२०२२ फुटबॉल विश्वचषकाच्या आघाडीवर वन लव्ह बँड एक फ्लॅश पॉईंट बनला आहे, विशेषत: माजी कतारी फुटबॉलपटू आणि स्पर्धेचे सध्याचे राजदूत खालिद सलमान यांनी सांगितले की, त्याला विश्वचषकात मुले नको आहेत. त्याच्या मतानुसार. समलिंगी लोक आणि समलैंगिकता ही मानसिक आजार आहे असे म्हणत त्याने हिणवले. याच पार्श्वभूमीवर जर्मनीसह अनेक युरोपियन देशांच्या कर्णधारांनी आर्मबँड घालण्याचे वचन दिले एकमेकांना दिले होते. न्युअरने याविषयावर जोर देत सांगितले की जर अनेक राष्ट्रांनी हा आर्मबँड परिधान केला तर ते समलैगिक लोकांसाठीची शक्ती दर्शवणार होते. मात्र कतारमधील जाचक नियमांमुळे फिफाने कर्णधारांना पिवळे कार्ड देण्याची धमकी दिल्यानंतर त्यांनी हा निर्णय मागे घेतला.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
या निर्णयाविरोधात आता जर्मनीच्या फुटबॉल फेडरेशनने म्हटले आहे की, “ते विश्वचषकात वनलव्ह इंद्रधनुष्य आर्मबँड्सवर बंदी घातल्याबद्दल फिफाविरूद्ध कायदेशीर पावले उचलण्याची योजना आखत आहेत कारण देशातील सर्वात मोठ्या सुपरमार्केट साखळींपैकी एका प्रतिष्ठित व्यावसायिकाचे संबंध तोडण्यासारख्या अपमानास्पद निर्णयाचा सामना करावा लागत आहे.
जागतिक फुटबॉल प्रशासकीय मंडळाकडून संघाच्या कर्णधारांना पिवळे कार्ड देण्याच्या धमक्यांनंतर कतारमधील खेळाडूंना विविधतेचा आणि समावेशाचा प्रचार करणारे आर्मबँड घालू देण्यास डीएफबी ने नकार दिला, परंतु या बाबत त्याचा पहिला प्रायोजक सुपरमार्केट चेन आरईडब्लूई कडून तीव्र प्रतिक्रिया आली. या निर्णयाच्या निषेधार्थ आपली जाहिरात मोहीम सोडणार असल्याचे सांगितले. डीएफबीचे प्रवक्ते, स्टीफन सायमन, यांनी बिल्डला दिलेल्या माहितीनुसार त्यांनी लॉसने येथील आंतरराष्ट्रीय क्रीडा न्यायालय, सीएएस येथे निर्णयाच्या कायदेशीर वैधतेबद्दल केस दाखल केली आहे.
डीएफबी चे प्रवक्ते म्हणतात की,“फिफाने आम्हाला विविधता आणि मानवी हक्कांचे प्रतीक वापरण्यास मनाई केली आहे. त्यात म्हटले आहे की या बंदीचा नेमका अर्थ काय आहे हे स्पष्ट न करता मोठ्या दंड (स्वरूपात) क्रीडा प्रतिबंधांशी जोडले जाईल. डीएफबी फिफाची प्रक्रिया खरे तर कायदेशीर आहे की नाही हे स्पष्ट करण्यास उत्सुक आहे.” सायमन म्हणतात, डीएफबीला रविवारच्या जर्मनीच्या दुसर्‍या सामन्यापर्यंत स्पेन विरुद्ध ही बंदी मागे घेण्याची आशा व्यक्त केली आणि त्याचा कर्णधार मॅन्युएल न्यूअरचा वनलव्ह आर्मबँड परिधान करून मैदानात उतरेल आणि त्याला कोणत्याही दंडाचा सामना करावा लागणार नाही.
डीएफबीने कायदेशीर कारवाईची घोषणा करण्यापूर्वी आरईडब्लूई ने एका निवेदनात म्हटले आहे की, फिफाने घेतलेल्या निर्णयानंतर आणि त्याचे अध्यक्ष, जियानी इन्फँटिनो यांनी केलेल्या विधानापासून ते निःसंदिग्धपणे स्वतःला दूर ठेवत आहेत. या आधी कतारच्या मानवी हक्कांच्या कल्पनाविषयी जाणून त्यांनी आपल्या अहवालात त्यांच्यावर ‘ढोंगी’ असल्याचा आरोप केला होता.
€76.5bn (£66bn) ची वार्षिक जागतिक विक्री असलेल्या कोलोन-आधारित किरकोळ साखळीचे मुख्य कार्यकारी लिनोएल सौक यांनी सांगितले की, “आमची कंपनी फिफाची भूमिका स्वीकारू शकत नाही. आम्ही विविधतेसाठी उभे आहोत आणि फुटबॉल ही विविधता जपण्याचे एक माध्यम आहे. कंपनीचा मुख्य कार्यकारी अधिकारी तसेच फुटबॉलचा चाहता म्हणून फिफाचे निंदनीय वर्तन माझ्यासाठी पूर्णपणे अस्वीकार्य आहे.” फिफाने खेळाडूंना पिवळे कार्ड देण्याच्या आणि त्यांच्यावर निर्बंध घालण्याची धमकी दिल्यानंतर डीएफबीने त्यांचा निर्णय घेतला. त्यामुळे जर्मनी, इंग्लंड, नेदरलँड्स, बेल्जियम, स्वित्झर्लंड, वेल्स आणि डेन्मार्क या सर्वांनी त्यांच्या कर्णधारांना आर्मबँड घालण्याची परवानगी देण्याची त्यांची योजना मागे घेतली.
