जातीने महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. विशेष म्हणजे मुस्लीम समाज हा तीन प्रमुख जातींमध्ये विभागाला गेला आहे. याशिवाय भारतातील प्रांतिक भेदानुसार मुस्लीम समाजात वेगवेगळ्या जाती आढळतात, असे असले तरी त्या एकाही जातीचा समावेश अनुसूचित जाती-जमातींमध्ये होत नाही. किंबहुना सामाजिकदृष्ट्या त्या जाती मागास असल्या तरी त्यांना भारतातील इतर जातींना जे आरक्षण मिळते, ते त्यांना मिळत नाही. त्याच पार्श्वभूमीवर मुस्लिमांमध्ये जात व्यवस्था कशी आहे आणि त्यांना आरक्षण का मिळत नाही हे जाणून घेणे समयोचित ठरणारे आहे.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
