डीपसीक या आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स क्षेत्रातील चीनच्या कंपनीने अमेरिकन कंपन्यांच्या तुलनेत कमी खर्चात एआय मॉडेल विकसित केल्याने अमेरिकन कंपन्यांची झोप उडाली आहे. आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स क्षेत्रातील चॅट जीपीटी, जेमिनी आणि या क्षेत्रातील इतर कंपन्यांना डीपसीक एआयने मागे टाकले आहे. याचा अमेरिका, यूके आणि चीनमध्ये मोठ्या प्रमाणात वापर केला जात आहे. चायनीज एआय मॉडेल डीपसीकने अल्पावधीतच जागतिक स्तरावर स्वारस्य निर्माण केले आहे; ज्यामुळे अमेरिकन कंपनी आणि तंत्रज्ञान उद्योगात खळबळ उडाली आहे.
चिनी चॅटबॉटने या महिन्याच्या सुरुवातीला आर १ नावाचे एक नवीन ओपन-सोर्स एआय मॉडेल जारी केले. त्यामुळे अमेरिकेतील एआय उद्योगाला संभाव्य धोका निर्माण झाला. डीपसीक लक्ष जगाचे लक्ष वेधून घेत असताना तज्ज्ञांनी त्याच्या वापराबाबत आणि कृत्रिम बुद्धिमत्ता प्लॅटफॉर्मच्या गोपनीयतेबाबत चिंता व्यक्त केली आहे. ऑस्ट्रेलियाने चिनी एआय मॉडेल वापरताना सावधगिरी बाळगण्याचे आवाहन केले आहे. तसेच, इटलीच्या डेटा वॉचडॉगने डीपसीकद्वारे वैयक्तिक डेटाच्या वापराबद्दल प्रश्न उपस्थित केले आहेत. अमेरिकन राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प म्हणाले की, डीपसीक हा अमेरिकेमधील टेक कंपन्यांसाठी ‘वेक-अप कॉल’ आहे. डीपसीक वापरणे सुरक्षित आहे का? ते जाणून घेऊ.
हेही वाचा : मॉडेलिंग ते पंतप्रधान पदाच्या शर्यतीपर्यंतचा प्रवास, कोण आहेत रुबी ढल्ला?
डीपसीक म्हणजे काय?
काही दिवसांपासून चर्चेत असणारे डीपसीक तंत्रज्ञान म्हणजे सोप्या शब्दांत चॅटजीपीटीचा चिनी पर्याय आहे. मात्र, यात सर्वांत महत्त्वाचा फरक म्हणजे हे तंत्रज्ञान चॅटजीपीटीपेक्षा अतिशय स्वस्तात उपलब्ध करण्यात आले आहे. अॅपलच्या अॅप स्टोअरवर डीपसीकचे मोबाईल अॅप मोफत डाऊनलोड करता येत असून, चॅटजीपीटीप्रमाणेच विचारलेल्या बाबींवर हे तंत्रज्ञान आपल्याला माहिती पुरवण्याचे काम करते. या तंत्रज्ञानाने अमेरिकेला थेट आव्हान दिले आहे. अमेरिकेच्या शेअर बाजारात डीपसीक तंत्रज्ञान वापरले जात असल्याने खळबळ उडाली आहे. नवनिर्वाचित राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनीही डीपसीक म्हणजे अमेरिकेसाठी धोक्याचा इशारा आहे, असे म्हटले आहे.
डीपसीक कोणता डेटा गोळा करते?
डीपसीक वापरकर्त्याचा डेटा गोळा करून, तो चीनला पाठवत आहे. वापरकर्त्यांकडून गोळा केलेली वैयक्तिक माहिती पीपल्स रिपब्लिक ऑफ चायनामधील सुरक्षित सर्व्हरवर ठेवली जाते, असे या कंपनीने त्यांच्या गोपनीयता धोरणात सांगितले आहे. त्यांनी त्यात असेही म्हटले आहे की, आमच्या कायदेशीर दायित्वांचे पालन करणे, सार्वजनिक हिताची कार्ये करणे किंवा आमच्या वापरकर्त्यांच्या आणि इतर लोकांच्या महत्त्वाच्या हितांचे रक्षण करणे यांसाठी कंपनी आवश्यकतेनुसार डेटा वापरते. तुम्ही खाते तयार करता तेव्हा, डीपसीककडून तुमचा ईमेल पत्ता, फोन नंबर व जन्मतारीख विचारला जातो. “आम्ही तुमचा मजकूर किंवा ऑडिओ इनपुट, प्रॉम्प्ट, अपलोड केलेल्या फाइल्स, फीडबॅक, चॅट इतिहास किंवा तुम्ही आमच्या मॉडेल आणि सेवांना प्रदान केलेली इतर सामग्री संकलित करू शकतो,” असेही गोपनीयता धोरणात सांगण्यात आले आहे.
