अमेरिकी पॅटन रणगाडा

सियालकोट सेक्टरमध्ये पहिली मोठी लढाई फिलोरा येथे १० आणि ११ सप्टेंबरला लढली गेली. ११ सप्टेंबरला भारताने फिलोरा जिंकले. पण या लढाईत भारताचे लेफ्टनंट कर्नल अर्देशीर बी. तारापोर यांना वीरमरण आले. त्यांना मरणोत्तर परमवीर चक्र देऊन गौरवण्यात आले. पाकिस्तानमधील चविंडा येथे मोठा रणसंग्राम झाला. १९६५ च्या युद्धातील सर्वात महत्त्वाची रणगाडय़ांची लढाई पंजाबमधील असल उत्तर या ठिकाणी लढली गेली. पाकिस्तानी सैन्याने सीमेजवळील खेमकरण हे भारतीय गाव जिंकून घेतले होते. त्याला भारताने असल उत्तर येथे खणखणीत उत्तर दिले. या लढाईत भारताने पाकिस्तानी पॅटन रणगाडय़ांचा धुव्वा उडवला. पाकिस्तानचे ९९ पॅटन रणगाडे भारताने नष्ट केले, तर भारताचे १० रणगाडे निकामी झाले. असल उत्तरजवळ नष्ट झालेल्या आणि पकडलेल्या पॅटन रणगाडय़ांचे ‘पॅटन नगर’च उभे राहिले. त्यामुळे असल उत्तरला आजही पाकिस्तानी पॅटन रणगाडय़ांची दफनभूमी (ग्रेव्ह-यार्ड ऑफ पॅटन टँक्स) म्हणून ओळखले जाते. याच लढाईत कंपनी क्वार्टरमास्टर हवालदार (सीक्यूएम) अब्दुल हमीद यांनी जीप माऊंटेड रिकॉइललेस गनच्या साहाय्याने तीन ‘एम-४७ पॅटन’ रणगाडे उद्ध्वस्त केले. चौथ्या रणगाडय़ाने मात्र त्यांना टिपले. त्यांच्या या पराक्रमाबद्दल त्यांना मरणोत्तर परमवीर चक्र देण्यात आले.

आणखी वाचा

चॅम्पियन्स करंडकाबाबत संभ्रमच! वेळापत्रक घोषणेचा आजचा कार्यक्रम ‘आयसीसी’कडून रद्द

Devendra Fadnavis Income : उपमुख्यमंत्र्यांची एकूण संपत्ती किती?…

पुणे: विधानसभा निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर सराइतांकडून चार पिस्तुले जप्त, पोलिसांकडून तिघे अटकेत

बेकायदा गृहप्रकल्प राबवणाऱ्यांवर कारवाई गरजेची; विकासकांना जामीन नाकारताना उच्च न्यायालयाची टिप्पणी

Pakistan Blast: पाकिस्तानच्या क्वेटा रेल्वे स्थानकावर भीषण बॉम्बस्फोट, २१ लोकांचा मृत्यू

‘धोका’ टाळण्यासाठी ‘मित्रा’ला साकडे; महायुतीकडून शहरात एकही जागा न लढविणाऱ्या शिवसेनेची (शिंदे) यंत्रणा सक्रिय

Video : महाबळेश्वरमध्ये पांढऱ्या शेकरूचे दर्शन !

दारू पिताना झालेल्या वादातून मजुराचा खुनाचा प्रयत्न, भिडे पूल परिसरातील घटना

वास्तविक पाकिस्तानने अमेरिकेकडून घेतलेले पॅटन हे त्यावेळचे जगातील सर्वोत्तम रणगाडे मानले जायचे. त्याविरुद्ध भारताचे ब्रिटिश आणि अमेरिकी बनावटीचे सेंच्युरियन आणि शेरमन हे रणगाडे बरेच जुने असूनही वरचढ ठरले.

दुसऱ्या महायुद्धातील गाजलेले अमेरिकी जनरल जॉर्ज एस. पॅटन यांच्या नावाचा एम-४७ हा रणगाडा १९५२ साली अस्तित्वात आला. साधारण ४८ टन वजनाच्या या रणगाडय़ाचे चिलखत १०० मिमी जाड होते आणि त्यावर ९० मिमी व्यासाची मुख्य तोफ आणि मशिनगन होत्या. त्याचा वेग ताशी ४८ किमी इतका होता. हा रणगाडा अमेरिकेने पाकिस्तानसह ‘नाटो’ आणि ‘सिएटो’ या संघटनांमधील अनेक मित्रदेशांना दिला होता. त्याने भारत-पाकिस्तानसह, अरब-इस्रायल, तुर्कस्तान-सायप्रस, इराण-इराक आदी युद्धे, सोमालिया आणि युगोस्लाव्हियातील गृहयुद्ध आदी संघर्षांत महत्त्वाची भूमिका निभावली.

sachin.diwan@ expressindia.com