जगातील प्रत्येक धर्मात मृत्यूपश्चात अंत्यसंस्काराच्या विधीबद्दल काही ना काही तरी चालीरीती सांगितलेल्या आहेत. हिंदू धर्मात दहन करण्याची पद्धत आहे. हल्ली स्मशानभूमीत लोक विद्युतदाहिनीचाही वापर करतात. तर इतर काही धर्मांत मूठमाती देणे किंवा दफन करण्याची पद्धत प्रचलित आहे. अमेरिकेत मात्र मानवी देहाच्या अंतिम प्रवासासाठी एक नवी पद्धत शोधून काढण्यात आली आहे. ‘सर्वांना शेवटी मातीतच जायचे आहे,’ असे वाक्य थोरामोठ्यांच्या तोंडून आपण अनेकदा ऐकले असेल. या वाक्याप्रमाणेच अमेरिकेत मानवी देहाची खरीखुरी माती करण्याची प्रक्रिया राबविली जात आहे. ही माती साधीसुधी नसून ती कम्पोस्ट खताच्या तुलनेत जमिनीसाठी पोषक असल्याचे सांगितले जाते. Human Composting किंवा Green Death या नावांनी हा प्रकार ओळखळा जातो. सध्या अमेरिकेतील सहा राज्यांमध्ये ही पद्धत अवलंबली जात असून जगाच्या इतर देशांमध्येही प्रदूषण रोखणे आणि दफनासाठी असलेली जागेची मर्यादा लक्षात घेता, मानवी देहाचे कम्पोस्ट खत करण्याची पद्धत लोकप्रिय होत आहे. मरणानंतरही इको फ्रेंडली असलेली ही पद्धत कशी पुढे आली? कम्पोस्ट कसे तयार होते? ते कुठे टाकले जाते? या प्रश्नांचा घेतलेला हा आढावा.

या बातमीसह सर्व प्रीमियम कंटेंट वाचण्यासाठी साइन-इन करा

दफनविधीला पर्याय देणाऱ्या मानवी कम्पोस्टिंग या पद्धतीला मान्यता देणारे न्यू यॉर्क हे सहावे राज्य बनले आहे. २०१९ मध्ये वॉशिंग्टनने या पद्धतीला सर्वात आधी मान्यता दिली होती. त्यानंतर कोलोरॅडो, ओरेगॉन, वर्माऊंट आणि कॅलिफॉर्नियाने हाच कित्ता गिरवला होता. या पद्धतीला Natural Organic Reduction असेही म्हटले जाते. मानवी कम्पोस्टिंग म्हणजे सोप्या भाषेत मानवी शरीराला पोषणसमृद्ध मातीत परिवर्तित करणे. मृत्यूपश्चात आपल्या मृतदेहाची पर्यावरणपूरक पद्धतीने विल्हेवाट लागावी, अशी अनेकांची इच्छा असते. मागच्या काही वर्षांत ही पद्धत लोकप्रिय होत आहे. विशेषतः तरुणांचा याला चांगला पाठिंबा मिळत आहे.

मराठीतील सर्व लोकसत्ता विश्लेषण बातम्या वाचा. मराठी ताज्या बातम्या (Latest Marathi News) वाचण्यासाठी डाउनलोड करा लोकसत्ताचं Marathi News App.
Web Title: What is a greener way to die how human composting is growing as an alternative to burial or cremation compost is made of human bodies kvg