Who named planet ‘Earth’?: पृथ्वी म्हणजे श्री, भूदेवी, विश्वगर्भा, धात्री, धारित्री, रत्नगर्भा, वसुंधरा अशा अनेकविध नावांनी परिचित आहे. वैदिक वाङ्‌मयात श्री हा शब्द शोभा, सुंदरता आणि सजावट या अर्थाने प्रयुक्त झाला आहे. पौराणिक संदर्भानुसार विष्णू हा प्रजापती आहे, तर श्री ही सृष्टी-पृथ्वी आहे. ऋग्वेदातील एक देवतायुग्म म्हणेज द्यावापृथिवी. द्यौ म्हणजे आकाश हे पुरुषतत्त्व आणि पृथिवी हे स्त्रीतत्त्व असे मानले गेले आहे. द्यौ म्हणजे शक्तिशाली वृषभ आणि पृथिवी म्हणजे प्रजननशील गाय असून उत्तम प्रजोत्पादन क्षमता त्यांच्यात आहे, त्यामुळेच त्यांचा उल्लेख ‘भूरिरेतस्’ असा केला आहे (Macdonell, A. A. Ed. A Vedic Reader for Students, Oxford, 1917). एकूणच पृथ्वीच्या समानार्थी शब्दांच्या मागे उत्पत्ती, सर्जनशीलता, भूगर्भातून जन्माला येणाऱ्या सृष्टीविषयीचा आणि पृथ्वीच्या अंगाखांद्यावर खेळणाऱ्या सजीव सृष्टीचा संदर्भ मिळतो. त्यामुळेच भारतीय संस्कृतीत असलेल्या पृथ्वी किंवा तिच्या इतर नावांचा गर्भितार्थ आपल्याला माहीत असतो.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