डीएफबीचे अध्यक्ष, Bernd Neuendorf म्हणाले, “माझ्या मते हे फिफाने केलेले शक्ती प्रदर्शन आहे. विश्वचषक स्पर्धेच्या इतिहासातील ही एक अभूतपूर्व घटना असण्याबरोबरच निराशाजनकही आहे.” ड्यूश टेलिकॉमने सांगितले की ते डीएफबीशी बोलण्याची योजना आखत आहेत, परंतु ते काय कारवाई करतील हे त्यांनी सांगितले नाही. डीएफबीचे इतर व्यावसायिक भागीदार फोक्सवॅगन, अदिदास, लुफ्थांसा आणि कॉमर्जबँक यांच्यावरही प्रतिक्रिया देण्याचा दबाव आहे.
ही गोष्ट जर्मनीमध्ये कतारयेथे आयोजित केल्या जाणाऱ्या स्पर्धेच्या बाबतीत निराशा आणि संतप्त मनःस्थिती दर्शवते. निषेधांमध्ये रस्त्यावरील निदर्शने आणि एका स्टेडियममध्ये शनिवार व रविवार रोजी २०००० मेणबत्त्या पेटवल्या गेलेल्या. ज्याच्या कारणामध्ये कतार स्थलांतरित कामगारांसाठी, ज्यांचा मृत्यू झाला आहे, विश्वचषकासाठी सुविधा निर्माण करण्याच्या प्रक्रियेत अनेकांचा समावेश आहे. काही जर्मन पब आणि बार टूर्नामेंट दाखवण्यास नकार देत आहेत तर काहींनी जाहीर केले आहे की ते त्यांच्या अल्कोहोल विक्रीतून मिळालेले पैसे स्थलांतरित कामगार धर्मादाय संस्थांना देतील.
एका सर्वेक्षणात असे दिसून आले की, निम्म्याहून अधिक जर्मन प्रेक्षक, प्रायोजक आणि राजकारणी विश्वचषकावर बहिष्कार टाकण्याच्या बाजूने आहेत. बहुसंख्यांनी असे म्हटले आहे की ते टेलिव्हिजनवर सामने पाहणार नाहीत आणि सार्वजनिक प्रसारकांवर टूर्नामेंट दर्शविण्याच्या प्रसारण अधिकारांसाठी सुमारे €200m भरल्याबद्दल बरीच टीका झाली आहे.फुटबॉल चाहत्यांमध्ये भावना कशा आहेत याची खरी परीक्षा बुधवारी दुपारच्या जपान आणि जर्मनी यांच्यातील सामन्यात होईल.
या निर्णयाविरोधात आता जर्मनीच्या फुटबॉल फेडरेशनने म्हटले आहे की, “ते विश्वचषकात वनलव्ह इंद्रधनुष्य आर्मबँड्सवर बंदी घातल्याबद्दल फिफाविरूद्ध कायदेशीर पावले उचलण्याची योजना आखत आहेत कारण देशातील सर्वात मोठ्या सुपरमार्केट साखळींपैकी एका प्रतिष्ठित व्यावसायिकाचे संबंध तोडण्यासारख्या अपमानास्पद निर्णयाचा सामना करावा लागत आहे.
जागतिक फुटबॉल प्रशासकीय मंडळाकडून संघाच्या कर्णधारांना पिवळे कार्ड देण्याच्या धमक्यांनंतर कतारमधील खेळाडूंना विविधतेचा आणि समावेशाचा प्रचार करणारे आर्मबँड घालू देण्यास डीएफबी ने नकार दिला, परंतु या बाबत त्याचा पहिला प्रायोजक सुपरमार्केट चेन आरईडब्लूई कडून तीव्र प्रतिक्रिया आली. या निर्णयाच्या निषेधार्थ आपली जाहिरात मोहीम सोडणार असल्याचे सांगितले. डीएफबीचे प्रवक्ते, स्टीफन सायमन, यांनी बिल्डला दिलेल्या माहितीनुसार त्यांनी लॉसने येथील आंतरराष्ट्रीय क्रीडा न्यायालय, सीएएस येथे निर्णयाच्या कायदेशीर वैधतेबद्दल केस दाखल केली आहे.
