समजून घ्या : ‘कोव्हॅक्सिन’, ‘कोव्हिशिल्ड’ कोणी घेऊ नये?, लस घेतल्यानंतर साइड इफेक्ट दिसल्यास काय करावं?

सरकारने ‘कोव्हिशिल्ड’ आणि ‘कोव्हॅक्सिन’ दोन्ही लसी या सुरक्षित असल्याचे म्हटले आहे. मात्र या दोन्ही लसींचे काही सर्वसामान्य साईड इफेक्ट असल्याचेही सांगण्यात येत आहे. या दोन्ही कंपन्यांनी आपल्या अधिकृत वेबसाईटवर लस घेतल्यानंतर काय साईड इफेक्ट दिसून येतात यासंदर्भात फॅक्ट शीट म्हणजेच माहितीपत्रक शेअर केलं आहे.

आणखी वाचा

दररोज एक कप लिंबू-लवंगयुक्त चहाचे सेवन करा अन् शरीरातील ‘हे’ बदल पाहा; तुम्हीही आश्चर्यचकित व्हाल

Malasian Airlines: बेपत्ता MH370 चा शोध; पुण्यातील प्रल्हाद…

यकृत निरोगी ठेवायचं? यकृताच्या आरोग्याची चिंता सतावतेय? ‘ही’ फळे खा अन् टेन्शन विसरा!

नाशिक : पेठ रस्त्यावरील अपघातात दोन जणांचा मृत्यू

“औषध घेताना गोळी घशात अडकली अन् माझा श्वास…..”; झीनत अमानने सांगितला भयावह किस्सा; तुमच्याबरोबर असे घडले, तर काय करावे?

पिंपरी : गुइलेन बॅरे सिंड्रोमची लागण झालेल्या महिलेचा न्यूमोनियामुळे मृत्यू

हाता-पायाला मुंग्या, अशक्तपणा… पुण्यात नव्या व्हायरसची एन्ट्री! काय आहे हा दुर्मीळ आजार? डॉक्टरांनी दिली माहिती…

पुणे : ‘हिपॅटायटिस बी’ची लस मिळेना! खासगी रुग्णालये, वैद्यकीय महाविद्यालयांना सर्वाधिक समस्या

‘कोव्हॅक्सिन’ कोणी घेऊ नये?

> ज्या लोकांना एलर्जी, ताप, रक्ताशी संबंधित आजार असणाऱ्यांनी किंवा रक्तची घनता कमी (पातळ रक्त) असणाऱ्यांनी ‘कोव्हॅक्सिन’ घेऊ नये.
> रोगप्रतिकारशक्तीवर प्रभाव टाकणारी कोणतीही औषधं सुरु असणाऱ्या व्यक्तींनी ही लस घेऊ नये.
> गरोदर महिलांनी, स्तनपान करणाऱ्या महिलांनी किंवा नुकतीच इतर कोणतीही लस घेतलेल्या माहिलेने किंवा कोणत्याही व्यक्तीने ही लस घेऊ नये असा सल्ला देण्यात आलाय.
> लसीकरण केंद्रावर ज्यांच्या देखरेखीखाली लसीकरण केलं जात आहे त्या आरोग्य अधिकाऱ्यांनी केलेल्या पडताळणीनंतर त्यांनी लस घेऊ नये असं सांगितल्यास लस घेणे टाळावे.

‘कोव्हॅक्सिन’चे साइड इफेक्ट काय आहेत?

> ‘कोव्हॅक्सिन’चे सौम्य साइड इफेक्ट दिसून येतात. यामध्ये लसीचे इंजेक्शन दिलेल्या ठिकाणी दुखणं, सूज येणं, लाल रंगाचा डाग पडणं, दंड ठणकणे, इंजेक्शन लावण्यात आलेला हात अशक्त होणं, अंगदुखी, डोकेदुखी, ताप, अस्वस्थ वाटणं, अशक्तपणा, उलट्या होणं अशी लक्षणं दिसून येतात.
> लस घेतल्याने एखाद्या व्यक्तीवर गंभीर प्रकारचे दुष्परिणाम दिसून येण्याची शक्यता कमी असल्याचे कंपनीने स्पष्ट केलं आहे. गंभीर परिणांमध्ये श्वास घेण्यास तार्स होणे, चेहरा सुजणे, हृदयाची धडधड वाढणे, अंगदुखी, चक्कर येणे आणि अशक्तपणा अशी लक्षणं दिसू शकतात.

