गाथा शस्त्रांची : जर्मन पँथर आणि टायगर रणगाडे

त्यानंतर पँझर रणागाडय़ांत सुधारणा करून पँझर-५ पँथर आणि पँझर-६ टायगर हे नवे दोन रणगाडे १९४२-४३ सालांत तयार करण्यात आले. पँथर रणगाडय़ाचे चिलखत ८० मिमी जाडीचे होते. त्याचे पुढील आवरण ३५ अंशांच्या कोनात तिरपे केलेले (स्लोप्ड आर्मर) होते. त्यामुळे चिलखताची जाडी आणखी वाढते आणि शत्रूचे तोफगोळे रणगाडय़ावर धडकून बाजूला जाण्याची शक्यता वाढते. त्यावर ७.५ सेंमी व्यासाची शक्तिशाली तोफ होती. ४६ टन वजनाचा हा रणगाडा ताशी ५० किमीच्या आसपास वेगाने प्रवास करू शकत असे.

टायगर-१ या रणगाडय़ाचे चिलखत १०० मिमी जाडीचे होते आणि त्यावर ८.८ सेंमी व्यासाची मुख्य तोफ होती. त्याशिवाय दोन ते तीन मशिनगन बसवण्याची सोय होती. टायगर रणगाडय़ाची दमदार तोफ दोन किलोमीटर अंतरावरून शत्रूच्या रणगाडय़ाचे ११० मिमी जाडीचे चिलखत भेदू शकत असे. टायगर-२ किंवा किंग टायगर ही त्याची सुधारित आवृत्ती ८.८ सेंमी व्यासाच्या तोफेने २ किमीवरून १३२ मिमी जाडीचे चिलखत भेदू शकत असे. हे रणगाडे त्या काळातील सर्वात दमदार रणगाडे होते आणि कोणत्याही देशाच्या कोणत्याही रणगाडय़ाच्या चिंधडय़ा उडवण्यास समर्थ होते. मात्र या प्रयत्नांत त्यांचे वजन खूप वाढले होते. टायगर-१चे वजन ५६ टन तर टायगर-२चे वजन ६८ टन इतके होते. त्यामुळे त्यांचा वेग कमी होता आणि त्यांच्या निर्मितीतील गुंतागुंतीमुळे दुरुस्ती अवघड होती.

sachin.diwan@ expressindia.com