विश्लेषण : आई होण्यासाठी योग्य वय काय? जाणून घ्या

एखाद्या मुलीसाठी आई होणं ही फार महत्त्वाची गोष्ट असते. पण एखादे विशिष्ट वय उलटून गेल्यानंतर बाळाचा विचार करणाऱ्या जोडप्यांमध्ये दोष आणि समस्या निर्माण होतात. यामुळे आईचे बाळाचे आरोग्यही धोक्यात येऊ शकते. त्यामुळे अनेकदा वयाच्या तिशी ओलांडण्यापूर्वी प्रेग्नेंसीचा विचार करावा, असा सल्ला दिला जातो. पण प्रेग्नेंसीसाठी योग्य वय काय? त्यावेळी कोणत्या चाचण्या करणे गरजेचे असते? वय उलटून गेल्यानंतर आई होता येऊ शकतं का? अशा अनेक प्रश्नांना ज्येष्ठ स्त्रीरोग तज्ज्ञ डॉ. रेखा डावर यांनी उत्तर दिली. त्या लोकसत्ता डॉट. कॉमशी बोलत होत्या.

डॉ. रेखा डावर या सर एच.एन. रिलायन्स फाऊंडेशन हॉस्पिटल अँड रिसर्च सेंटर मध्ये कार्यरत आहे. या ठिकाणी त्या प्रसूती आणि स्त्रीरोग विभागात तज्ज्ञ म्हणून काम करतात. त्यांना जवळपास ४४ वर्षांहून अधिक काळाचा अनुभव आहे. डॉ. रेखा डावर यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, “आई होण्यासाठी एखाद्या स्त्रीचे वय हे २५ ते ३५ या दरम्यान असणे गरजेचे आहे. जर एखादी मुलगी २० किंवा २१ वर्षाच्या आधी आई झाली तर तिचे आरोग्य धोक्यात येऊ शकते. तर दुसरीकडे जर वयाच्या ३५ वर्षानंतर एखाद्या स्त्रीने आई होण्याचा निर्णय घेतला तरी त्याचेही गंभीर परिणाम होतात. यावेळी आई आणि बाळ दोघांच्या जीवाला धोका निर्माण होऊ शकतो. या काळात आई होणाऱ्या महिलेला अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागते. त्यामुळे गर्भधारणेसाठी २५ ते ३५ हे वय अगदी योग्य असते. यावेळी शरीराची प्रजनन स्थिती ही चांगली असते.”

गर्भधारणेपूर्वी चाचण्या गरजेच्या

“वयाच्या २० वर्षाच्या आधी मुलं होऊच देऊ नये. कारण २० वर्षाच्या आधी ती बाई स्वत: परिपक्व झालेली नसते. पूर्वी आपल्याकडे लग्न लवकर व्हायची आणि पहिलं मुलंही लवकर व्हायचे. पण आता लग्नाचे वय हेच १८ आहे आणि लग्न झाल्यानंतर स्थिरस्थावर व्हायला हवे. त्यानंतर जेव्हा पती पत्नी हे दोघेही शारिरिक, मानसिक आणि आर्थिकदृष्ट्या तयार असतील तेव्हाच प्रेग्नेंसी ही योग्य ठरते. त्यापूर्वी काही चाचण्या किंवा प्री प्रेग्नेंसी टेस्ट करणे गरजेचे आहे. यामुळे जर तुम्हाला काही शारिरिक व्याधी म्हणजेच मधुमेह, अस्थमा, थायरॉईड यासारख्या आजारांवर योग्य तो उपचार करता येतो. म्हणूनच ही चाचणी फार आवश्यक असते.”

“पहिल्यांदा आई होण्यासाठी २० ते ३० हे वय योग्य असते. पूर्वी २० ते ३० वर्षात पहिली गर्भधारणा व्हायची. पण आता स्त्रियांचे करिअर, शिक्षण यामुळे त्या स्थिर झालेल्या नसतात. त्यामुळे अनेकदा लग्न हेच ३० वर्षाच्या नंतर होताना दिसत आहेत. त्यामुळे त्या स्त्रियांनी वयाच्या ३५ पर्यंत गर्भधारणा करावी. पण त्यांनीही प्रेग्नेंसीपूर्वीच्या चाचणी करणे गरजेचे आहे. पण ३५ वर्षानंतर मात्र आई आणि बाळाच्या आरोग्याला धोका निर्माण होऊ शकतो. त्यामुळे जन्माला येणाऱ्या बाळाला शारिरिक व्याधी निर्माण होऊ शकतात. त्यामुळे सर्व स्त्रियांनी ३५ वर्षांपूर्वीच गर्भधारणा करावी.”

वाढत्या वयासोबत गर्भधारणा ठरु शकते धोकादायक

“हल्लीच्या मुली या वयाच्या २५ नंतरच लग्न करतात. मग त्यांनी लगेचच गर्भधारणेचा विचार करणे काहीही चुकीचं नाही. जर ते चांगलेच स्थिरस्थावर असतील, त्यांची शाररिक स्थिती, मानसिक स्थिती आणि आर्थिक स्थिती चांगली असेल तर त्यांनी लग्नानंतर अगदी सहा महिन्यात किंवा वर्षभरात बाळाचा विचार करणे चुकीचे ठरणार नाही. पूर्वी लग्नानंतर वर्षभरात मुलं झालंच पाहिजे, अशी समज होती. पण तसं काहीही नाही.”

“जेव्हा एखाद्या जोडप्याची आर्थिक, मानसिक आणि शारिरिक तयारी होते त्यानंतर प्रेग्नेंट राहण्यात काहीही चुकीचे ठरणार नाही. पण जर लग्न हेच ३५ मध्ये झालं तर आम्ही डॉक्टर म्हणून त्यांना लगेचच चाचणी करुन गर्भधारणेचा सल्ला देतो. कारण वाढत्या वयासोबत गर्भधारणा होणे ही गोष्टही फार धोकादायक ठरु शकते. त्याचे गंभीर परिणामही शरीरावर होऊ शकतात”, असाही सल्ला डॉ. रेखा डावर यांनी दिला.