एमपीएससी : पूर्वपरीक्षा सरावासाठी प्रश्न

यूपीएससी : पूर्वपरीक्षा सरावासाठी प्रश्न
भारतीय अर्थव्यवस्था
प्र. ८. चुकीचे विधान ओळखा-
(अ) भारतात दारिद्रय़ाचे प्रमाण मोजण्याचे कार्य नियोजन आयोगामार्फत पार पाडले जात़े
(ब) १९९७ पासून मानव विकास अहवाल मानव दारिद्रय़ निर्देशांक (ऌढक)या संकल्पनेवर आधारित होता़
(क) २०१० चा मानव विकास अहवाल बहुपरिमाणात्मक दारिद्रय़ निर्देशांक (MPI) या संकल्पनेवर आधारित होता़
(ड) स्वतंत्र्यानंतर भारतातील निरपेक्ष दारिद्रय़ाचे प्रमाण कमी होत आह़े तर सापेक्ष दारिद्रय़ाचे प्रमाण वाढत आह़े
प्र.९. ‘नवीन राष्ट्रीय कृषी धोरण’ बाबत खालीलपैकी
कोणते विधान चुकीचे आहे?
(अ) जैवतंत्रज्ञान क्षेत्राला उत्तेजन देणे.
(ब) हे धोरण २००० साली संसदेत जाहीर करण्यात आले होते.
(क) या धोरणात ‘अन्न साखळी क्रांती’ (Food Chain Revolution)चा उल्लेख केला होता.
(ड) धोरणात कृषी उत्पन्नावर कर लावण्याची शिफारस केली होती.
प्र.१०. १९७५ साली इंदिरा गांधींनी जाहीर केलेल्या वीस कलमी कार्यक्रमात खालील कोणत्या कलमाचा समावेश होत नाही?
(अ) दोन अपत्यांचा निकष (ब) पर्यावरण संरक्षण
(क) सर्वासाठी आरोग्य (ड) सर्वासाठी शिक्षण
प्र.११. अचूक विधान/विधाने ओळखा-
(अ) भारतात अन्नधान्याची दर माणशी उपलब्धता कमी होत आह़े
(ब) २००९ साली भारतातील अन्नधान्याची दर माणशी उपलब्धता वाढलेली दिसते.
(क) कडधान्याची दर माणशी उपलब्धता वाढत असल्याचे दिसून येते.
(ड) सुरेश तेंडुलकर समितीच्या नव्या निकषानुसार दर दिवशी जी सक्ती २८ रुपये अपभोग्य खर्च करते, ती दारिद्रय़रेषेवरील गटात मोडते.
पर्याय- (१) अ, ब (२) अ, ड (३) अ, क (४) अ, ब, क, ड
प्र.१२. ‘आशियाई विकास बँके’ संदर्भात खालीलपैकी कोणते विधान अचूक आह़े
(अ) या आयोगाच्या शिफारसीनुसार १९६६ साली आशियाई विकास बँकेची स्थापना झाली.
(ब) ADBचा उद्देश आशिया-पॅसिफिक देशातील आर्थिक व सामाजिक विकासाला गती देणे हा होता.
(क) ADBने १९७४साली आशिया विकास निधी (ADF)ची स्थापना केली
(ड) २०११-१३ या वर्षांसाठी ADB भारताने नवीन तीन वर्षीय व्यापार योजना (COBP) जाहीर केली़ त्यानुसार भारतातील सर्वसमावेश व पर्यावरणदृष्टय़ा शाश्वत विकास वृद्धीसाठी ADB सहकार्य करणार आहे
पर्याय- (१) अ, ब (२) अ, ब, क (३) ड (४) अ, ब, क, ड
प्र.१३. अचूक विधाने ओळखा-
(अ) २००० सालापासून भारताच्या परकीय व्यापाराच्या दिशेत सातत्याने बदल आहे.
(ब) २००७-०८ सालापर्यंत अमेरिका हा भारताचा आंतरराष्ट्रीय व्यापारातील प्रमुख भागीदार होता.
(क) २००८-०९ साली UAE हा भारताचा आंतरराष्ट्रीय व्यापारातील प्रमुख भागीदार झाला.
(ड) २००९-१० पासून चीन हा भारताचा आंतरराष्ट्रीय व्यापारातील प्रमुख भागीदार आहे.
पर्याय- (१) अ, ब (२) ड (३) अ, क (४) अ, ब, क, ड
प्र.१४. खालीलपैकी कोणते विधान डच डिसीज् (Dutch Disease) बाबत चुकीचे आहे
(अ) ही संकल्पना १९८२ साली अर्थतज्ज्ञ डब्ल्यू़ मॅक्स कॉर्डन व ज़े पीटर नेअरी यांनी सर्वप्रथम मांडली़
(ब) नैसर्गिक संसाधने (विशेषत: खनिज तेल)च्या अतिरिक्त निर्यातीमुळे देशांतर्गत उत्पादक क्षेत्रावर होणरा नकारात्मक परिणाम या संकल्पनेतून स्पष्ट करता येतो़
(क) १९५९ साली नेदरलँडमध्ये नवीन तेल क्षेत्रांचा शोध लावला व त्यावरून देशातील इतर क्षेत्रांवर झालेला परिणाम या संदर्भात ही संकल्पना पहिल्यांदा वापरली गेली
(ड) ‘डच डीसीज’ या संकल्पनेनुसार देशातून होणारी निर्यात स्वस्त होते
पर्याय- (१) अ, ब, क (२) अ, क (३) ड (४) अ, ब, क, ड
प्र.१५. स्त्रियांचे शिक्षण व जननदर यासंबंधात खालीलपैकी कोणते विधान चुकीचे आहे.
(अ) शिक्षण व रोजगारामुळे स्त्रियांचे विवाहाचे वय वाढले आह़े त्यामुळे जननदरात घट होते.
(ब) शिक्षणामुळे स्त्रियांमध्ये स्वतंत्र वृत्ती व निर्णयक्षमता प्राप्त होत़े त्याचा जननदरावर सकारात्मक परिणाम होतो.
(क) शिक्षणामुळे स्त्रियांमध्ये संततिनियमनाविषयी जागृती निर्माण होते.
(ड) स्त्री शिक्षणामुळे स्त्रीभ्रूण हत्येचे प्रमाण वाढले आहे.
(क्रमश:)
– शिल्पा अ़ कांबळे