बुडापेस्ट : युवकांच्या दमदार कामगिरीच्या जोरावर मायदेशात झालेल्या गेल्या बुद्धिबळ ऑलिम्पियाडमध्ये कांस्यपदक पटकावणारा भारतीय पुरुष संघ यंदा बुडापेस्ट, हंगेरी येथे होत असलेल्या स्पर्धेत सुवर्णपदकाचे ध्येय बाळगून खेळणार आहे. पाच वेळच्या विश्वविजेत्या विश्वनाथन आनंदच्या अनुपस्थितीतही भारतीय संघात तारांकितांचा भरणा असून त्यांना अमेरिकेनंतर द्वितीय मानांकन देण्यात आले आहे.
बुद्धिबळविश्वातील सर्वांत प्रतिष्ठेची सांघिक स्पर्धा अशी ख्याती असलेल्या ऑलिम्पियाडच्या ४५व्या पर्वाला मंगळवारी उद्घाटन सोहळ्यासह सुरुवात झाली, तर लढती आजपासून (बुधवार) रंगणार आहेत. यंदाच्या स्पर्धेत खुल्या विभागात विक्रमी १९३ संघांचा समावेश असून यात अग्रमानांकित अमेरिका, भारत आणि तृतीय मानांकित चीन या केवळ तीनच संघांतील खेळाडूंचे सरासरी मानांकन गुण २७०० पेक्षा अधिक आहेत. त्यामुळे सहाजिकच या तीन संघांत जेतेपदासाठी चुरस अपेक्षित आहे.
हेही वाचा >>> AFG vs NZ: टॉयलेटमध्ये धुतली भांडी; नोएडात आदरातिथ्याची लक्तरं; AFG vs NZ सामना होत असलेल्या स्टेडियमधील संतापजनक घटना
जगज्जेतेपदासाठीचा आव्हानवीर दोम्माराजू गुकेश, विश्वचषक स्पर्धेतील उपविजेता आर. प्रज्ञानंद, जागतिक क्रमवारीत चौथ्या स्थानावर असलेला अर्जुन एरिगेसी, नाशिककर विदित गुजराथी आणि पेंटाला हरिकृष्णा (राखीव खेळाडू) यांचा भारतीय संघात समावेश आहे. २०२२ मध्ये मायदेशात झालेल्या ऑलिम्पियाडमध्ये खुल्या विभागात भारताला तीन संघ खेळवण्याची संधी मिळाली होती. यापैकी भारताच्या ‘ब’ संघाने चमकदार कामगिरी करताना कांस्यपदक मिळवले होते. या यशात गुकेशची भूमिका महत्त्वाची ठरली होती. आता त्याच्याकडून पुन्हा चमकदार कामगिरीची भारताला अपेक्षा असेल.
कोणाचे आव्हान?
खुल्या विभागात, भारताला प्रामुख्याने अमेरिका आणि चीन यांचेच आव्हान असेल. जागतिक क्रमवारीत दुसऱ्या स्थानी असलेला हिकारू नाकामुरा स्पर्धेत खेळणार नसला, तरी लेवॉन अरोनियन आणि वेस्ली सो यांसारख्या बुद्धिबळपटूंचा अनुभव अमेरिकेसाठी निर्णायक ठरू शकेल. चीनची भिस्त जगज्जेत्या डिंग लिरेनवर असेल. गतविजेत्या उझबेकिस्तान संघाला चौथे मानांकन असून त्यांचा कामगिरीत सातत्य राखण्याचा मानस असेल.
महिला विभागातही संधी
बुद्धिबळ ऑलिम्पियाड स्पर्धेतील महिला विभागात भारतीय संघाला अग्रमानांकन देण्यात आले आहे. तारांकित बुद्धिबळपटू कोनेरू हम्पी या स्पर्धेत खेळणार नसली, तरी जेतेपदासाठी भारताला प्रबळ दावेदार मानले जात आहे. अनुभवी द्रोणावल्ली हरिका आणि ‘कँडिडेट्स’ स्पर्धेत खेळलेली आर. वैशाली या ग्रँडमास्टर बुद्धिबळपटूंवर भारतीय महिला संघाची भिस्त असेल. त्यांच्यासह नागपूरची दिव्या देशमुख आणि वंकिता अगरवाल यांचा भारतीय संघात समावेश असून तानिया सचदेव राखीव खेळाडू आहे. तिला काही सामने खेळायला मिळू शकतील. गेल्या ऑलिम्पियाड स्पर्धेत भारतीय महिला संघाने ऐतिहासिक कांस्यकमाई केली होती. गतस्पर्धेत युक्रेनचा संघ विजेता ठरला होता. यंदा मात्र त्यांचा संघ कमकुवत भासत आहे.
यापूर्वीची कामगिरी
बुद्धिबळ ऑलिम्पियाडच्या खुल्या विभागात भारताने २०१४ आणि २०२२ मध्ये कांस्यपदक मिळवले होते. तसेच २०२० च्या स्पर्धेत भारतीय संघ रशियासह संयुक्तरित्या सुवर्णपदकाचा मानकरी ठरला होता. मात्र, करोनाच्या पार्श्वभूमीवर ती स्पर्धा ऑनलाइन स्वरूपात खेळवली गेली होती.
स्पर्धेचे स्वरूप…
खुल्या आणि महिला विभागांत एकूण ११ फेऱ्या स्वीस साखळी पद्धतीने खेळवल्या जातील. प्रत्येक फेरीतील लढतीत एका देशाचे चार खेळाडू खेळतील. प्रत्येक विजयासाठी दोन गुण दिले जातील आणि चार सामन्यांत सर्वाधिक गुण मिळवणारा संघ त्या फेरीतील लढत जिंकेल. ११ फेऱ्यांअंती गुणतालिकेत आघाडीवर असलेला संघ विजेता ठरेल.
भारतीय संघ
● अर्जुन एरिगेसी
एलो २७७८ गुण : क्रमवारीत चौथा
● दोम्माराजू गुकेश
एलो २७६४ गुण : क्रमवारीत सातवा
● आर. प्रज्ञानंद
एलो २७५० गुण : क्रमवारीत १२ वा
● विदित गुजराथी
एलो २७२० गुण : क्रमवारीत २४ वा
● पेंटाला हरिकृष्णा
एलो २६८६ गुण : क्रमवारीत ४१ वा