‘कोव्हिशिल्ड’ कोणी घेऊ नये?

> सीरम इन्स्टिटयूट ऑफ इंडियाने शेअर केलेल्या फॅक्टशीटमध्ये ज्या व्यक्तींना कोणत्याही औषधाने, अन्नपदार्थामुळे किंंवा लसीमुळे एलर्जीचा गंभीर (एनाफिलेक्सिसचा) त्रास होतो त्यांनी लस घेऊ नये असं म्हटलं आहे.
> ज्यांना वारंवार ताप येते किंवा ज्यांच्या रक्तामध्ये ताप उतरलेला असतो किंवा रक्त पातळ असण्याची समस्या असणाऱ्या ‘कोव्हिशिल्ड’ घेणं टाळावं.
> इम्यूनोकॉम्प्रमाइज लोकांनी म्हणजेच रोगप्रतिकारशक्तीवर परिणाम होणारी औषधं घेणाऱ्यांनाही ‘कोव्हिशिल्ड’ घेऊ नये.
> जी महिला गरोदर आहे किंवा गरोदर होण्यासंदर्भातील विचार करत आहेत त्यांची लस घेऊ नये.
> गरोदर महिलांनी, स्तनपान करणाऱ्या महिलांनी ‘कोव्हिशिल्ड’चा डोस घेऊ नये
> ज्या लोकांनी आधीच करोनाची दुसरी लस घेतली आहे त्यांनी ‘कोव्हिशिल्ड’ घेऊ नये
> ज्या व्यक्तींना ‘कोव्हिशिल्ड’च्या पहिल्या डोसमुळे एलर्जीचा त्रास झाला होता त्यांनी पुढचा डोस घेऊ नये. यासंदर्भातील माहिती केंद्रावरील आरोग्य अधिकाऱ्यांना द्यावी

‘कोव्हिशिल्ड’चे साइड इफेक्ट काय आहेत?

> ‘कोव्हिशिल्ड’च्या सर्वसामान्य साइड इफेक्ट्समध्ये अंगदुखी, ताप, लस घेतलेल्या ठिकाणी सुजणे, खाज येणे, त्वचा लाल पडणे या लक्षणांचा समावेश आहे.
> सामान्यपणे लस घेणाऱ्यांना अशक्तपणा, थकवा जाणवतो. थंडी वाजणे, ताप येणे, डोकेदुखी, आजारी असल्यासारखं वाटणं, सांधेदुखी किंवा स्नायू दुखणे यासारखा त्रास होऊ शकतो.
> इंजेक्शन घेतलेल्या ठिकाणी गाठ आल्याप्रमाणे सूजणे, ताप, उलट्या, फ्लूसारखी लक्षणंही काहीजणांना दिसू शकतात.
> फ्लू सारख्या लक्षणांमध्ये ताप येणे, घशात खवखवणे, वाहते नाक, खोकला, थंडी यासारखी लक्षणं जाणवतात.
> अगदीच गंभीर साइड इफेक्टमध्ये चक्कर येणे, कमी भूम लागणे, पोटात दुखणे, जास्त घाम येणे, सतत खाज येणे अशी लक्षणं दिसतात.

साइड इफेक्ट दिसल्यास काय कराल

‘सेंटर फॉर डिसीज कंट्रोल अ‍ॅण्ड प्रव्हेंन्शन’ने दिलेल्या माहितीनुसार जर अंगदुखी किंवा अस्वस्थ वाटत असेल तर संबंधित व्यक्तीने त्यांच्या कौटुंबिक डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. ओव्हर द काऊण्टर औषधे घेण्यासंदर्भात म्हणजेच इबुप्रोफेन, अ‍ॅस्पिरिन, अ‍ॅण्टीथिस्टेमाइस किंवा एसिटामिनोफेनसारख्या कोणत्याही पेन किलर घेण्याआधी डॉक्टरांचा सल्ला जरुर घ्यावा. तुम्ही डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार या गोळ्या घ्याव्यात की नाही याबद्दलचा निर्णय घेऊ शकता. लस घेण्याआधीच अशाप्रकारच्या गोळ्या घेऊ नये कारण यामुळे गंभीर स्वरुपाचे साइड इफेक्ट होऊ शकतात.