उत्तर प्रदेश विधानसभा निवडणुकीचे निकाल १० मार्चला लागणार आहेत. मात्र त्याआधी, सोमवारी झालेल्या एग्झिट पोलवर नजर टाकली, तर उत्तर प्रदेशात भाजपा आणि सपा यांच्यात कोणतीही स्पर्धा नसल्याचे स्पष्ट झाले आहे. भाजपाच्या दुहेरी इंजिनाच्या वेगासमोर ना सपाची राजकीय आघाडी, ना कुठल्याही लोकप्रतिनिधींची आश्वासने उपयोगी पडल्याचे दिसत आहे. इंडिया टुडे-एक्सेस माय इंडिया एग्झिट पोलनुसार, योगी सरकार स्पष्ट बहुमताने राज्यात पुन्हा सत्तेत येताना दिसत आहे. अशाप्रकारे मोदी-योगी जोडीच्या जादूसह पाच घटकांनी विरोधकांचे संपूर्ण राजकीय समीकरणच उद्ध्वस्त केले आहे.
इंडिया टुडे-एक्सेस माय इंडिया एग्झिट पोल उत्तर प्रदेशमध्ये योगी सरकारचे पुनरागमन दर्शविते. भाजपाला २८८ ते ३२६ जागा मिळण्याचा अंदाज आहे. त्याचवेळी अखिलेश यादव यांच्या सपाला ७१ ते १०१ जागा मिळण्याची शक्यता आहे. राज्यातून बसपा आणि काँग्रेसचा हद्दपार झालेली दिसत आहे. दोन्ही पक्ष दोन अंकी आकडाही गाठताना दिसत नाहीत. एक्झिट पोलचे आकडे १० मार्च रोजी निवडणुकीच्या निकालात रूपांतरित केले तर भाजपा राज्यात अनेक राजकीय इतिहास घडवेल. भाजपाला मिळणारे दोनतृतीयांश बहुमताचे कोणते घटक होते?
कायदा आणि सुव्यवस्था
उत्तर प्रदेशच्या एग्झिट पोलनंतर प्रश्न उपस्थित केले जात आहेत की लोकांनी कोणत्या मुद्द्यावर मतदान केले. याचे उत्तर आहे उत्तर प्रदेशची कायदा आणि सुव्यवस्था. मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथपासून अमित शाह आणि पंतप्रधान मोदींपर्यंत, निवडणूक प्रचारात ते उत्तर प्रदेशच्या कायदा आणि सुव्यवस्थेचा उल्लेख करताना दिसले. योगींच्या काळात माफिया आणि गुन्हेगारांना घराघरात पोहोचवणारा बुलडोझर हा प्रतीक म्हणून वापरला गेला. योगी आदित्यनाथ संपूर्ण प्रचारादरम्यान कायद्याचे राज्य आमचे प्राधान्य, सर्वांची सुरक्षा, सर्वांची सुरक्षा, परंतु कोणाचेही तुष्टीकरण नाही असे म्हणताना दिसले. योगी सरकारच्या पाच वर्षांच्या कार्यकाळात राज्यात कायद्याचे राज्य असल्याचा विश्वास जनतेमध्ये निर्माण झाला आहे.
उत्तर प्रदेशमध्ये विकास
योगी सरकारच्या काळात भाजपाने पाच वर्षात केलेल्या विकासकामांचा जोरदार प्रचार केला होता, ज्याचे एग्झिट पोलनुसार निवडणूक निकालातही बदल होताना दिसत आहेत. इंडिया टुडे-एक्सेस माय इंडियाच्या एग्झिट पोलनुसार, उत्तर प्रदेशमध्ये राज्याच्या विकासाच्या नावाखाली २७ टक्के लोकांनी भाजपाला मतदान केले आहे. मोदी-योगी यांच्या डबल इंजिन सरकारने राज्यात विकासाला गती दिली आहे. संपूर्ण निवडणूक प्रचारात भाजपा नेते डबल इंजिन सरकारच्या नावाने मते मागताना दिसत होते.
