विश्लेषण : DNA म्हणजे काय, कोणी लावला होता शोध? श्रद्धा हत्याकांडाच्या तपासात कशी निभवणार महत्त्वपूर्ण भूमिका

DNA म्हणजे काय? –

‘डीएनए’चा अर्थ डी ऑक्सीराइबो न्युक्लिक अॅसिड (Deoxyribo nucleic acid) होतो. याचा शोधाचं श्रेय फ्रेडरिक मिशर यांना जाते. त्यांनी १८६९ मध्ये याचा शोध लावला होता. याच्या पहिल्या संरचनेची माहिती १९५३ मध्ये जेम्स वॉटसन आणि फ्रान्सिस क्रिक यांनी दिली. हे मनुष्य आणि प्रत्येक सजीवामध्ये आढळते. कोणत्या व्यक्तीच्या प्रत्येक पेशीत एकाच प्रकारचा डीएनए असतो. यावरून त्याच्या वंशावळीचीही माहिती मिळवता येते.

आणखी वाचा

कोणत्याही पदार्थांमध्ये दह्याचा सतत वापर करणं ठरू शकतं घातक? जाणून घ्या तज्ज्ञांचे मत…

Madhurima Raje : सतेज पाटील ज्यांच्यामुळे ढसाढसा रडले…

‘एफटीआयआय’च्या विद्यार्थ्याचा लघुपट ऑस्करच्या स्पर्धेत

जेवण बनवण्यावरून वाद; लोखंडी रॉडनी ११ घाव घालून केली हत्या, पिंपरीतील घटना

ग्राहकांच्या हिताचे रक्षण करणारे निकाल

एमबीबीएस प्रवेशाबाबत राष्ट्रीय आयुर्विज्ञान आयोग आक्रमक

Video: ‘नवरा माझा नवसाचा २’ची जोरदार सक्सेस पार्टी, सचिन पिळगांवकरांनी सुप्रिया यांच्यासह ‘सत्या’ चित्रपटातील गाण्यावर केला जबरदस्त डान्स

विश्लेषण: सिंचन घोटाळा काय होता? त्यात अजित पवारांविरुद्ध गुन्हा का नाही?

‘डीएनए’चा नमुना कसा घेतला जातो? –

कोणत्याही गुन्हेगारी प्रकरणाचा तपास करत असताना आवश्यकता भासल्यास तपास यंत्रणा डीएनए नमुने घेते. खासकरून बलात्कार आणि हत्या अशा गुन्ह्यांच्या तपासात डीएनएन नमुन्यांची तपासणी केली जाते. याचे नमुने शरीराच्या कोणत्याही भागातून जसे रक्त, वीर्य, थुंकी, लघवी, विष्ठा, केस, दात, हाडे, उती आणि पेशी यातून घेता येतात.

श्रद्धा हत्याकांडाबाबत बोलायचे झाले तर पोलिसांनी तपासात काही हाडे जप्त केली आहेत. याशिवाय आफताबच्या घरातील बाथरुममधूनही रक्ताचे डाग सापडले आहेत. त्याची डीएनए चाचणी केली जात आहे. हे डीएनए घेतल्यानंतर ते श्रद्धाच्या आई-वडिलांच्या डीएनए नमुन्यांशी मिळवले जातील.

कपड्यांपासून ते नखांपर्यंत सर्वकाही महत्त्वाचे –

जेव्हा एखाद्या प्रकरणाच्या तपासासाठी पथक घटनास्थळी पोहचते. तेव्हा ते तेथून वैज्ञानिक पुरावे गोळा करण्याचा प्रयत्न करतात. जे की प्रकरणाची दिशा ठरवत असतात. डीएनए नमुने कपड्यांपासून शस्त्रे, नखं, रक्त, केस, अंर्तवस्त्र, पलंग, कप, बाटल्या, सिगारेटचे थोटके, टूथपिक, टूथब्रश आणि अगदी टाकून दिलेले रुमाल, कंगवा, चष्मा आणि कंडोमवरूनही डीएनए नमुना मिळवता येतो.

डीएनए नमुन्याची तपासणी कुठे होते? –

डीएनए परीक्षण ही एक किचकट प्रक्रिया आहे. हे सरकारी किंवा मान्यताप्राप्त फॉरेन्सिक लॅबमध्ये केले जाते. ही संपूर्ण प्रकिया अनेक टप्प्यांत पूर्ण होते. यामध्ये नमुन्यातून डीएनए काढण्यापासून संपूर्ण प्रोफाइळ तयार करण्यापर्यंतचा समावेश आहे. यानंतर ही प्रोफाइल आरोपी किंवा संशयितांच्या डीएनएशी जुळवली जाते आणि मग निष्कर्ष काढला जातो.