क्रिप्टोकरन्सी हे एक डिजिटल चलन आहे, जे एनक्रिप्शनद्वारे संरक्षित आहे. खरं तर क्रिप्टो बाजारामधील चढउतारांचा कोणताही लेखाजोखा नसतो. बाजार अचानक वाढतो आणि अचानक पडतो, यामुळे बरेच लोक करोडपती झाले आहेत, परंतु अनेकांचे पैसेदेखील तितक्याच वेगाने बुडाले आहेत. मायनिंगमधून नवीन चलन किंवा टोकन तयार केले जातात. जे गुंतवणूकदार आहेत ते आधीपासून अस्तित्वात असलेल्या नाण्यांमध्येच व्यापार करू शकतात. मायनिंग म्हणजे उत्कृष्ट संगणकावर जटिल गणिती समीकरणे सोडवणे. अशा प्रकारे नवीन क्रिप्टो नाणी तयार केली जातात.
बिटकॉइन हॉल्व्हिंग म्हणजे काय?
बिटकॉइन हे रुपया, डॉलर किंवा इतर कुठल्याही चलनासारखे नसून हे एक आभासी चलन आहे. फक्त ते ऑनलाईन उपलब्ध असते आणि एका संगणकाच्या कोडद्वारे एनक्रिप्टेड म्हणजे लॉक केलेलं असतं. Bitcoin Halving इतर लोकांच्या क्रिप्टोकरन्सी व्यवहारांवर यशस्वीपणे प्रक्रिया करते. तसेच ब्लॉकचेन म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या सार्वजनिक डिजिटल रेकॉर्डमध्ये जोडल्या जाणाऱ्या ग्राहकांना ५० टक्क्यांपर्यंत कपातीचा फायदा देते. जशा आपल्याला बँकांमधून नोटा मिळतात, तसंच इथंही ऑनलाइन साइट्सवर हे चलन तुम्हाला तुमच्याकडच्या पैशातून खरेदी करता येऊ शकतं. जितके जास्त आर्थिक व्यवहार एका ब्लॉकचेनमध्ये होतील, तितके अधिक ब्लॉक बनतील आणि तितकी अधिक मायनिंग होणार आहे. बिटकॉइनची खरेदी केल्यावर तुमचं स्वतःचं एक वॉलेट तयार होतं, ज्यात ही करन्सी तुम्ही साठवू शकता. अशी प्रत्येक खरेदी केल्यावर एक नवा ब्लॉक तयार होतो आणि या प्रक्रियेला मायनिंग म्हणतात. क्लासिक बिटकॉईन किंवा BCT ज्याचा सर्रास वापर होतो. क्लासिक बिटकॉईनची १, ०.१, ०.०१, ०.००१ अशी डिनॉमिनेशनही आहेत. म्हणजे कमी मूल्याचे बिटकॉईन तुम्ही खरेदी करू शकता. खरं तर व्यावसायिकरीत्या अत्याधुनिक कॉम्प्युटर उपकरणांद्वारे चालवले जाणारे बिटकॉइन थोडे वेगळे असतात. पहिल्यांदा ते पझल म्हणजे कोडे सोडवावे लागतात आणि मग बक्षिसावर दावा करता येतो. जे सध्या ६.२५ बिटकॉइन (बीटीसी)वर आधारित आहे.
हेही वाचाः भारतात इलेक्ट्रिक वाहनांना प्रोत्साहन देण्यासाठी तीन प्रस्ताव, कोणता ठरणार फायदेशीर?
ब्लॉकचेन म्हणजे काय?
खरं तर क्रिप्टोकरन्सीसाठी ब्लॉकचेन हे तंत्रज्ञान वापरलं जातं.परंतु बऱ्याच जणांना त्याचा अर्थ माहीत नसतो ब्लॉकचेनमध्ये एका रेकॉर्डसची यादी असते, ज्यात विविध माहिती मोठ्या प्रमाणात साठवली जाते. प्रत्येक क्षणाक्षणाला ही माहिती रेकॉर्ड होत असून, ती एकदा रेकॉर्ड झाल्यानंतर बदलता येत नाही.
हेही वाचाः नव्या FPI फसवणुकीबाबत सेबीकडून गुंतवणूकदारांना सावधानतेचा इशारा; नेमकी फसवणूक कशी करतात?
सोपे उदाहरण काय आहे?
समजा किराणा दुकानाच्या कॅशियरचा एक ग्रुप आहे, जो प्रत्येक बिलासाठी समान वस्तूंच्या संचाच्या स्पर्धेत असतो. जो व्यक्ती पहिल्यांदा अचूक पद्धतीने स्पर्धेत जिंकेल, त्याला शेवटी दहा सोन्याची नाणं बक्षिसाच्या स्वरूपात मिळणार आहेत. वस्तूंचे बिल देण्यासाठी आणि देयकावर प्रक्रिया करण्यासाठी कॅशिअर त्यांच्या आवडत्या साधनांचा वापर करू शकतात. एखादी व्यक्ती कागद आणि पेन्सिलच्या साहाय्याने एकूण संख्या मोजण्यास प्राधान्य देऊ शकते, तर कोणी त्यांचे स्मार्टफोन कॅल्क्युलेटर वापरण्याचे ठरवू शकते, तर कोणीतरी किंमत स्कॅनरशी संलग्न अत्याधुनिक संगणक प्रणाली खरेदी करू शकते. या प्रकरणात जिंकण्याची सर्वाधिक शक्यता असलेली व्यक्ती म्हणजे प्रगत उपकरणे असलेला कॅशिअर आहे, परंतु इतरांनाही जिंकण्याची संधी आहे. ही मुख्यत्वे प्रत्येकासाठी एक सकारात्मक प्रणाली आहे. ग्राहकांच्या वस्तूंचे कुशलतेने बिल केले जाते आणि सर्व कॅशिअर त्यांचे काम चांगले करतात, कारण त्यांना बक्षिसाचा दावा करायचा असतो. चार-चार वर्षांनंतर तुम्ही किराणा दुकानात परत याल जेथे कॅशिअरची ही स्पर्धा अजूनही सुरू आहे, परंतु बक्षिसाची रक्कम पाच सोन्याच्या नाण्यांपर्यंत कमी करण्यात आली आहे.