मोफत रेशन आणि योजना
उत्तर प्रदेश निवडणुकीत मोदी-योगी सरकारच्या मोफत रेशन आणि इतर योजनांचे लाभार्थी भाजपासाठी राजकीयदृष्ट्या महत्त्वाचे ठरले आहेत. मोदी-योगी सरकारच्या करोना काळापासून आतापर्यंत गरीब लोकांना मोफत अन्नधान्य वाटप करण्यात आले, ते खूप यशस्वी झाले. उत्तर प्रदेशच्या निवडणुकीत मोफत धान्य घेणारा हा लाभार्थी वर्ग सर्वाधिक गप्प होता. प्रधानमंत्री आवास योजनेंतर्गत गरीबांना घरे बांधण्यासाठी अडीच लाख रुपये दिले आहेत, ज्यांची संख्या उत्तर प्रदेशमध्येही लक्षणीय आहे.
सरकारी योजनेचे लाभार्थी मतदार हे भाजपसाठी राजकीय जीवदान ठरले आहेत. एग्झिट पोलनुसार ११ टक्के लोकांनी मोफत रेशन योजनेच्या नावाखाली भाजपाला मतदान केले आहे. याशिवाय ९ टक्के लोकांनी सरकारच्या योजना आणि योजनांना मतदान केले आहे. सरकारी योजनांच्या लाभार्थ्यांनी भाजपाच्या बाजूने जोरदार मतदान केल्याचे एग्झिट पोलच्या सर्वेक्षणातून स्पष्ट झाले आहे.
मोदी आणि योगींचा चेहरा
उत्तर प्रदेशमध्ये मोदी-योगींच्या चेहऱ्यावर भाजपा निवडणुकीच्या रिंगणात उतरला होता, त्याचा राजकीय फायदाही झाला. मोदी-योगींच्या जोडीच्या जादूसमोर विरोधकांचे कोणतेही राजकीय हत्यार काम करू शकले नाही. एग्झिट पोलनुसार, ८ टक्के लोकांनी मोदींच्या नावावर भाजपाला मतदान केले आहे. यावरून स्पष्ट होते की, उत्तर प्रदेशमध्ये पंतप्रधान मोदींचा प्रभाव कायम आहे. जनतेचा मोदींवरील विश्वास एवढा आहे की, संकटातही लोक त्यांचा हात घट्ट धरून आहेत. त्याचवेळी मोदी-योगी यांच्यासमोर ना सपाचे अखिलेश यादव टिकू शकले, ना मायावती आणि प्रियंका गांधी.
हिंदुत्वाचा अजेंडा
उत्तर प्रदेशमध्ये भाजपाचा हिंदुत्व आणि राष्ट्रवादाचा अजेंडा यशस्वी झाल्याचे एग्झिट पोलमधून स्पष्ट झाले आहे. हे दोन मुद्दे महागाई, करोना गैरव्यवस्थापन, भटकी जनावरे, बेरोजगारी आणि गरिबी यांसारख्या समस्यांवर टिकू शकले नाहीत. ज्यावरुन विरोधकांना उत्तर प्रदेशमध्ये निवडणुकीत भाजपाला घेरायचे होते. निवडणुकीत हिंदुत्व आणि राष्ट्रवादाच्या अजेंड्याला भाजपा राजकीय किनार देत होता. पश्‍चिम उत्तर प्रदेशातील निर्गमन आणि मुझफ्फरनगर दंगली, त्यानंतर राम मंदिर आणि अवध प्रदेशातील दहशतवादाचा मुद्दा उपस्थित केला. तसेच पूर्वांचलमध्ये भाजपाने संपूर्ण निवडणूक हिंदुत्वाच्या मुद्द्याभोवती ठेवली, ज्याचा राजकीय फायदा झाला.
