प्राचीन भारतीय इतिहासाचे व्यापक दर्शन घडविणारी संस्कृती म्हणजे सिंधू संस्कृती. ही संस्कृती हडप्पा, सरस्वती या नावांनीदेखील ओळखली जाते. भारत आणि पाकिस्तान अशी फाळणी झाल्यानंतर या संस्कृतीचे आद्य पुरावे देणारी हडप्पा आणि मोहेंजोदारो हीप्राचीन स्थळे पाकिस्तानमध्ये गेली. या स्थळांचा शोध १९२१-२२ साली ब्रिटिशकालीन भारतात लागला होता. हडप्पा आणि मोहेंजोदारो या दोन्ही स्थळांची गणना युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळांमध्ये होते. आज पुन्हा एकदा यातील मोहेंजोदारो हे नाव चर्चेत आले आहे. तब्बल ९३ वर्षांनी या स्थळावरील एका स्तूपातून तांब्याच्या नाण्यांनी भरलेले भांडे सापडले. मोहेंजोदारो या नावाचा अर्थ ‘मृतांचा डोंगर’ असे आहे. हे प्राचीन सिंधू संस्कृतीचे शहर असून, हे शहर इसवी सन पूर्व २६०० ते १९०० या कालखंडात विकसित झाले होते. मोहेंजोदारो या विशाल शहराचे अवशेष सिंधू खोऱ्यात आहेत. मोहेंजोदारो ही दक्षिण आशियातील महत्त्वाची नगर रचना मानली जाते. हे शहर आपल्या तटबंदीसाठी प्रसिद्ध आहे. या ५००० वर्षे जुन्या शहरातून तांब्याच्या नाण्यांनी भरलेल्या भांड्याच्या शोधाचे मूल्यमापन तज्ज्ञांनी ‘९३ वर्षांनंतर उघडकीस आलेली महत्त्वपूर्ण कलाकृती’ म्हणून केला आहे. मूलतः हे भांडे या शहरात असलेल्या पुरातन स्तूपाच्या अवषेशातून सापडले आहे.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