हेही वाचा : One Nation, One Time नक्की आहे तरी काय? सरकारने याचा मसुदा का तयार केला? याचा फायदा काय?
चीनच्या ‘Hangzhou’ येथील डीपसीक तुमच्या फोनचे मॉडेल, ऑपरेटिंग सिस्टीम आणि आयपी पत्त्यासह तुमचे कीस्ट्रोक पॅटर्न किंवा ऱ्हिदम रेकॉर्ड करू शकते. ती या माहितीचा वापर डीपसीक मॉडेलची सुरक्षा आणि स्थिरता वाढवून सुधारणा करण्यासाठी करते. डीपसीक एआय मॉडेल वापरकर्त्यांची माहिती सेवा प्रदाते, तसेच जाहिरात भागीदार आणि त्याचे कॉर्पोरेट गट यांसारख्या इतरांशी शेअर करू शकते. चायनीज एआय प्लॅटफॉर्म वापरकर्त्यांना त्यांचा चॅट इतिहास हटविण्याची परवानगी देतो.
डीपसीकचा वाढता वापर
डीपसीक एक कमी किमतीत विकसित झालेले एआय मॉडेल त्वरित जगाचे लक्ष वेधून घेत आहे. हे ॲप ॲपल स्टोअरवर आणि कंपनीच्या वेबसाईटवर उपलब्ध आहे. ॲपची सेवा मोफत वापरता येत असल्याने फार कमी वेळेत ॲपल स्टोअरच्या सर्वाधिक डाऊनलोड केल्या जाणाऱ्या ॲप्सच्या यादीत त्याच्या नावाचादेखील समावेश झाला आहे. हे ब्रिटन आणि अमेरिकेमध्ये सर्वाधिक डाउनलोड केले गेलेले विनामूल्य ॲप ठरले आहे. ओपन एआयच्या चॅटजीपीटीला मागे टाकत डीपसीक ॲपल ॲप स्टोअरवर शीर्ष एआय ॲप ठरले आहे.
चायनीज एआय प्लॅटफॉर्मच्या वाढत्या लोकप्रियतेमुळे लोक त्याच्या कार्यक्षमतेची करत आहेत. मात्र, त्याबरोबरच याच्या वापराची चिंतादेखील वाढली आहे. यूएस नेव्हीने आपल्या सदस्यांना डीपसीकचा वापर करू नये, असा इशारा दिला आहे. शुक्रवारी ‘शिपमेट्स’ला पाठविलेल्या ईमेलमध्ये, नेव्हीने सांगितले की, डीपसीकच्या एआय मॉडेलच्या उत्पत्ती आणि वापराशी संबंधित संभाव्य सुरक्षा आणि नैतिक चिंतेमुळे हे ॲप वापरले जाणार नाही, असे ‘सीएनबीसीने वृतात दिले आहे.
हेही वाचा : एक रुपयांच्या कंडोमवरही ट्रम्प यांनी घातली बंदी; गाझातील ५० दशलक्ष डॉलर्सचा कार्यक्रम रद्द; कारण काय?
“आम्ही डीपसीक नावाच्या नवीन एआय मॉडेलच्या संदर्भात एक गंभीर अपडेट तुमच्या लक्षात आणून देऊ इच्छितो,” असे त्यांनी ईमेलमध्ये म्हटले आहे. हे अत्यावश्यक आहे की, कार्यसंघ सदस्य डीपसीकचे एआय कोणत्याही कामाशी संबंधित कार्यांसाठी किंवा वैयक्तिक कारणांसाठी वापरणार नाहीत.
