- मधुमेह या विकारांवर आजकाल भरपूर चर्चा होत आहे. जनजागृतीचे अनेक कार्यक्रम नित्यनेमाने होतात. मधुमेहावर नियंत्रण मिळविण्यासाठी जनजागृतीच्या क्षेत्रात गेली काही दशके कार्यरत असलेल्या बहुतेक संस्था अत्यंत निष्ठेने आपले कार्य करीत आहेत. या पाश्र्वभूमीवर गेल्या १०-१२ वर्षांच्या आकडेवारीकडे पाहिले तर मधुमेहाच्या रुग्णांमध्ये झालेली वाढ भयचकित करणारी आहे.
२०००मध्ये आपल्या देशात ३.१ कोटी मधुमेही होते. जागतिक आरोग्य संस्थेने २०३०पर्यंत ही संस्था ८ कोटीपर्यंत जाईल, असा अंदाज केला होता. प्रत्यक्षात (२०१३मध्ये) आपण सहा कोटींचा आकडा पार केला आहे. २०१३च्या या आकडेवारीत एक अत्यंत भयावह बाब म्हणजे ‘मधुमेहाच्या पूर्वस्थितीत’ (प्रीडायबेटिक) असलेल्यांची संख्या ८ कोटी जवळ पोहोचली आहे. ही आकडेवारीसुद्धा फसवी आहे. या आकडेवारीनुसार ज्यांना आजार जडला आहे हे ठाऊक आहे त्यांचीच माहिती आहे. मधुमेहाची प्राथमिक लक्षणे सर्वामध्ये दिसत नाही त्यामुळे शरीरात आजार असूनही रुग्ण त्याबद्दल संपूर्णपणे अनभिज्ञ असू शकतो.
मधुमेह हा आजार समूळपणे नष्ट वा निवारण करणारी औषधे उपलब्ध नाहीत. उपलब्ध औषधोपचार रोगनियंत्रणाचं काम करतात. त्यामुळे या रोगाबद्दल ‘जेव्हा होईल तेव्हा बघून घेऊ’ असे म्हणणे म्हणजे आमच्यावर कुणी आक्रमण केले तर आम्ही लगेच सन्यभरतीला सुरुवात करू आणि तोपर्यंत अत्यंत जहाल शब्दात निषेध करत राहू, असे काहीसे होईल. ज्या रोगांचे औषध माहीत नाही ते आजार होणे आम्हाला परवडणारे नाहीत. तसेच रोग झाल्यानंतर किती वर्षांनी त्या रोगांपासून उद्भवणारे इतर विकार सुरू होतील याचे काही कोष्टक नाही आणि ठोकताळेसुद्धा बेभरवशाचे आहेत. मधुमेहाच्या निदानाच्या वेळी शरीराची बरीच हानी झालेली असू शकते. इन्सुलीन निर्माण करणाऱ्या ग्रंथीची कार्यक्षमता बरेचदा ७५ ते ८० टक्क्यांपर्यंत कमी झालेली असते. थोडक्यात रोग दृश्यपातळीवर येण्यापूर्वीच शरीराच्या नासाडीला सुरुवात झालेली असते. त्यामुळे आपण कमीत कमी धोक्याचे संकेत मिळाल्यानंतर तरी जागे होऊया. मधुमेहाच्या संदर्भात ढोबळमानाने तीन गट केले तर..
गट १- रक्तातील ग्लुकोजचे प्रमाण : उपाशीपोटी १२६ मिलीग्रॅमपेक्षा जास्त आणि जेवणानंतर दोन तासांनी २०० मिलीग्रॅमपेक्षा जास्त किंवा ग्लायकेटेड हिमोग्लोबीन ६.५ पेक्षा जास्त. हा गट निर्वविादपणे मधुमेहींचा.
गट २- रक्तातील ग्लुकोजचे प्रमाण : उपाशीपोटी १०० ते १२५ मिलीग्रॅमपर्यंत आणि जेवणानंतर दोन तासांनी १४० ते २०० मिलीग्रॅमपर्यंत किंवा ग्लायकेटेड हिमोग्लोबीन ६ ते ६.४ पर्यंत. या गटातील मंडळींना पूर्वावस्थेतील मधुमेह आहे.या बातमीसह सर्व प्रीमियम कंटेंट वाचण्यासाठी साइन-इन कराया बातमीसह सर्व प्रीमियम कंटेंट वाचण्यासाठी साइन-इन कराAlready have an account? Sign inसर्व प्रीमियम कंटेंट, ई-पेपर व अर्काइव्हमधील सगळे लेख वाचण्यासाठीसबस्क्रिप्शनचे फायदेहजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
मधुमेहाच्या सीमारेषेवर आहात ?
मधुमेह या विकारांवर आजकाल भरपूर चर्चा होत आहे. जनजागृतीचे अनेक कार्यक्रम नित्यनेमाने होतात. मधुमेहावर नियंत्रण मिळविण्यासाठी जनजागृतीच्या क्षेत्रात गेली काही दशके कार्यरत असलेल्या बहुतेक संस्था अत्यंत निष्ठेने आपले कार्य करीत आहेत.
First published on: 11-11-2014 at 04:27 IST
मराठीतील सर्व Health इट बातम्या वाचा. मराठी ताज्या बातम्या (Latest Marathi News) वाचण्यासाठी डाउनलोड करा लोकसत्ताचं Marathi News App.
Web Title: Diabetes in india
Show comments