डीएफबी चे प्रवक्ते म्हणतात की,“फिफाने आम्हाला विविधता आणि मानवी हक्कांचे प्रतीक वापरण्यास मनाई केली आहे. त्यात म्हटले आहे की या बंदीचा नेमका अर्थ काय आहे हे स्पष्ट न करता मोठ्या दंड (स्वरूपात) क्रीडा प्रतिबंधांशी जोडले जाईल. डीएफबी फिफाची प्रक्रिया खरे तर कायदेशीर आहे की नाही हे स्पष्ट करण्यास उत्सुक आहे.” सायमन म्हणतात, डीएफबीला रविवारच्या जर्मनीच्या दुसर्‍या सामन्यापर्यंत स्पेन विरुद्ध ही बंदी मागे घेण्याची आशा व्यक्त केली आणि त्याचा कर्णधार मॅन्युएल न्यूअरचा वनलव्ह आर्मबँड परिधान करून मैदानात उतरेल आणि त्याला कोणत्याही दंडाचा सामना करावा लागणार नाही.
डीएफबीने कायदेशीर कारवाईची घोषणा करण्यापूर्वी आरईडब्लूई ने एका निवेदनात म्हटले आहे की, फिफाने घेतलेल्या निर्णयानंतर आणि त्याचे अध्यक्ष, जियानी इन्फँटिनो यांनी केलेल्या विधानापासून ते निःसंदिग्धपणे स्वतःला दूर ठेवत आहेत. या आधी कतारच्या मानवी हक्कांच्या कल्पनाविषयी जाणून त्यांनी आपल्या अहवालात त्यांच्यावर ‘ढोंगी’ असल्याचा आरोप केला होता.
€76.5bn (£66bn) ची वार्षिक जागतिक विक्री असलेल्या कोलोन-आधारित किरकोळ साखळीचे मुख्य कार्यकारी लिनोएल सौक यांनी सांगितले की, “आमची कंपनी फिफाची भूमिका स्वीकारू शकत नाही. आम्ही विविधतेसाठी उभे आहोत आणि फुटबॉल ही विविधता जपण्याचे एक माध्यम आहे. कंपनीचा मुख्य कार्यकारी अधिकारी तसेच फुटबॉलचा चाहता म्हणून फिफाचे निंदनीय वर्तन माझ्यासाठी पूर्णपणे अस्वीकार्य आहे.” फिफाने खेळाडूंना पिवळे कार्ड देण्याच्या आणि त्यांच्यावर निर्बंध घालण्याची धमकी दिल्यानंतर डीएफबीने त्यांचा निर्णय घेतला. त्यामुळे जर्मनी, इंग्लंड, नेदरलँड्स, बेल्जियम, स्वित्झर्लंड, वेल्स आणि डेन्मार्क या सर्वांनी त्यांच्या कर्णधारांना आर्मबँड घालण्याची परवानगी देण्याची त्यांची योजना मागे घेतली.
डीएफबीचे अध्यक्ष, Bernd Neuendorf म्हणाले, “माझ्या मते हे फिफाने केलेले शक्ती प्रदर्शन आहे. विश्वचषक स्पर्धेच्या इतिहासातील ही एक अभूतपूर्व घटना असण्याबरोबरच निराशाजनकही आहे.” ड्यूश टेलिकॉमने सांगितले की ते डीएफबीशी बोलण्याची योजना आखत आहेत, परंतु ते काय कारवाई करतील हे त्यांनी सांगितले नाही. डीएफबीचे इतर व्यावसायिक भागीदार फोक्सवॅगन, अदिदास, लुफ्थांसा आणि कॉमर्जबँक यांच्यावरही प्रतिक्रिया देण्याचा दबाव आहे.
ही गोष्ट जर्मनीमध्ये कतारयेथे आयोजित केल्या जाणाऱ्या स्पर्धेच्या बाबतीत निराशा आणि संतप्त मनःस्थिती दर्शवते. निषेधांमध्ये रस्त्यावरील निदर्शने आणि एका स्टेडियममध्ये शनिवार व रविवार रोजी २०००० मेणबत्त्या पेटवल्या गेलेल्या. ज्याच्या कारणामध्ये कतार स्थलांतरित कामगारांसाठी, ज्यांचा मृत्यू झाला आहे, विश्वचषकासाठी सुविधा निर्माण करण्याच्या प्रक्रियेत अनेकांचा समावेश आहे. काही जर्मन पब आणि बार टूर्नामेंट दाखवण्यास नकार देत आहेत तर काहींनी जाहीर केले आहे की ते त्यांच्या अल्कोहोल विक्रीतून मिळालेले पैसे स्थलांतरित कामगार धर्मादाय संस्थांना देतील.
एका सर्वेक्षणात असे दिसून आले की, निम्म्याहून अधिक जर्मन प्रेक्षक, प्रायोजक आणि राजकारणी विश्वचषकावर बहिष्कार टाकण्याच्या बाजूने आहेत. बहुसंख्यांनी असे म्हटले आहे की ते टेलिव्हिजनवर सामने पाहणार नाहीत आणि सार्वजनिक प्रसारकांवर टूर्नामेंट दर्शविण्याच्या प्रसारण अधिकारांसाठी सुमारे €200m भरल्याबद्दल बरीच टीका झाली आहे.फुटबॉल चाहत्यांमध्ये भावना कशा आहेत याची खरी परीक्षा बुधवारी दुपारच्या जपान आणि जर्मनी यांच्यातील सामन्यात होईल.
