मरावे परी ‘खत’रूपी उरावे; दहन किंवा दफन होण्यापेक्षा अमेरिकेतील लोक देहाचे कम्पोस्ट खत का करून घेतायत?

जगातील प्रत्येक धर्मात मृत्यूपश्चात अंत्यसंस्काराच्या विधीबद्दल काही ना काही तरी चालीरीती सांगितलेल्या आहेत. हिंदू धर्मात दहन करण्याची पद्धत आहे. हल्ली स्मशानभूमीत लोक विद्युतदाहिनीचाही वापर करतात. तर इतर काही धर्मांत मूठमाती देणे किंवा दफन करण्याची पद्धत प्रचलित आहे. अमेरिकेत मात्र मानवी देहाच्या अंतिम प्रवासासाठी एक नवी पद्धत शोधून काढण्यात आली आहे. ‘सर्वांना शेवटी मातीतच जायचे आहे,’ असे वाक्य थोरामोठ्यांच्या तोंडून आपण अनेकदा ऐकले असेल. या वाक्याप्रमाणेच अमेरिकेत मानवी देहाची खरीखुरी माती करण्याची प्रक्रिया राबविली जात आहे. ही माती साधीसुधी नसून ती कम्पोस्ट खताच्या तुलनेत जमिनीसाठी पोषक असल्याचे सांगितले जाते. Human Composting किंवा Green Death या नावांनी हा प्रकार ओळखळा जातो. सध्या अमेरिकेतील सहा राज्यांमध्ये ही पद्धत अवलंबली जात असून जगाच्या इतर देशांमध्येही प्रदूषण रोखणे आणि दफनासाठी असलेली जागेची मर्यादा लक्षात घेता, मानवी देहाचे कम्पोस्ट खत करण्याची पद्धत लोकप्रिय होत आहे. मरणानंतरही इको फ्रेंडली असलेली ही पद्धत कशी पुढे आली? कम्पोस्ट कसे तयार होते? ते कुठे टाकले जाते? या प्रश्नांचा घेतलेला हा आढावा.