क्रिप्टो गुंतवणूकदारांसाठी बिटकॉइन हाल्व्हिंग का महत्त्वाचे आहे?
बिटकॉइन मायनिंगमुळे चलनात असलेल्या BTC चा पुरवठा वाढतो, तर बिटकॉइन हॉल्व्हिंगमुळे ही नाणी ज्या दराने विकली जातात तो दर कमी होतो, ज्यामुळे संपत्ती वाढण्याची शक्यता कमी असते. परंतु कालांतराने सोन्याप्रमाणेच याच्याही किमती वाढताना दिसतात. त्यामुळे मोठा फायदासुद्धा होऊ शकतो. जगात फक्त २१ दशलक्ष बीटीसी असू शकतात, तर १९ दशलक्षापेक्षा जास्त आधीच “माइन” किंवा सोडले गेले आहेत. २,१०,००० ब्लॉक्सचे मायनिंग झाल्यानंतर हॉल्व्हिंग निर्माण होते आणि ते आतापर्यंत २०१२, २०१६ आणि २०२० मध्ये दर चार वर्षांनी झाले आहे. १४ फेब्रुवारीपर्यंत १ बीटीसीची किंमत सुमारे ४९,५२८ डॉलर होती. याचा अर्थ १४ फेब्रुवारी रोजी मायनिंग बक्षीस सुमारे ३,०९,५५० डॉलर (६.२५ x १ बीटीसीची किंमत) चे मूल्य असेल. बिटकॉइन हाल्विंग झाल्यानंतर हे मूल्य वाढेल की कमी होईल हे बिटकॉइनच्या किमतीवर अवलंबून आहे. कॉर्पोरेट आणि स्वतंत्र बिटकॉइन दोन्ही मायनिंग जगभर पसरलेले आहेत, ते कझाकस्तान आणि इराण यांसारख्या देशांमध्ये स्वस्त विजेच्या किमतींचा फायदा घेऊन शक्य तितक्या बिटकॉइनची माइन करण्याचा प्रयत्न करतात. चीन हे मूळतः जगातील अनेक क्रिप्टो माइन ग्राहकांचे घर होते, परंतु सरकारी कारवाईमुळे इतर देशांना पलायन सुरू झाले.
बिटकॉइन हाल्व्हिंगचा गुंतवणूकदारांवर काय परिणाम होणार?
खरं तर बिटकॉइन आणि त्याच्या इकोसिस्टममधील गुंतवणूकदारांच्या सहभागावर ते अवलंबून असते. दुसरीकडे एक नवीन व्यापारी ज्याने फोन ॲपद्वारे त्यांच्या क्रिप्टो एक्सचेंजद्वारे बिटकॉइनमध्ये थोडीशी रक्कम गुंतवली आहे आणि त्याला मूळ ब्लॉकचेन तंत्रज्ञानाबद्दल काहीही माहिती नसते, तो कदाचित हाल्व्हिंग झाल्याच्या बातमीवर प्रतिक्रिया देखील देणार नाही. दरम्यान, एक अधिक अनुभवी व्यापारी ज्याने भूतकाळातील हॉल्व्हिंग स्थिती पाहिली आहे, तो संभाव्य किमतीच्या वाढीमुळे फायदा होण्याच्या आशेने अगदी दुसऱ्याप्रमाणे त्यांची बिटकॉइन गुंतवणूक वाढवण्याचा प्रयत्न करू शकतो.
पुढील बिटकॉइन हॉल्व्हिंग झाल्यानंतर क्रिप्टो मार्केटचे काय होणार?
खरं तर त्यासंदर्भात कोणालाही माहीत नाही. असंख्य स्वयं शैलीतील क्रिप्टो व्यापारी, आर्थिक विश्लेषक, फिनटेक अभियंते आणि सांख्यिकीशास्त्रज्ञ दावा करतात की, ते क्रिप्टोकरन्सी मॉडेल्स आणि मेट्रिक्सच्या मदतीने बिटकॉइनच्या किमतीच्या मार्गाचा अंदाज लावू शकता. पण प्रत्यक्षात नाण्याचा प्रवास कितीतरी अधिक कठीण असतो. Bitcoin च्या इतिहासातील प्रत्येक हॉल्व्हिंग ब्लॉकचेन संबंधित घटकांचे एकत्रित मिश्रण, जगभरातील कायदेतज्ज्ञांचे वाढते नियमन, क्रिप्टोकरन्सी गुंतवणुकीबद्दल अधिक जागरूकता, बिटकॉइनचा अधिकाधिक अवलंब आणि विविध भू राजकीय घटना किंवा आर्थिक धक्क्यांमुळे खूप भिन्न आहे. बिटकॉइन ही एक अशी संपत्ती आहे, ज्याची किंमत मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूकदारांच्या भावनांद्वारे चालविली जाते, तसेच गुंतवणूकदारांना किमती अचानक कशा बदलू शकतात हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.
